అమృత్‌సర్ జిల్లా: పంజాబ్ లోని జిల్లా
పంజాబ్ రాష్ట్రంలోని 22 జిల్లాల్లో అమృత్‌సర్ జిల్లా ఒకటి.
అమృత్‌సర్ నగరం ఈ జిల్లాకు ముఖ్య పట్టణం. ఈ జిల్లా రాష్ట్రం లోని మాఝా ప్రాంతంలో ఉంది.
అమృత్‌సర్ జిల్లా | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
జిల్లా | |||||||
ఎగువ-ఎడమ నుండి సవ్యదిశలో: హర్మందిర్ సాహిబ్, అత్తారి-వాఘా సరిహద్దు క్రాసింగ్, అజ్నాలా ఫోర్ట్, పుల్ కంజ్రీ వద్ద 1971 యుద్ధ స్మారకం | |||||||
.svg) పంజాబ్‌లో స్థానం | |||||||
| Coordinates: 31°35′N 74°59′E / 31.583°N 74.983°E | |||||||
| దేసం |  India | ||||||
| రాష్ట్రం | పంజాబ్ | ||||||
| Named for | అమృత సరోవరం | ||||||
| ముఖ్య పట్టణం | అమృత్‌సర్ | ||||||
| Area | |||||||
| • Total | 2,683 km2 (1,036 sq mi) | ||||||
| Population (2011) | |||||||
| • Total | 24,90,656 | ||||||
| • Density | 930/km2 (2,400/sq mi) | ||||||
| భాషలు | |||||||
| • అధికారిక | పంజాబీ | ||||||
| Time zone | UTC+5:30 (IST) | ||||||
| Vehicle registration | PB-01(commercial) PB-02, PB-14, PB-17, PB-18, PB-81, PB-89 | ||||||
| అక్షరాస్యత (7+) | 76.27% | ||||||
.jpg)
.jpg)
2011 నాటికి ఇది లుధియానా తరువాత పంజాబ్‌లో అత్యధిక జనాభా కలిగిన జిల్లాల్లో రెండవ స్థానంలో ఉంది.
చరిత్ర
బ్రిటిషు పాలనా కాలంలో అమృత్‌సర్ జిల్లా, లాహోర్ డివిజన్‌లో భాగంగా ఉండేది. పరిపాలనాపరంగా అమృత్‌సర్, అజ్నాలా, తరన్ తారన్ అనే 3 తహసీళ్ళుగా విభజించబడి ఉండేది. అయితే, 1947 లో భారతదేశ విభజనలో భాగంగా అమృత్‌సర్ జిల్లాను మిగతా డివిజన్ నుండి వేరుచేసి భారతదేశంలో చేర్చారు. అయితే, పట్టి, ఖేమ్ కరణ్ వంటి కొన్ని భాగాలు లాహోర్ జిల్లాకి చెందినప్పటికీ, విభజనలో ఈ పట్టణాలు అమృత్‌సర్ జిల్లాలో భాగమయ్యాయి. విభజన కాలంలో, జిల్లాలోని ముస్లిం జనాభా 46% పాకిస్తాన్కు తరలిపోయింది. కొత్తగా సృష్టించిన పాకిస్తాన్లో పశ్చిమ పంజాబ్ నుండి హిందువులు, సిక్కులు భారత్ వైపు వలస వచ్చారు. 1947 అమృత్‌సర్ జిల్లాలో విభజనకు ముందు జనాభాలో 52% టొ సిక్కులు, హిందువులు (37%, 15.38%) మెజారిటీగా ఉందెవారు.
జనాభా వివరాలు
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం అమృత్‌సర్ జిల్లా జనాభా 24,90,656, ఇది కువైట్ దేశానికి లేదా అమెరికా రాష్ట్రమైన నెవాడాకు సమానం. అమృత్‌సర్ జిల్లాలో అక్షరాస్యుల సంఖ్య 16,84,770 (67.6%). అందులో 9,32,981 (70.8%) పురుష అక్షరాస్యులు, 751,789 (64.1%) మహిళా అక్షరాస్యులు. జిల్లాలో 7 వ తరగతి, ఆ పైన చదివిన వారు 76.27%. ప్రతి 1,000 మంది పురుషులకు 889 మంది స్త్రీలున్నారు. మొత్తం షెడ్యూల్డ్ కుల జనాభా 7,70,864. 2011 లో జిల్లాలో 4,88,898 గృహాలు ఉన్నాయి. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, సిక్కులు జనాభాలో 69% ఉండగా, హిందువులు 28%, కొద్దిమంది మైనారిటీ క్రైస్తవులు (2%), ముస్లింలు ఉన్నారు .
| చారిత్రికంగా జనాభా | ||
|---|---|---|
| సంవత్సరం | జనాభా | ±% |
| 1901 | 7,64,821 | — |
| 1911 | 6,57,936 | −14.0% |
| 1921 | 6,94,261 | +5.5% |
| 1931 | 8,34,497 | +20.2% |
| 1941 | 10,44,457 | +25.2% |
| 1951 | 8,80,667 | −15.7% |
| 1961 | 10,10,093 | +14.7% |
| 1971 | 12,09,374 | +19.7% |
| 1981 | 14,60,497 | +20.8% |
| 1991 | 16,98,090 | +16.3% |
| 2001 | 21,57,020 | +27.0% |
| 2011 | 24,90,656 | +15.5% |
జిల్లాలో తహసీళ్ళు
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం అమృత్‌సర్ జిల్లాలో నాలుగు తహసీళ్ళు ఉన్నాయి.
