Alğa bara torğan xäräkättä cisem massası - inertsiä däräcäse bulıp torsa, äylänü xäräkätendä inertsiä momentı - inertsiä däräcäse bula.
Qayber cisemnärneñ inertsiä momentları Cisemdä massalar büleneşe belän sıyfatlana.
Si sistemasında ülçäw berämlege : kg*m² , İ yäki J dip bilgelänä.
Küçärdäge inertsiä momentı
Xäräkätsez küçärgä qarata sistemanıñ inertsiä momentı:
J a = ∑ i = 1 n m i r i 2 {\displaystyle J_{a}=\sum _{i=1}^{n}m_{i}r_{i}^{2}\,\!} , ri - i-nçe noqtadan küçärgä qädär aralıq J a = ∫ ( m ) r 2 d m = ∫ ( V ) ρ r 2 d V {\displaystyle J_{a}=\int \limits _{(m)}r^{2}dm=\int \limits _{(V)}\rho r^{2}dV\,\!} , Berişle cisemdä tığızlığı daimi bula, şuña kürä:
J a = ρ ∫ ( V ) r 2 d V {\displaystyle J_{a}=\rho \int \limits _{(V)}r^{2}dV\,\!} Güygens-Şteyner teoreması
Qatı cisem inertsiä momentı massa ğa, formağa, cisem zurlığına, häm küçärgä qarata urnaşuğa bäyle.
Şteyner teoreması buyınça:
J = J c + m d 2 {\displaystyle ~J=J_{c}+md^{2}} , biredä
J - härtörle küçärgä qarata inertsiä momentı Jc - massalar üzäge aşa barğan küçärgä qarata inertsiä momentı d - küçärlär arasındağı yıraqlıq Mäsälän tayaq oçı aşa barğan küçärgä qarata inertsiä momentı:
J = J c + m d 2 = 1 12 m l 2 + m ( l 2 ) 2 = 1 3 m l 2 {\displaystyle ~J=J_{c}+md^{2}={\frac {1}{12}}ml^{2}+m\left({\frac {l}{2}}\right)^{2}={\frac {1}{3}}ml^{2}} Qayber cisemnär inertsiä momentları
Berişle cisemnär inertsiä momentları Cisem Taswir a -küçäreneñ urnaşu urını inertsiä momentı Ja m-massalı noqta r arada, xäräkätsez m r 2 {\displaystyle ~mr^{2}} Buş tsilindr yäki baldaq Tsilindr küçäre m r 2 {\displaystyle ~mr^{2}} Totaş tsilindr Tsilindr küçäre 1 2 m r 2 {\displaystyle {\frac {1}{2}}mr^{2}} Qalın diwarlı buş tsilindr Tsilindr küçäre m r 2 2 + r 1 2 2 {\displaystyle m{\frac {r_{2}^{2}+r_{1}^{2}}{2}}} Totaş tsilindr: l ozınlığı, r radiusı Massalar üzäge aşa (perpendikul.) 1 4 m ⋅ r 2 + 1 12 m ⋅ l 2 {\displaystyle {1 \over 4}m\cdot r^{2}+{1 \over 12}m\cdot l^{2}} Buş yuqa diwarlı tsilindr (baldaq) Massalar üzäge aşa (perpendikul.) 1 2 m ⋅ r 2 + 1 12 m ⋅ l 2 {\displaystyle {1 \over 2}m\cdot r^{2}+{1 \over 12}m\cdot l^{2}} Turı yuqa tayaq Massalar üzäge aşa (perpendikul.) 1 12 m l 2 {\displaystyle {\frac {1}{12}}ml^{2}} Turı yuqa tayaq Tayaq oçı aşa (perpendikul.) 1 3 m l 2 {\displaystyle {\frac {1}{3}}ml^{2}} Buş yuqa diwarlı sfera Sfera üzäge aşa 2 3 m r 2 {\displaystyle {\frac {2}{3}}mr^{2}} Şar Şar üzäge aşa 2 5 m r 2 {\displaystyle {\frac {2}{5}}mr^{2}} Konus Konus küçäre 3 10 m r 2 {\displaystyle {\frac {3}{10}}mr^{2}} tigezyanlı öçpoçmaq Tübä aşa (perpendikul.) 1 24 m ( a 2 + 12 h 2 ) {\displaystyle {\frac {1}{24}}m(a^{2}+12h^{2})} Tözek öçpoçmaq Massalar üzäge aşa (perpendikul.) 1 12 m a 2 {\displaystyle {\frac {1}{12}}ma^{2}} Kvadrat Massalar üzäge aşa (perpendikul.) 1 6 m a 2 {\displaystyle {\frac {1}{6}}ma^{2}}
Ädäbiät
Матвеев. А. Н. Механика и теория относительности. М.: Высшая школа, 1986. (3-е изд. М.: ОНИКС 21 век: Мир и Образование, 2003. — 432с.) Трофимова Т. И. Курс физики. — 7-е изд. — М.: Высшая школа, 2001. — 542 с. Алешкевич В. А., Деденко Л. Г., Караваев В. А. Механика твердого тела. Лекции. Издательство Физического факультета МГУ, 1997. http://nature.web.ru/db/msg.html?mid=1186208&s=120000000 2014 елның 7 гыйнвар көнендә архивланган . Павленко Ю. Г. Лекции по теоретической механике. М.: ФИЗМАТЛИТ, 2002. — 392с. Яворский Б. М., Детлаф А. А. Физика для школьников старших классов и поступающих в вузы: учебное пособие — М.: Дрофа, 2002, 800с. ISBN 5-7107-5956-3 Сивухин Д. В. Общий курс физики. В 5 т. Том I. Механика. 4-е изд. М.: ФИЗМАТЛИТ; Изд-во МФТИ, 2005. — 560 с. Беляев Н. М., Сопротивление материалов. Главная редакция физико-математической литературы изд-ва «Наука», 1976. — 608 с.
This article uses material from the Wikipedia Tatarça / Татарча article İnertsiä momentı , which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0") ; additional terms may apply (view authors ). Мәгълүмат CC BY-SA 4.0 буенча таратыла (әгәр башкасы күрсәтелмәсә). Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tatarça / Татарча (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.