Nilo Borxhia

Misionar në Shqiperi, veçanërisht në jug, në qytetin e Himarës, themeluar asamblenë e murgjit arbëreshë i ritit lindor në Atdhe. Në vitin 1921 ai themeloi Institutin fetar e "bijat e Shën Makrinës", duke pasur si qëllim të saj shkollimin dhe arsimimin e vajzave të reja të kolonive shqiptare në Itali.

Kjo faqe është e palidhur nga faqe të tjera. Ndihmoni që faqet e tjera me temë të ngjashme të lidhen me të. (Data: shtator 2012)

Dorëshkrimi i Gramatikës e parë e shqipes, që i përket vitit 1710, ruhet në Bibliotekën e Manastirit të Grotaferratës, afër Romës. Informacionin e parë ër këtë gramatikë e pati dhënë studiuesi arbëresh Nilo Borxhia, 83 vjet më parë, duke botuar në revistën “Diturija”(1927, nr.12) të Lumo Skëndos një shkrim me titull “Një gramatik’ e voglë e gjuhës shqipe, më 1710″. Artikulli është i shkurtër. Autori njofton se dorëshkrimi hyri në këtë bibliotekë në vitin 1923.

Vlera te vecanta

Nje deshmi te patjetersueshme te gjuhetarit gjenial shqiptar Eqrem Çabej, i cili thote se kishte takuar ne Itali dijetarin arbëresh Nilo Borxhia ne 1940, i cili i kishte thene se kishte zbuluar ne arkivat e Vatikanit nje doreshkrim te plote ne gjuhen shqipe me te vjeter se sa libri i famshem i Gjon Buzukut i vitit 1555.

Punimet kryesore

• Liturgjia Komentari i Shën Gjermani dhe versioni latin i Anastasius bibliotekar, botimi i dytë, Grotaferratë 1912.
• Nëse Fryma e Shenjtë pranoj emrin εἰκών (imazh), ibid. 1915.
• Jezusi në jetën eukaristike, Grotaferratë 1917.
• Ωρολόγιον "Dita" e Kishave të ritit bizantin, Romë 1929.
• Kalimi Ungjilli në gjuhën shqipe të shekullit XIV, Grotaferratë 1930.
• Fragmente lashtë eukaristike. Poezi e shenjtë popullore bizantine, ibid. 1932.
• Murgjit bazilianë të Italisë në Shqipëri, shënime mbi misionet në Himarë, shek. XVI – XVIII, Romë 1935-1942, ribotuar në Shqipëri në 2014.

• Arbëreshët
• Kisha Bizantine Arbëreshe
• Hora e Arbëreshëvet
• Murgjit bazilianë të Italisë në Shqipëri

• Rrënjët - Gazeta e Pavarur Italo-Shqiptare, pjesë për At Nili Borshia