Wiewióreczniki: Rząd ssaków

Dawniej były zaliczane do owadożernych (Insectivora), a czasem do naczelnych (Primates), z uwagi na stosunkowo duży mózg. Wiewióreczniki z wyglądu przypominają wiewiórki, ale nie są z nimi blisko spokrewnione.

Wiewióreczniki

Scandentia
J.A. Wagner, 1855
Przedstawiciel rzędu – tupaja jawajska (Tupaia javanica)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Nadrząd	Euarchontoglires
Rząd	wiewióreczniki
Synonimy
Tupaoidea Trouessart, 1879 Tupaii Broers, 1963 Scandentiformes Kinman, 1994 Tupaiiformes Zagorodnyuk, 2008
Rodziny
2 rodziny – zobacz opis w tekście
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wiki Commons

Wiewióreczniki występują w wilgotnych lasach równikowych Azji Południowo-Wschodniej, m.in. na Archipelagu Malajskim, Filipinach i na Półwyspie Indyjskim.

Wiewióreczniki to nieduże ssaki o cechach, upodabniających je do naczelnych. Należą do nich m.in. duży i stosunkowo dobrze rozwinięty mózg, słabo wykształcone płaty węchowe, dobry wzrok. Jednak niektóre cechy, takie jak pięcioguzikowe zęby trzonowe czy sześć siekaczy w żuchwie, zbliżają wiewióreczniki do prymitywnych ssaków owadożernych. Ssaki te są przystosowane do życia na drzewach, choć nie wszystkie prowadzą nadrzewny tryb życia. Mają chwytne kończyny oraz pięciopalczaste łapy, zaopatrzone w ostre pazurki, odżywiają się owadami i owocami, niekiedy także pędami roślin, jajami ptaków, pisklętami, małymi jaszczurkami i padliną. Wiewióreczniki są samotnikami, mają określone terytoria, które znakują wydzieliną gruczołów znajdujących się na spodzie ciała. Występuje dymorfizm płciowy: samice są mniejsze od samców. Są hodowane przez ludność terenów, na których występują jako tępiciele niepożądanych bezkręgowców w domach.

Do wiewióreczników zalicza się dwie rodziny, czasami traktowane jako podrodziny (Tupaiinae i Ptilocercinae w obrębie rodziny Tupaiidae)v.

• Ptilocercidae Lyon, 1913 – ogonopiórowate – obejmuje jeden rodzaj Ptilocercus J.E. Gray, 1848 z jednym występującym współcześnie gatunkiem: Ptilocercus lowii J.E. Gray, 1848 – ogonopiór uszaty
• Tupaiidae J.E. Gray, 1825 – tupajowate

• K. Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.brak strony w książce
• Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 91. ISBN 83-01-14344-4.
• Dimitrij Strelnikoff: Wielka encyklopedia zwierząt, tom 2. Poznań: Oxford Educational, s. 9. ISBN 83-7425-342-8.