Басым - өслеккә перпендикуляр көчнең өслек мәйданына чагыштырмасына тиң булган физик зурлык.
Ноктадай басым - кечкенә өслеккә тәэсир итүче көчнең нормаль дифференциалы кече өслек мәйданына чагыштырмасына тигез:
Бөтен өслек буенча уртача басым - өслеккә тәэсир итүче көчнең нормаль өлеше өслекнең мәйданына чагыштырмасына тигез:
Басым тоташ мохитнең халәтен тасвирлый һәм көчәнешләр тензорының диагональ компоненты булып тора. Изотроп тигезләнешле хәрәкәтсез мохиттә басым юнәлешкә бәйсез.
р символы белән билгеләнә.
СИ системасында Па - паскаль белән үлчәнә, бер Паскаль - бер квадрат метрга беришле итеп тәэсир итүче бер Ньютонга тигез.
РФта шулай ук түбәндәге үлчәү берәмлекләре кулланылып була:
Паскаль (Pa, Па) | Бар (bar, бар) | Техник атмосфера (at, ат) | Физик атмосфера (atm, атм) | Терекөмеш баганасы миллиметры (тк б. мм., mm Hg, Torr, торр) | Су баганасы метры (с б. м., m H2O) | Квадрат дюймга фунт (psi) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 Па | 1 Н/м² | 10−5 | 10,197×10−6 | 9,8692×10−6 | 7,5006×10−3 | 1,0197×10−4 | 145,04×10−6 |
1 бар | 105 | 1×106 дин/см² | 1,0197 | 0,98692 | 750,06 | 10,197 | 14,504 |
1 ат | 98066,5 | 0,980665 | 1 кгк/см² | 0,96784 | 735,56 | 10 | 14,223 |
1 атм | 101325 | 1,01325 | 1,033 | 1 атм | 760 | 10,33 | 14,696 |
1 тк б. мм. | 133,322 | 1,3332×10−3 | 1,3595×10−3 | 1,3158×10−3 | 1 тк. б. мм. | 13,595×10−3 | 19,337×10−3 |
1 су баг. м. | 9806,65 | 9,80665×10−2 | 0,1 | 0,096784 | 73,556 | 1 су баг. м. | 1,4223 |
1 psi | 6894,76 | 68,948×10−3 | 70,307×10−3 | 68,046×10−3 | 51,715 | 0,70307 | 1 lbf/in² |
Манометрлар басымны белергә, контрольдә тотарга һәм көйләргә кирәк булган барлык очракларда кулланыла. Манометрларны еш кына җылылык энергетикасында, химия, нефть химиясе предприятиеләрендә, азык-төлек тармагы предприятиеләрендә кулланалар.
This article uses material from the Wikipedia Tatarça / Татарча article Басым, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәгълүмат CC BY-SA 4.0 буенча таратыла (әгәр башкасы күрсәтелмәсә). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tatarça / Татарча (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.