Ва́леўка — вёска ў Беларусі, на рацэ Нёўдзе, каля возера Сьвіцязі.
Цэнтар сельсавету Наваградзкага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 401 чалавек. Знаходзіцца за 16 км на поўдзень ад Наваградку, за 29 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня; на скрыжаваньні аўтамабільных дарог Наваградак — Баранавічы і Наваельня — Карэлічы.
Валеўка лац. Valeŭka | |
Колішні касьцёл дамініканаў | |
Першыя згадкі: | 1602 |
Краіна: | Беларусь |
Вобласьць: | Гарадзенская |
Раён: | Наваградзкі |
Сельсавет: | Валеўскі |
Вышыня: | 227 м н. у. м. |
Насельніцтва: | 401 чал. (2010) |
Часавы пас: | UTC+3 |
Тэлефонны код: | +375 1597 |
Паштовы індэкс: | 231403 |
Нумарны знак: | 4 |
Геаграфічныя каардынаты: | 53°27′49″ пн. ш. 25°53′19″ у. д. / 53.46361° пн. ш. 25.88861° у. д. 25°53′19″ у. д. / 53.46361° пн. ш. 25.88861° у. д. |
± Валеўка | |
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы |
Валеўка — даўняе мястэчка гістарычнай Наваградчыны. Да нашага часу тут захаваўся колішні касьцёл дамініканаў, помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры XVII ст.
Вала або Валь (Walo, Wal, Wall) — імя германскага паходжаньня.
Першы пісьмовы ўпамін пра Валеўку зьмяшчаецца ў «Гістарычных запісках» Фёдара Еўлашэўскага і датуецца 1602 годам. Паселішча ўваходзіла ў склад Наваградзкага павету Наваградзкага ваяводзтва.
У XVII ст. Валеўка перайшла ў валоданьне роду Курчаў. У 1685 годзе падкаморы лідзкі С. Курч заснаваў тут касьцёл і кляштар дамініканаў. Пазьней Валеўка перайшла да Незабытоўскіх, якія збудавалі тут царкву Сьвятых Апосталаў Пятра і Паўла. У гэты час паселішча набыла статус мястэчка.
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Валеўка апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Райчанскай воласьці Наваградзкага павету. На 1798 год тут было 20 двароў. У 1830 годзе расейскія ўлады канфіскавалі мястэчка, а ў 1835 годзе — ліквідавалі кляштар дамініканаў. З 1874 году Валеўка знаходзілася ў валоданьні І. Крывалуцкага. На 1886 год тут было 10 двароў, працавала царкоўнапрыходзкая школа.
За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Валеўку занялі войскі Нямецкай імпэрыі.
25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Валеўка абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР, у Баранавіцкі павет («падраён») Баранавіцкага раёну. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Валеўка апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Наваградзкім павеце.
У 1939 годзе мястэчка ўвайшло ў склад БССР, дзе 15 студзеня 1940 году стала цэнтрам раёну, з 25 лістапада 1940 году — сельсавету Карэліцкага раёну. 3 1955 году пры сярэдняй школе дзее краязнаўчы музэй. На 1970 год у вёсцы было 139 двароў, на 1992 год — 990, на 1996 год — 235. У 2000-я гады Валеўка атрымала афіцыйны статус «аграгарадку».
У Валеўцы працуе школа, лякарня, дом культуры, пошта.
З урбананімічнай спадчыны Валеўкі да нашага часу гістарычныя назвы захавалі вуліцы Наваградзкая, Сьвіцязянская і Школьная.
Каля Валеўкі знаходзіцца стаянка эпохі мэзаліту.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Валеўка, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.