ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ
ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਰੂਸੀ ਸੰਘ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਹੱਦ ਕਜ਼ਾਖ਼ਸਤਾਨ, ਨੋਵੋਸਿਬ੍ਰਿਕਸ, ਕੇਮੇਰੋਵੋ ਓਬਲਾਸਟ ਅਤੇ ਅਲਤਾਈ ਗਣਰਾਜ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਕ੍ਰਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕੇਂਦਰ ਬਰਨੌਲ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। 2010 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕ੍ਰਾਈ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜਨਸੰਖਿਆ 2,419,755 ਹੈ।
| ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ Алтайский край (ਰੂਸੀ) | |||
|---|---|---|---|
| — ਕ੍ਰਾਈ — | |||
| |||
| |||
| ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਥਿਤੀ | |||
| ਦੇਸ਼ | ਰੂਸ | ||
| ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਸਾਈਬੇਰੀਆਈ | ||
| Economic region | ਪੱਛਮੀ ਸਾਈਬੇਰੀਆਈ | ||
| ਸਥਾਪਤੀ | 28 ਸਤੰਬਰ 1937 | ||
| ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਕੇਂਦਰ | ਬਰਨੌਲ | ||
| Government (ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਤੱਕ) | |||
| • ਗਵਰਨਰ | ਐਲਗਜ਼ੈਂਡਰ ਕਾਰਲਿਨ | ||
| • Legislature | Altai Krai Legislative Assembly | ||
| ਅੰਕੜੇ | |||
| Area (as of the 2002 Census) | |||
| • ਕੁੱਲ | 169,100 km2 (65,300 sq mi) | ||
| Area rank | 22ਵਾਂ | ||
| Population (2010 Census) | |||
| • ਕੁੱਲ | 24,19,755 | ||
| • ਦਰਜਾ | 21ਵਾਂ | ||
| • Density | 14.31/km2 (37.1/sq mi) | ||
| • ਸ਼ਹਿਰੀ | 54.7% | ||
| • ਪੇਂਡੂ | 45.3% | ||
| Population (ਜਨਵਰੀ 2014 est.) | |||
| • Total | 23,90,638[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] | ||
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ(s) | |||
| ISO 3166-2 | RU-ALT | ||
| License plates | 22 | ||
| ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ | ਰੂਸੀ | ||
| ਅਧਿਕਾਰਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ | |||
ਭੂਗੋਲ
ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਵਿੱਚ ਘਾਹੀ ਮੈਦਾਨ, ਝੀਲਾਂ, ਨਦੀਆਂ ਤੇ ਪਰਬਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਜਲਵਾਯੂ ਕਾਫ਼ੀ ਖੁਸ਼ਕ ਜਿਹਾ ਹੈ, ਸਿਆਲ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸੁੱਕੀ ਠੰਡ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੀ ਗਰਮੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਨਦੀ ਓਬ ਨਦੀ ਹੈ। ਬੀਆ ਤੇ ਕਾਤੁਨ ਨਦੀ ਦੀ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਕੁਲਨਡਿਨਸਕੋਏ ਝੀਲ, ਕੁਛੁਕਸਕੋਏ ਝੀਲ ਤੇ ਮਿਖੀਲਵਸਕੋਏ ਝੀਲ ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਹਨ।
ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਭਵਨ ਨਿਰਮਾਣ ਕਲਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੋਹਾ-ਰਹਿਤ ਧਾਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੈੱਡ ਤੇ ਕੱਚਾ ਲੋਹਾ, ਮੈਨਗਨੀਜ਼, ਟੰਗਸਟੱਨ, ਮੋਲੀਬਡਨਮ, ਬਾਕਸਾਈਟ ਅਤੇ ਸੋਨਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਕ੍ਰਾਈ ਦਾ 60,000 ਕਿਃ ਮੀਃ 2 ਦਾ ਰਕਬਾ ਜੰਗਲਾਂ ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕ੍ਰਾਈ ਖੇਤਰ ਆਪਣੀ ਜੈਵਿਕ-ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ 16 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਭੂਮੀ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਵੱਲੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਭੂਮੀ ਖ਼ਤਰੇ ਹੇਠ ਆਈ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਬਰਫ਼ੀਲੇ ਲੈਪਰਡ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਹੈ।
ਅਲਤਾਈ ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਦ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ ਜੇ ਕਿ ਕਾਫ਼ੀ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਲਤਾਈ ਤੇ ਬਸ਼ਕੀਰੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਸ਼ਹਿਦ ਨੂੰ ਮੁਦਰਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਰੂਸੀ ਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਸਕ (ਕਰ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।
ਇਤਿਹਾਸ
ਇਹ ਖੇਤਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਚੁਰਾਹੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਣਜਾਰੇ (ਟੱਪਰੀਵਾਸੀ) ਕਬੀਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੇ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪਾਰ ਗਏ ਸਨ। ਪੁਰਾਤੱਤਵੀ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਸਬੂਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਵੱਸੇ ਅਲਤਾਈ ਲੋਕ ਮੂਲ ਤੁਰਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਵਜ਼ਜਾਰਿਆਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਆਏ ਤੇ ਫ਼ਿਰ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਕ੍ਰਾਈ 'ਤੇ ਸ਼ਿਓਂਗਨੂ ਸਾਮਰਾਜ(209 ਈਪੂਃ-93 ਈਃ), ਸ਼ਿਆਨਬੇਈ ਰਾਜ (93-234), ਰੂਰਨ ਖਾਗਾਨੇਤ (330-555), ਮੰਗੋਲ ਸਾਮਰਾਜ, ਗੋਲਡਨ ਹੋਰਡ, ਉੱਤਰੀ ਯੁਆਨ (1368-1691) ਅਤੇ ਜ਼ੰਗਾਰ ਖਾਗਾਨੇਤ (1634–1758) ਰਾਜ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਜਨਸੰਖਿਆ
ਧਰਮ
ਹਵਾਲੇ
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.