Вугляво́ды (цукрыды) — агульная назва шырокай клясы прыродных арганічных злучэньняў.
Назва паходзіць ад словаў «вугаль» і «вада». Прычынай гэтага зьяўляецца тое, што першыя зь вядомых навуцы вугляводаў апісваліся брута-формулай Cx(H2O)y, фармальна зьяўляючыся злучэньнямі вуглярода й вады. Тэрмін зьяўляецца найбольш распаўсюджаным ў галіне біяхіміі, дзе ён зьяўляецца сынонімам цукрыдаў. Вугляводы падзяляюцца на чатыры хімічныя групы: монацукрыды, дыцукрыды, алігацукрыды й поліцукрыды. Увогуле, монацукрыдаў і дыцукрыдаў, звычайна называюць цукрамі.
Вугляводы выконваюць шматлікія ролі ў жывых арганізмах. Поліцукрыды служаць для захоўваньня энэргіі, як то крухмал і глікаген, а таксама зьяўляюцца структурнымі кампанэнтамі, як то цэлюлёза расьлінаў і хітын ў суставаногіх. Пяцівугляродны монацукрыд рыбоза зьяўляецца важным кампанэнтам кафэрмэнтаў і асновай генэтычнай малекулы вядомай як РНК. Дэзоксырыбоза зьяўляецца складовай часткай ДНК. Цукрыды й іхныя вытворныя рэчывы ўключаюць мноства іншых важных біялягічных малекул, якія гуляюць ключавую ролю ў імуннай сыстэме, прадухіленьня патагенэзу, згусальнасьці крыві й разьвіцьця.
У харчовай навуцы й у многіх неафіцыйных кантэкстах тэрмін вугляводаў часта азначае любую ежу, якая асабліва багатая складанымі вугляводамі крухмаламі, як то збожжавыя прадукты, хлебабулачныя й макаронныя вырабы, ці простыя вугляводы, як то цукар у цукерак, варэньні й дэсэртах.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Вугляводы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.