| # | తహసీలు | జిల్లా |
|---|---|---|
| 1 | అమృత్‌సర్- II | అమృత్‌సర్ |
| 2 | అజ్నాలా | అమృత్‌సర్ |
| 3 | బాబా బకాలా | అమృత్‌సర్ |
| 4 | అమృత్‌సర్ -I | అమృత్‌సర్ |
వాతావరణం
అమృత్‌సర్‌లో సెమీ అరిడ్ (అర్థ శుష్క) వాతావరణం ఉంటుంది. ఇది వాయవ్య భారతదేశానికి ప్రత్యేకమైన వాతావరణం ఇది. ఇక్కడ ప్రధానంగా నాలుగు ఋతువులుంటాయి: శీతాకాలం (డిసెంబరు నుండి మార్చి వరకు, ఉష్ణోగ్రతలు −1 °C (30 °F) కి పడిపోతాయి, వేసవి కాలం (ఏప్రిల్ నుండి జూన్ వరకు) - ఉష్ణోగ్రతలు 45 °C (113 °F) వరకూ చేరుకోవచ్చు, వర్షాకాలం (జూలై నుండి సెప్టెంబరు వరకు), వర్షాకాలం తరువాత (అక్టోబరు నుండి నవంబరు వరకు). వార్షిక వర్షపాతం 703.4 మి.మీ. జిల్లాలో అతి తక్కువ ఉష్ణోగ్రత −3.6 °C (25.5 °F) 1996 డిసెంబరు 9 న నమోదైంది. అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత 47.8 °C (118.0 °F), 1995 జూన్ 9 న నమోదింది. నగరానికి అధికారిక వాతావరణ కేంద్రం రాజాసాన్సీలోని విమానాశ్రయంలో ఉంది. 1947 నవంబరు 15 నుండీ ఇక్కడ శీతోష్ణస్థితి రికార్డులు ఉన్నాయి.
| శీతోష్ణస్థితి డేటా - Amritsar Airport | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నెల | జన | ఫిబ్ర | మార్చి | ఏప్రి | మే | జూన్ | జూలై | ఆగ | సెప్టెం | అక్టో | నవం | డిసెం | సంవత్సరం |
| అత్యధిక రికార్డు °C (°F) | 26.8 (80.2) | 32.2 (90.0) | 36.2 (97.2) | 44.1 (111.4) | 47.7 (117.9) | 47.8 (118.0) | 45.6 (114.1) | 40.7 (105.3) | 40.6 (105.1) | 38.3 (100.9) | 34.2 (93.6) | 28.5 (83.3) | 47.8 (118.0) |
| సగటు గరిష్ఠ °C (°F) | 23 (73) | 26.1 (79.0) | 32 (90) | 40.5 (104.9) | 44 (111) | 44.1 (111.4) | 39.8 (103.6) | 37.1 (98.8) | 36.8 (98.2) | 35.5 (95.9) | 30.5 (86.9) | 24.9 (76.8) | 45.2 (113.4) |
| సగటు అధిక °C (°F) | 18.4 (65.1) | 21.7 (71.1) | 26.8 (80.2) | 34.2 (93.6) | 39 (102) | 39 (102) | 35 (95) | 34.2 (93.6) | 34.1 (93.4) | 32 (90) | 27.1 (80.8) | 21.1 (70.0) | 30.2 (86.4) |
| సగటు అల్ప °C (°F) | 3.4 (38.1) | 6.3 (43.3) | 10.9 (51.6) | 16.1 (61.0) | 21.3 (70.3) | 24.3 (75.7) | 25.3 (77.5) | 24.9 (76.8) | 22.1 (71.8) | 15.4 (59.7) | 8.7 (47.7) | 4.1 (39.4) | 15.2 (59.4) |
| సగటు కనిష్ఠ °C (°F) | −0.5 (31.1) | 1.7 (35.1) | 5.6 (42.1) | 10.2 (50.4) | 15.8 (60.4) | 19.6 (67.3) | 21.7 (71.1) | 21.4 (70.5) | 17.8 (64.0) | 10.7 (51.3) | 4.2 (39.6) | 0.1 (32.2) | −1.2 (29.8) |
| అత్యల్ప రికార్డు °C (°F) | −2.9 (26.8) | −2.6 (27.3) | 2 (36) | 6.4 (43.5) | 9.6 (49.3) | 15.6 (60.1) | 18.2 (64.8) | 18.8 (65.8) | 13 (55) | 7.3 (45.1) | −0.6 (30.9) | −3.6 (25.5) | −3.6 (25.5) |
| సగటు వర్షపాతం mm (inches) | 26.2 (1.03) | 38.6 (1.52) | 38.4 (1.51) | 21.4 (0.84) | 26.7 (1.05) | 61.2 (2.41) | 210.1 (8.27) | 167.3 (6.59) | 77.5 (3.05) | 16.1 (0.63) | 6.3 (0.25) | 13.6 (0.54) | 703.4 (27.69) |
| సగటు వర్షపాతపు రోజులు (≥ 1.0 mm) | 2.1 | 3.3 | 3.2 | 2 | 2.4 | 3.8 | 8.6 | 6.9 | 3.5 | 1.1 | 0.6 | 1.4 | 38.9 |
| సగటు సాపేక్ష ఆర్ద్రత (%) | 74 | 70 | 64 | 47 | 38 | 48 | 72 | 77 | 69 | 67 | 73 | 76 | 65 |
| Mean monthly sunshine hours | 181.7 | 192.7 | 219.4 | 265.0 | 294.7 | 269.0 | 215.5 | 227.7 | 240.8 | 253.2 | 220.1 | 182.2 | 2,762 |
| Source: | |||||||||||||
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
This article uses material from the Wikipedia తెలుగు article అమృత్‌సర్ జిల్లా, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). అదనంగా సూచించని పక్షంలో పాఠ్యం CC BY-SA 4.0 క్రింద లభ్యం Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki తెలుగు (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.