Asya: Kontinente
An Asya an pinakadakulà asin pinakamatawong kontinente sa kinàban.
Sakop kaini an 8.6% kan enterong ibabaw na parte kan kinàban (o 29.4% kan kadagaan na parte kaini). Poco mas o minus 4 bilyon katawo an nag-eerok digdi o an sobra sa 60% kan presenteng populasyon kan kinàban.
Nabábangâ sa anom na sub-rehiyon kan UN an Asya. An Norteng Asya, Sentral na Asya, Sur-sulnupan na Asya, Sur na Asia, Subangan na Asya asin Sur-subangan na Asya.
Heograpiya
An Asya iyo an pinakadakulang kontinente asin minasakop sa dai-makulang na ikatolong parte kan kinaban. Igwang sukol ini nin 49,694,700 milya kuwadrado (mi2). nagsusuway ini sa Europa sa paagi kan sarong makinaryang libu-libong linya an minaagi gikan sa Bukid Ural paduman sa Dagat Kaspiyan, Kabukidan nin Kawkasus asin sa Dagat Itom (Black Sea). An hangganang nagbabanga sa Aprika asin Asya iyo an Kanal Suez asin an hangganan sa tanga kan Amihanan na Amerika asin Asya iyo an Itiot nin Bering. Sa amihanan kan Asya iyo an Kadagatan Artiko asin sa habangatan kaini, an Kadagatan Indyano. An Kadagatang Pasipiko an nasa subangan kan Asya asin sa sulnupan kaini madudugangan an Bukid Ural, Dagat Kaspiyan, Dagat Itom asin Dagat Egeo.
An kontinenteng ini an pinakadakulang lupalop sa bilog na kinaban asin binistong saro sa pinagsulputan kan mga dakilang Sibilisasyon na nagpabago asin naghulma sa kaisipan asin pagtubod kan mga tawo sa kinaban. Pira sa mga bistong sibilisasyon na gikan digdi sa Asya iyo an Sibilisasyon nin Tsina, Indya, Mesopotamya, Persya asin sibilisasayon na Armaiko na igwang duwang sangay - an Israel asin arabo. Nakamugtak man sa Asya an Kadagatang Indyano, Dagat Habagatan na Tsina (an pinakadakulang dagat sa kinaban), Kadagatan Pasipiko asin Kadagatan Artiko. An Europa an kadukot kaining kontinente na pinagsuway sana kan mga hangganan kan kabukidan nin URAL, Dagat Kaspiyan, Dagat Itom asin kan kabukidan nin Kawkasus. An Suez Canal naman an siyang hangganan kaini bago mag-abot sa nasyon na Ehipto kan kontinenteng Aprika. Sa dami kan mga grupo kan lahi nin mga tawo, an Asya pa langgad an nanginginot asin padagos na nag-uusbong sa pagluwas kaini paduman sa iba pang mga nasyon asin pagdagsa man digdi kan mga ibang lahi nin tawo gikan sa kontinente kan Europa, Amerika asin Afrika.
Politikal na Heograpiya
| Bandera | Pangaran | Populasyon () | Area (km²) | Kapital |
|---|---|---|---|---|
 | Afghanistan | 34,656,032 | 647,500 | Kabul |
 | Armenia | 2,924,816 | 29,743 | Yerevan |
 | Azerbaijan | 9,725,376 | 86,600 | Baku |
 | Bahrain | 1,425,171 | 760 | Manama |
 | Bangladesh | 162,951,560 | 147,570 | Dhaka |
 | Bhutan | 797,765 | 38,394 | Thimphu |
 | Brunei | 423,196 | 5,765 | Bandar Seri Begawan |
 | Cambodia | 15,762,370 | 181,035 | Phnom Penh |
 | China (PRC) | 1,403,500,365 | 9,596,961 | Beijing |
 | Cyprus | 1,170,125 | 9,251 | Nicosia |
 | Subangan na Timor | 1,268,671 | 14,874 | Dili |
 | Egypt | 95,688,681 | 1,010,408 | Cairo |
 | Georgia | 3,925,405 | 69,700 | Tbilisi |
 | India | 1,324,171,354 | 3,287,263 | New Delhi |
 | Indonesia | 261,115,456 | 1,904,569 | Jakarta |
 | Iran | 80,277,428 | 1,648,195 | Tehran |
 | Iraq | 37,202,572 | 438,317 | Baghdad |
 | Israel | 8,191,828 | 20,770 | Jerusalem (disputed) |
 | Japan | 127,748,513 | 377,915 | Tokyo |
 | Jordan | 9,455,802 | 89,342 | Amman |
 | Kazakhstan | 17,987,736 | 2,724,900 | Astana |
 | Kuwait | 4,052,584 | 17,818 | Kuwait City |
 | Kyrgyzstan | 5,955,734 | 199,951 | Bishkek |
 | Laos | 6,758,353 | 236,800 | Vientiane |
 | Lebanon | 6,006,668 | 10,400 | Beirut |
 | Malaysia | 31,187,265 | 329,847 | Kuala Lumpur |
 | Maldives | 427,756 | 298 | Malé |
 | Mongolia | 3,027,398 | 1,564,116 | Ulaanbaatar |
 | Myanmar | 52,885,223 | 676,578 | Naypyidaw |
 | Nepal | 28,982,771 | 147,181 | Kathmandu |
 | North Korea | 25,368,620 | 120,538 | Pyongyang |
 | Oman | 4,424,762 | 309,500 | Muscat |
 | Pakistan | 211,103,000 | 796,095 | Islamabad |
 | Palestine | 4,790,705 | 6,220 | Ramallah (Jerusalem) (claimed) |
 | Philippines | 103,320,222 | 343,448 | Manila |
 | Qatar | 2,569,804 | 11,586 | Doha |
 | Russia | 143,964,513 | 17,098,242 | Moscow |
 | Saudi Arabia | 32,275,687 | 2,149,690 | Riyadh |
 | Singapore | 5,622,455 | 697 | Singapore |
 | South Korea | 50,791,919 | 100,210 | Seoul |
 | Sri Lanka | 20,798,492 | 65,610 | Colombo |
 | Syria | 18,430,453 | 185,180 | Damascus |
 | Taiwan (ROC) | 23,556,706 | 36,193 | Taipei |
 | Tajikistan | 8,734,951 | 143,100 | Dushanbe |
 | Thailand | 68,863,514 | 513,120 | Bangkok |
 | Turkey | 79,512,426 | 783,562 | Ankara |
 | Turkmenistan | 5,662,544 | 488,100 | Ashgabat |
 | United Arab Emirates | 9,269,612 | 83,600 | Abu Dhabi |
 | Uzbekistan | 31,446,795 | 447,400 | Tashkent |
 | Vietnam | 94,569,072 | 331,212 | Hanoi |
 | Yemen | 27,584,213 | 527,968 | Sana'a |
Within the above-mentioned states are several partially recognized countries with limited to no international recognition. None of them are members of the UN:
| Flag | Name | Population | Area (km²) | Capital |
|---|---|---|---|---|
 | Abkhazia | 242,862 | 8,660 | Sukhumi |
| Plantilya:Country data Artsakh | Artsakh | 146,573 | 11,458 | Stepanakert |
 | Northern Cyprus | 285,356 | 3,355 | Nicosia |
 | South Ossetia | 51,547 | 3,900 | Tskhinvali |
Toltolan
This article uses material from the Wikipedia Bikol article Asya, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Bikol (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.