auvèrnhe
Auvèrnhe o Auvèrnha 'quò-es 'na region istorica d'Occitània, au còr dau Massís Centrau.
Portal d'Auvèrnhe
Contunha aperaquí lo territòri dau pòble gal daus arvèrnes. Fuguèt un ensems de senhoriás a l'Edat Mejana, puèi 'na província dau Regim Ancian (dinc lo reiaume de França).
Sa capitala istorica z-es Clarmont d'Auvèrnhe.
Lo gentilici z-es auvernhat, -a (o, mens correntament, auvernhàs -assa, auvernhasc -a).
L'Auvèrnhe istoric englòba mas los departaments dau Puèi de Doma, dau Chantau e l'oèst dau departament dau Naut Léger (parçan de Brivadés). L'Auvèrnhe istoric englòba pas Borbonés e Velai, que son de regions istoricas distintas (pasmens fan partida de l'actuala region d'Auvèrnhe Ròse Aups).
Lutz sus...
Lo chantal o chantau z-es un formatge occitan de pasta quichada non cuèita, z-es originari dau Massís Centrau e se fabrica a partir de lait de vacha, crus o pasteurizat. Z-a la forma d'un cilindre naut. Benefícia dempuèi 1956 d'una apelacion d'origina contrarotlada (AOC). Se pòt fabricar dins l'ensemble dau departament dau Chantau e dins qualques comunas daus departaments vesins.
Geografia e natura
- Massís Central, Linha daus Puèis, Monts de Chantal
- Parcs Naturaus : Parc Naturau daus Volcans d'Auvèrnhe
- Parçans :
- Dins lo Puèi Domat : Artensa, Clarmontés, Combralhas, Comtadés, Daufinat, Forés, Limanha, Liuradés, Tiernés
- Dins lo Naut Léger : Brivadés, Chasadés, Devés, Lanjadés, Marjarida, País de Saug, Sinjalés, Velai
- Dins lo Chantal : Aubrac, Carladés, Castanhau, Chasaleir, Mauriagués, Orlhagués, Planèsa, Sant Floran
- Vialas:
Briude, 
Clarmont-Ferrand, 
Embèrt, 
Mauriac, 
Orlhac, Orsonede, 
Lo Puèi de Velai, 
Riam, 
Salèrn, 
Sant Flor, Sent Nectari, 
Sinjau, 
Suire, Tièrn - Anciana region administrativa :
Auvèrnhe - Departaments :
Puèi Domat, 
Chantau, 
Naut Léger
- Departaments :
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Cultura e tradicions
- Dança : Borrèia, escoticha, brisa-pè, policà, masurca, varsa (virolada)
- Instrument de musica : Velha (sansònha), violon, chabreta
- Dentela dau Puèi
- Lengas : Auvernhat (occitan) e francés
- Escrivans :
- Occitan : Pèire Cardenal, Arsèni Vermenosa, Fèliç Daval, Joan Vesòla, Francés Conheràs, Charles-Toina Ravel
- Francés : Jean Anglade, Blasi Pascal, Enric Porrat, Jules Romains, Jules Vallès
- Musica : Josèp Cantaloba de Malaret
- Actor comic: Ferrand Rainaud
- Television : Clara Chasal
- Cinèma : Audrey Tautou
- Cançon : Jean-Louis Murat
Las categorias
- Personalitats d'Auvèrnhe
- Istòria d'Auvèrnhe
- Chastèus d'Auvèrnhe
- Tradicions d'Auvèrnhe
- Geografia d'Auvèrnhe
- Vilas d'Auvèrnhe :
Gastronomia
- Plats :
- Formatges :
- Blau d'Auvèrnhe, Chantal, Forma d'Embèrt, La Guiòla, Gasparon, Salèrn, Sant Nectàrie
- Doçors :
Economia
- Michelin
Torisme
- Parc d'atraccion : Vulcania
- Fonts petrificantas : Sent Nectari, Clarmont-Ferrand
Politica
- Presidents de la Republica Francesa:
- Pau Domerc
- Jòrdi Pompidor
- Valèri Giscard d'Estanh
- Personalitat politica : Fadela Amara, Michel Charasse, Andrieu Chassanhe, Brice Hortefeux, Laurent Wauquiez
Espòrt
Modèl:Portal d'Auvèrnhe/Espòrt
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
This article uses material from the Wikipedia Occitan article Portal:Auvèrnhe, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Lo contengut es disponible jos licéncia CC BY-SA 4.0 levat mencion contrària. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Occitan (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.