Efiop Tili
Efiop tili, geez, gez, giiz — somhom tillari oilasining som tarmogʻidagi efiopsom tillaridan biri; toshlar, qoyalar, sopol buyumlarda saqlangan yodgorliklar va nasroniy adabiyot bitilgan oʻlik til.
Miloddan avvalgi 5-asrda Janubiy Arabistondan koʻchib kelgan aholining tili sifatida paydo boʻlgan va 4—7-asrlarda Aksum davlatining, keyin Efiopiyada mavjud boʻlgan boshqa davlatlarning tili hisoblangan. Milodiy 1—2 ming yilliklar chegarasida soʻzlashuv tili sifatida isteʼmoldan chiqib (uning oʻrnini amxara tili egallagan), cherkovning ibodat tili tarzida 20-asr boshlarigacha saqlanib kelgan. Boshqa efiopsom tillariga qaraganda kushit tillari taʼsiriga kamroq uchragan, koʻplab arxaik belgilarni saqlab qolgan.
Efiop tili jan. arabiy konsonant alifbo asosida shakllangan boʻgʻinli yozuvdan foydalanadi (qarang Efiop yozuvi). Aksum bitiklari (tosh va sopollarda va boshqalar) deb ataladigan ilk yodgorliklari 4-asrga mansub. 5-asrdan boshlab Efiop tiliga yunon, qibtiy (kopt), suryoniy, qadimiy yahudiy, arab tillaridan kitobiy oʻzlashmalar, kushit tillaridan esa soʻzlashuvga xos oʻzlashmalar kirib kelgan. Efiop tili boshqa efiopsom tillariga muayyan taʼsir oʻtkazgan; undan hozirgi ilmiy terminlarni yaratish manbai sifatida foydalaniladi.
Manbalar
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 |
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Efiop tili, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.