Ikiyaga Cya Victoriya

ifite ubuso bungana na kilometero care na 59,947 , Ukurikije ingano, ikiyaga cya Victoriya nicyo kiyaga cya cyenda kinini ku isi ku mugabane wa Afurika, kirimo abagera ku kilometero 2,424 amazi. Ikiyaga cya Victoriya gifite umuyaga udakabije muri Afurika. Ikiyaga gifite ubujyakuzimu bwa metero 40 m n'uburebure ntarengwa bwa metero 80 kugeza metero 84 . Agace kayo kageraho abantu gafite kilometero 169,858. Ikiyaga gifite inkombe za kilometero 7,142  hamwe nibirwa bigize 3,7% byuburebure.

Agace kicyi kiyaga kagabanijwemo ibihugu bitatu: Kenya ifata 6 ku ijana na kilometero 4,100, Uganda 45 ku ijana na kilometero 31,000, na Tanzaniya 49 ku ijana na kilometero 33,700.

Rufite amazina menshi yi ndimi zaho mukarere nka Dholuo mu Luganda; mu Kinyarwanda Ukerewe; [ Ikiyaga kibamo amoko menshi y’amafi ataba ahandi, nka cichilide . Amafi atera amagi, nka Nili perichi, yatumye amoko menshi y’icyorezo azimira .

Ikiyaga cya Victoriya cyakira 80 ku ijana by'amazi kubera imvura ihangwa. Ikigereranyo cyo guhumeka ku kiyaga kiri hagati ya 2.0 and 2.2 metero ku mwaka, hafi kabiri imvura igwa ahantu hi migezi . Ikiyaga cya Victoriya cyakira amazi yacyo hiyongereyeho imigezi, ninzuzi nyinshi. Umugezi wa Kagera ni uruzi runini rutemba muri iki kiyaga, rufite umunwa ku nkombe y'iburengerazuba bw'ikiyaga. Ikiyaga cya Victoriya gitwarwa gusa n'umugezi wa Nili hafi ya Jinja, muri Uganda, ku nkombe y'amajyaruguru y'ikiyaga. Mu murenge wa Kenya, inzuzi nini zikomeye ni Siyo, Nzoyiya, Yala, Nyando, Sondu Miriyu, Mogusi, na Migori .

Inyamaswa z’inyamabere

 

• Kugabanuka kurwego rwikiyaga cya Victoria Guhangayikishwa nibihugu bya Afrika yuburasirazuba
• Ingingo nshya ya siyanse Archived kuri Uganda kurenga umurongo wemejwe kugirango amazi y’amashanyarazi atemba.
• Ingomero Zinyanja Ikiyaga cya Victoria Archived
• Kamere Kamere ku kiyaga cya Victoria, hamwe na Konti yuburwayi bwo gusinzira hamwe na Tse-tse Fly (1920). TF Unwin Ltd, London; Ububiko bwibinyabuzima
• Video y'Ikiyaga cya Victoria
• Inzego z'umuryango w'Afurika y'Iburasirazuba: Ishirahamwe ry'uburobyi bw'ikiyaga cya Victoria