ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ

ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ
ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤ ਪ੍ਰਦੇਸ
ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂਆਂ ਦੀ ਸੀਲ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਦੇਸ਼	ਭਾਰਤ
ਖੇਤਰ	ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ
ਸਥਾਪਨਾ	1 ਨਵੰਬਰ 1956
ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ	ਪੋਰਟ ਬਲੇਅਰ
ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ	3
ਖੇਤਰ
• ਕੁੱਲ	8,249 km2 (3,185 sq mi)
ਆਬਾਦੀ  (2011)
• ਕੁੱਲ	3,80,581
• ਘਣਤਾ	46/km2 (120/sq mi)
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ	ਯੂਟੀਸੀ+05:30 ([[ਭਾਰਤੀ ਮਿਆਰੀ ਸਮਾਂ|]])
ISO 3166 ਕੋਡ	IN-AN
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਸਰਕਾਰੀ: ਹਿੰਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲ ਚਾਲ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਬੰਗਾਲੀ ਤਮਿਲ ਤੇਲੁਗੂ ਮਲਿਆਲਮ ਨਿਕੋਬਾਰੀ
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	www.andaman.gov.in

ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟਾਪੂਆਂ ਦਾ ਦੀਪ ਸਮੂਹ, ਇਹਨਾਂ ਟਾਪੂਆਂ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਘੱਟ ਖੋਜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟਾਪੂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਨੀਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦੇ ਪੰਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਹਨ। ਨੀਲੇ ਦੇ ਅਣਦੇਖੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁੰਦਰ ਬੀਚ, ਅਤੇ ਸਾਫ ਅਸਮਾਨ ਅਤੇ ਗਰਮ ਖੰਡੀ ਜੰਗਲ ਦੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘੇ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਪਾਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇਹਨਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਅਜੂਬਿਆਂ ਹਨ।

ਅੰਡੇਮਾਨ ਟਾਪੂ ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਕਈ ਟਾਪੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਟਾਪੂ ਦੇ ਸੁੰਦਰ ਬੀਚ ਉੱਤਰੀ ਖਾੜੀ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਾਲੇਖ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਅੰਡੇਮਾਨ ਖੁੰਬਾਂ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੂਨੇ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਬਾਰਾਤੰਗ ਨਾਮਕ ਇਸਦੇ ਇੱਕ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖੇਤਰੀ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਜੱਦੀ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਡੇਮਾਨ ਦੀ ਜਾਰਾਵਾ ਕਬੀਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਦੱਖਣ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ , ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਅੰਡੇਮਾਨ ਸਾਗਰ ਦੁਆਰਾ ਥਾਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕੀਤੇ ਟਾਪੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਨਿਕੋਬਾਰ ਦੇ ਟਾਪੂ ਇਕਾਂਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਬੇਜਾਨ ਸਥਾਨ ਹਨ, ਸਿਰਫ ਕਬੀਲਿਆਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਨਾਲ। ਨਿਕੋਬਾਰੇਜ਼ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਟਾਪੂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰਕਾਰੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਾਹਰੀ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਇਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਪੋਰਟ ਬਲੇਅਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਰੀਨ ਪਾਰਕ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਇੱਕ ਜੇਲ੍ਹ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪੋਰਟ ਬਲੇਅਰ ਦੇ ਕੋਲ ਨੇੜਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟਾਪੂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਭੰਡਾਰ ਅਤੇ ਖੰਡੀ ਜੰਗਲ ਹਨ।

ਰੌਸ ਟਾਪੂ ਨੂੰ 2018 ਵਿੱਚ ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦਵੀਪ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨੀਲ ਟਾਪੂ ਤੇ ਹੈਵਲੋਕ ਟਾਪੂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਦਵੀਪ ਤੇ ਸਵਰਾਜ ਦਵੀਪ ਦੇ ਨਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਮਕਬੂਲ ਫੌਜੀਆਂ, ਪਰਮਵੀਰ ਚੱਕਰ ਵਿਜੇਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੇਜਰ ਸੋਮਨਾਥ ਸ਼ਰਮਾ, ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ, ਮੇਜ਼ਰ ਧੰਨ ਸਿੰਘ ਥਾਪਾ , ਸੂਬੇਦਾਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ , ਮੇਜਰ ਸ਼ੈਤਾਨ ਸਿੰਘ , ਕੰਪਨੀ ਕੁਆਰਟਰ ਮਾਸਟਰ ਹਵਲਦਾਰ ਅਬਦੁਲ ਹਮੀਦ , ਸੈਕਿੰਡ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਅਰੁਣ ਖੇਤਰਪਾਲ, ਕੈਪਟਨ ਵਿਕਰਮ ਬਤਰਾਰਾਈਫਲ ਮੈਨ ਸੰਜੇ ਕੁਮਾਰ ਗਰਨੇਡੀਅਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਕੈਪਟਨ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਪਾਂਡੇ ਮੇਜਰ ਰਾਮਾਸਵਾਮੀ ਪ੍ਰਮੇਸ਼ਵਰਨ ਨਾਇਬ ਸੁਬੇਦਾਰ ਬਾਨਾ ਸਿੰਘ ਮੇਜਰ ਹੋਸ਼ਿਆਰ ਸਿੰਘ ਲਾਂਸ ਨਾਈਕ ਅਲਵਰਟ ਇੱਕਾ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਅਰਦੇਸ਼ਿਰ ਬੁਰਜ਼ੋਰਜੀ ਤਾਰਾਪੋਰੇ ਸੁਬੇਦਾਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੈਪਟਨ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਸਲਰੀਆ ਕੰਪਨੀ ਹਵਲਦਾਰ ਮੇਜਰ ਪੀਰੂ ਸਿੰਘ ਸੇਖਾਵਤ ਨਾਇਕ ਜਾਦੂ ਨਾਥ ਸਿੰਘ ਸੈਕਿੰਗ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਰਾਮਾ ਰਘੋਬਾ ਰਾਣਾ ਲਾਸ ਨਾਇਖ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਮੇਜ਼ਰ ਸੋਮ ਨਾਥ ਸਰਮਾ ਤੇ ਫਲਾਈਂਗ ਆਫੀਸਰ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਰੱਖੇ ਗਏ।

1. ਸਰਕਾਰੀ ਟੈਗੋਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਕਾਲਜ
2. ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਕਾਲਜ
3. ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ
4. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ
5. ਡਾ. ਬੀ. ਆਰ. ਅੰਬੇਦਕਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟਸ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ
6. ਪਾਡੂਚੇਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
7. ਅੰਡੇਮਾਨ ਲਾਅ ਕਾਲਜ
8. ਅੰਡੇਮਾਨ ਅਤੇ ਨਿਕੋਬਾਰ ਟਾਪੂ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