Afrika Bileleşigi
Afrika Bileleşigi (AB) Afrika yklymynda ýerleşýän 55 agza döwletden ybarat kontinental birleşik.
AB 1999-njy ýylyň 9-njy sentýabrynda Liwiýanyň Sirte şäherinde geçirilen Sirte jarnamasynda Afrika Bileleşigini döretmäge çagyryldy. Bu blog 2001-nji ýylyň 26-njy maýynda Efiopiýanyň Addis Abebada esaslandyryldy we 2002-nji ýylyň 9-njy iýulynda Günorta Afrikanyň Durban şäherinde açyldy. AB-nyň maksady 1963-nji ýylyň 25-nji maýynda Addis Abebada döredilen Afrika Bileleşigi Guramasyny (ABG) çalyşmakdy gol çeken 32 hökümet tarapyndan; ABG 2002-nji ýylyň 9-njy iýulynda dargadyldy. AB-nyň iň möhüm kararlaryny Afrika Bileleşiginiň Assambleýasy, agza döwletleriň we hökümet baştutanlarynyň ýarym ýyllyk ýygnagy kabul edýär.
| Afrika Bileleşigi Afrika | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Şygar: "Birleşen we güýçli Afrika" | ||||
| Anthem: "Geliň hemmämiz birleşeliň we bilelikde belläliň" | ||||
 | ||||
| Syýasy merkezler |
| |||
| Iri şäher aglomerasiýalary |
| |||
| Official languages | Arapça | |||
| Raýatlyk | Afrikaly | |||
| Type | Kontinental bileleşik | |||
| Agzalar | 55 agza döwlet:
| |||
| Leaders | ||||
| - | Başlyk | Azali Assoumani | ||
| - | Komissiýasynyň başlygy | Moussa Faki | ||
| - | Mejlisiň başlygy | Fortune Z. Charumbira | ||
| Legislature | Pan-African Parliament | |||
| Establishment | ||||
| - | OAU Charter | 25 Maý 1963 | ||
| - | Abuja Treaty | 3 Iýun 1991 | ||
| - | Sirte Declaration | 9 Sentýabr 1999 | ||
| - | Afrika Bileleşigi döredildi | 9 Iýul 2002 | ||
| - | Giriş Günorta Sudan | 9 Iýul 2011 | ||
| - | Giriş Marokko | 31 January 2017 | ||
| - | Afrika kontinental erkin söwda sebiti (AfCFTA) | 1 Ýanwar 2021 | ||
| Meýdan | ||||
| - | Umumy | 29,922,059 km2 Aňlatma säwligi: Bilinmeýän punktuasiýa simwoly "," in mil | ||
| Ilat | ||||
| - | 2020 takmynan | ▲ 1,321,000,000 | ||
| JIÖ (SaUP) | 2020 takmynan | |||
| - | Jemi | ▲ $7.573 trillion | ||
| - | Adam başyna | ▲ $5,733 | ||
| JIÖ (nominal) | 2020 takmynan | |||
| - | Jemi | ▲ $2.587 trillion | ||
| - | Adam başyna | ▲ $1,958 | ||
| AÖI (2020) | 0.577 | |||
| Internet domeni | .africa | |||
| Website au.int | ||||
| ||||
Bileleşigiň sekretariaty, Afrika Bileleşigi Komissiýasy Addis Abebada ýerleşýär. AB-nyň iň uly şäheri Nigeriýanyň Lagos şäheridir, iň uly şäher aglomerasiýasy bolsa Müsüriň Kairidir. Afrika Bileleşiginiň 1,3 milliarddan gowrak ilaty we meýdany 30 million km2 (12 million inedördül mil) bolup, Sahara we Nil ýaly dünýä ähmiýetli ýerleri öz içine alýar. Esasy işleýän dilleri: arap, iňlis, fransuz dili|fransuz]], portugal, ispan we suwaýil dilleridir. Afrika Bileleşiginiň içinde Parahatçylyk we Howpsuzlyk Geňeşi we Pan-Afrika Parlamenti ýaly resmi guramalar bar.
Agzalar
- Alžir
- Angola
- Benin
- Botswana
- Burkina Faso (togtadyldy)
- Burundi
- Kamerun
- Cape Verde
- Merkezi Afrika Respublikasy
- Çad
- Komorlar
- Kongo Respublikasy
- Kongo Demokratik Respublikasy
- Jibuti
- Müsür
- Ekwatorial Gwineýa
- Eritreýa
- Swatda
- Efiopiýa
- Gabon (togtadyldy)
- Gambiýa
- Gana
- Gwineýa (togtadyldy)
- Gwineýa-Bissau
- Piliory kenary
- Keniýa
- Lesoto
- Liberiýa
- Liwiýa
- Madagaskar
- Malawi
- Mali (togtadyldy)
- Mawritaniýa
- Mawritis
- Marokko
- Mozambik
- Namibiýa
- Niger (togtadyldy)
- Nigeriýa
- Ruanda
- Sahrawi Arap Demokratik Respublikasy
- San Tomé we Prinsipe
- Senegal
- Seýşel adalary
- Sierra Leone
- Somali
- Günorta Afrika
- Günorta Sudan
- Sudan (togtadyldy)
- Tanzaniýa
- Togo
- Tunis
- Uganda
- Zambiýa
- Zimbabwe
Synçylar
- Gaiti[44]
- Ysraýyl (2023-nji ýylyň fewral aýyna çenli togtadyldy) [45] [46]
- Gazagystan [47]
- Latwiýa [48]
- Meksika [49]
- Palestina [50]
- Serbiýa [51]
- Türkiýe [52]
- Ukraina [53]
- Birleşen Arap Emirlikleri [54]
Salgylanmalar
 | Bu makala ownuk makaladyr. Ony üýtgetmek hem-de ösdürmek arkaly Wikipediýa kömek edip bilersiňiz. |
This article uses material from the Wikipedia Türkmen article Afrika Bileleşigi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Başga görkezilmedik bolsa, mazmun CC BY-SA 4.0 esasynda elýeterlidir. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkmen (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.