26 Декабрь

Ел ахырына кадәр 5 көн кала.

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

  Халыкара

•   Бөекбритания, Милләтләр Дуслыгы илләре, һәм шулай ук   АКШ,   Нидерланд патшалыгы,   Португалия,   Бразилия,   Мозамбик,   Суринам,   Бельгия,   Финләндия,   Алмания,   Лихтенштейн,   Люксембург,   Греция,   Маҗарстан,   Литва,   Норвегия,   Исландия,   Польша,   Словакия,   Кипр Республикасы,   Швеция, һ.б. : – Раштуа көненнән соң Тартма ачу көне (en) билгеләнә.
  •   Дания – «Juledag».
  •   Кирибати – бүләкләр көне дип атала.
  •   Көньяк Африка Җөмһүрияте,   Намибия — “«Изге» ихтыяр көне” дип атыйлар.
  •   Сөләйман утраулары – Рәхмәт белдерү (en) көне, рәсми ял көне.
  •   Вануату – “Гайлә көне” (en).
•   Австрия,   Хорватия,   Чехия,   Һоңкоң,   Италия,   Ирландия,   Польша,   Словакия, һәм шулай ук   Францияның Альзас һәм   Испанияның Каталония регионнары – «Изге» Стефан көне (en), рәсми ял көне.
  •   Болгария – Аталар көне.

  Милли

•   Словения – Бәйсезлек һәм бердәмлек бәйрәме, рәсми бәйрәм, ял көне.

  Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

•   Австралия –   Көньяк Австралиядә 1836 елның 28 декабрь Игълан итү көненә (en) багышланган рәсми ял көне.
•   АКШ:
  • Кванцаа (en): Африкадан булган кара тәнле американлыларның тамырларына багышланган бер атналык бәйрәме башлана, (1966 елдан билгеләнә).
  •   Хьюстон,   Техас штаты — Мауро Хәмза (en) көне.
•   Багамалар – Джункануу (en) урам парадының беренче көне (икенчесе исә Яңа ел көне уза).
•   Бөекбритания — Mummer's day (ингл.),   Корнуолл графлыгының (рус.) Падстоу шәһәрендә (ингл.).
•   Испания –   Альмерия (es) шәһәрендә католик патшаларның килүен искә алу көне (es).
•   Ирландия,   Велс һәм   Мэн утравында – Врэн көне (en), борынгы друид бәйрәме, урам чаралары оештырыла.
•   Россия Федерациясе – Хәрби көчләрнең җир гаскәренең һава хөҗүменә каршылык күрсәтү берлекләре көне.

Шәһәр көннәре

•   Россия Федерациясе – Электросталь

• 1825 – Декабристлар инкыйлабы.
• 1919 – Совет хөкүмәте «РСФСРда наданлыкны бетерү турында» декрет кабул итә.

Шулай ук карагыз: Төркем:26 декабрь көнне туганнар

• 1859 — Сэн Катаяма, япон коммунисты.
• 1876 — Исхак Казаков,
• 1889 — Нигъмәт Хәким, лингвист, фольклорчы.
• 1893 — Иван Каиров,
• 1893 — Мао Цзэдун (ингл. Mao Zedong, 毛泽东), Кытай җитәкчесе.
• 1894 — Торар Ырысколов,
• 1895 — Здҗислав Рытел,
• 1897 — Александр Барсков,
• 1897 — Петр Глухов,
• 1898 — Шамил Усманов, язучы.
• 1912 — Георгий Горанский,
• 1913 — Фатыйма Мостафина,
• 1917 — Николай Брандт,
• 1917 — Сарра Фрадкина,
• 1920 — Ядгәр Нәсретдинова,
• 1922 — Дилүс Ильясов,
• 1923 — Михаил Пейсахов,
• 1925 — Борис Кузнецов,
• 1926 — Идеал Ишбүләков,
• 1930 — Габделнур Мөхәммәтҗанов,
• 1940 — Эдвард Прескотт,
• 1941 — Виктор Козлов,
• 1943 — Олег Жадан,
• 1957 — Марат Мортазин,
• 1979 — Дмитрий Васильев,
• 1980 — Ксения Фёдорова,
• 1985 — Гөлчәчәк Хәмәдинурова,
• 1985 — Евгений Колесников,
• 1987 — Оскар Осала,
• 1987 — Ярамир Низаметдинов, җырчы (лирик-драматик тенор).
• 1990 — Георгий Белоусов,
• 1990 — Денис Черышев,

Шулай ук карагыз: Төркем:26 декабрь көнне вафатлар

• 1613 — Ефрем,
• 1771 — Клод Һельвеций, француз фәлсәфәчесе-материалист.
• 1772 — Пётр Салтыков,
• 1891 — Павел Аникин,
• 1895 — Василий Тимофеев,
• 1933 — Анатолий Луначарский,
• 1937 — Мөхәммәтсафа Баязитов, мөселман дин эшлеклесе, Ырынбур мөселман диния нәзарәтенең 6 нчы мөфтие (1915-1917).
• 1937 — Шаһимәрдән Мөхәррәмов, дәүләт эшлеклесе.
• 1937 — Яков Турхан, чуаш шагыйре, рухани.
• 1944 — Әминә Мөхетдинова, хокук белгече, сәясәтче, Россия империясендә югары белем алган беренче татар кызы.
• 1972 — Һарри Труман,   АКШның 33 нче президенты.
• 1973 — Әмин Ниязов,
• 1976 — Фёдор Сурганов,
• 1977 — Заһирә Байчурина,
• 1989 — Николае Чаушеску, Румыния президенты.
• 1989 — Шәүкәт Ибраһимов,
• 1999 — Рафаэль Билалов, татар композиторы.
• 2004 — Әшрәф Фәтхуллин,
• 2004 — Шакир Абилов, татар әдәбият галиме.
• 2006 — Джеральд Форд,
• 2011 — Руслан Васильевский,
• 2012 — Владимир Корчагин,
• 2014 — Равил Батыров,
• 2017 — Азат Кәримов,
• 2017 — Хәсән Әхмәтшин,
• 2018 — Зәкия Туишева,
• 2018 — Рой Глаубер,
• 2019 — Рәүф Әбләзев,
• 2020 — Георгий Кацерик,
• 2021 — Дэзмонд Туту,

