Хіты́н — азотазьмяшчальны поліцукрыд, упершыню вылучаны з вонкавых абалонак тарантулаў.
Хімічная назва: полі-N-ацэтыл-D-глюкоза-2-амін.
Назва рэчыва «хітын» паходзіць ад грэцкага «хітон» («χιτών», тып вопраткі), што сымбалізуе ключавую ролю хітыну ў пабудове покрываў шматлікіх арганізмаў.
Гэта жорсткі паўпразрысты матэрыял, які зьяўляецца галоўным складнікам экзашкілета членістаногіх і прысутнічае ў клеткавых сьценках грыбоў. Хітын таксама вырабляецца ў арганізмах іншых жывых істотаў — разнастайных чарвякоў, кішачнаполасьцевых і іншых.
Хітын — адзін з найбольш распаўсюджаных у прыродзе полісахарыдаў: штогод на Зямлі вырабляецца і раскладаецца каля 10 гігатонаў гэтага рэчыва. Звычайна ў арганізмах, што вырабляюць і выкарыстоўваюць хітын, ён утрымліваецца не ў чыстым выглядзе, але ў комплексе зь іншымі полісахарыдамі і пратэінамі. Нягледзячы на тое, што хітын зьяўляецца рэчывам, вытворным ад цэлюлёзы, у арганізмах, што вырабляюць цэлюлёзу (расьліны, бактэрыі) хітын знайсьці не атрымалася.
У мэдыцыне хітын выкарыстоўваецца для паскарэньня загойваньня ранаў: пакрытае хітынам валакно, губкі і плеўкі скарачаюць час загойваньня ранаў на велічыню да 30%. Асабліва пэрспэктыўным ёсьць выкарыстаньне хітынавых матэрыялаў і інструмэнтаў з хітынавым пакрыцьцём пры лекаваньні апёкаў.
Акрамя таго хітын выкарыстоўваецца і ў касмэтычнай галіне як бясьпечны і не раздражняльны для скуры палімэрны напаўняльнік касмэтычных сродкаў.
У водным асяродзьдзі хітын выяўляе хэлятныя хімічныя ўласьцівасьці, дзякуючы чаму фільтры на аснове хітыну пасьпяхова выкарыстоўваюцца для ачысткі сьцёкавых вод ад аніённых забруджвальнікаў і такіх рэчываў як ДДТ і поліхлёрбэнзолы.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Хітын, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.