Христианлык

• Көнбатыш Христианлыкның Раштуаның унике көненең беренчесе.
• Гайсә анасы һәм «Изге» Йосыф,Дауд пәйгамбәр патша һәм Гаделлекле «Изге» Дҗеймс бәйрәмләренә багышланган (Ортодокс Христианлыгы) югары христиан руханилары җыелышы
• Гайсәнең «Изге» гайләсе, Мария һәм Йосыф
  • Иерусалим “Апостол”]] китабынын «Изге» Сион бүлегендә Дауд патша пәйгамәр һәм «Изге» Яков, Гайсә пәйгамбәрэнесе IV һәм VI гасырларда 25 декабрь билгеләнә иде. Шуның өчен Иерусалим чиркәве Гайсә Раштуа сын 25 декабрьга билгеләргә ашыкмады. Элек Раштуа 6 гыйнвар билгеләнә иде (күбрәк мәгълъмат өчен француз телле Иерусалим гадәтләр хроникасын укыгыз; II Rg. 5, 1-10; Ac. 15, 13-29; Jc. 1, 1(-12); Ga. 1, 11-20; Mt. 22, 41-46. бүлекләре)

Христиан изгеләре

  Католик һәм   Православ

• • «Изге» Стефан, (~ 35 ел), дьякон һәм беренче җәфа чигүче, таш һәм мәрмәр кисүчеләр яклаучысы.
• Даниэль (II гасыр), шатлыклы, Бельгиядагы Брабант шәһәрендәге Виллерс цистериан аббатлыктагы монах һәм келарь.
• Марин (III гасыр), Рум сенаторы, үзенең Гайсә Христоска ышануы өчен кулга алынды, кол буларак җәфа чигелде һәм башын кисеп үтерелде
• Дионисий († 268 ел), Рум шәһәреннән Денис, 25нче папа – 260 ел һәм 268 ел еллар арасында.
• Архелаус яки Архелаос († 278 ел), Мезопотамиядагы Каскар шәһәре епископы, Манэс пәйгамбәр исемле манишэизмны таратучыга каршы чыкты, аеруча Каскар дини җыелышы дәвамында.
• «Изге» Зосимо, († 418 ел)(папа)
• Тэодор (VI гасыр), Чиркәү хезмәтчесе Теодор, Рум шәһәренең «Изге» Петр базиликасы хезмәткәре.
• Маргарита († 1150 ел), Маргарита Хохенфельс, шатлыклы, зур князьлар нәселеннән гайләдә туып, тормышын догаларга багышлап Рейн елгасындагы Биген шәһәрендә хатынлар бенедиктин монастыренә китте.
• Паганус († 1274 ел), Леккодан Паганус, шатлыклы, доминикан инквизитор, еретиклар тарафыннан үтерелде.
• Никодим († 1404 ел яки 1406 ел), Тисманадан Никодим, Аңлау сәләтле һәм Дин аятьле Никодим кушаматлары белән билгеле монах Грециянең Атос тавы монастыренең румын монахы, Румынияның Oльтения җирлегендә Тисмана шәһәрендә монастырен оештыручысы, румын исихазм атасы санала
• Константинополь (хәзерге Стамбул) шәһәреннән «Изге» Эваристо, (аббат)
• Константин († 1742 ел), Рус Константин.
• Иринарх († 1859 ел), Молдавиядан рус бояр улы, 30 ел дәвамында Атос тавында яшәдә, соңрак «Изге» Җиргә күчеп дәрвиш тормышын дәвам итте, хәзерге Исраил җирлегендәге Табор тавында гыйбадәтханә төзеде.
  • «Изге» Винченца Мария Лопес и Викунья († 1888 ел), тумышы белән Наварра өлкәсеннән, Гыйффәтле Мария кызлары институтын оештыручысы. Рум Папасы Павел VI ягыннан 1975 ел изгеләштерелә)
• Филипп († 1940 ел), Филипп Сифонг, христин динен катехизис кагыйдәләрен укытучысы, Таиландның Сонгк-Хонг шәһәрендә җәфа чиккән.
• Коптлар чиркәве бу көнне Мисыр җирлегендә Антиноэ шәһәре епископы Абадиуны искә ала (III-IV г.).

  Исем бәйрәмнәре

Аза Александр Анастасия Аркадий Арсений Винченция, Винсент, Винцентина Владимир Вроциво Гавриил Герман Дионисий Евгений, Евгения Зенон Зосима Иван Николай Орест Степан яки Стефан яки Этьен, һәм ясалмалыры: Эстэбан, Эстэф, Эстив, Эстин, Этьеннэт, Фанние, Фанни, Стэфанэ, Стэффи, 'Стэфан, Стэфание, Стив, Стэвэн, һ.б. Теодор