Preunmié Dgèrre Mondiale

La Preunmié Dgèrre Mondiale, app'lée étout la Grand' Dgèrre (Guernésiais : la Grànd Djère) ou la Dgèrre dé 14-18, 'tait eune dgèrre tchi c'menchit en 1914 entré les grands pouvés d'Ûrope et tchi finnit en 1918 auprès la tchête dé quat' empithes.

Ch't' articl'ye fut c'menchie en Jèrriais

La dgèrre am'nit l's Améthitchains en Ûrope, griyit des nouvieaux êtats en Ûrope et dans l'Êst du Mitan, et laîssit des problièmes tchi m'nîtent à la S'gonde Dgèrre Mondiale eune vîngtaine d'années pus tard.

Preunmié Dgèrre Mondiale
La litte des tranchies

Pus d'neu millions d'soudards mouothîtent dans l'clios d'batâle et acouo tchiques millions d'citouoyens.

Lé c'menchement d'la dgèrre

Preunmié Dgèrre Mondiale 
L's êtats en dgèrre lé 4 d'Août 1914
en vèrt: l's Alliés, les donminnions et les colonnies
en jaune: les Pouvés Centraux et lus colonnies

Chein tch'êmoûtchit la dgèrre fut l'assâsinnâtion d'l'Archiduc Françouais Fèrdinand d'Autriche-Hongrie à Sarajévo par un nâtionnaliste Sèrbe lé 28 d'Juîn 1914.

L'Archiduc 'tait l'héthitchi au trône d'l'empithe dé l'Autriche-Hongrie tch'atchûsit la Sèrbie d'êt' enhèrmélée dans l'assâsinnâtion et fit un ultimatum à la Sèrbie lé 23 d'Juilet. La Sèrbie n'pouvait pon accepter touos les tèrmes dé l'ultimatum (v'là tchi 'tait sans doute d'libéthé d'même) et l'Autriche-Hongrie dêcliathit la dgèrre contré la Sèrbie l'28 d'Juilet. La Russie, alliée d'la Sèrbie, c'mandit eune mobilîsâtion militaithe.

L'Allemangne avait dêjà promîns d'souôt'nîn la politique d'l'Autriche-Hongrie et l'31 dé Juilet d'livrit un ultimatum à la Russie. Lé 1 d'Août, l'Allemangne dêcliathit la dgèrre contré la Russie. Les trais grands empithes du continnent 'taient achteu en êtat d'dgèrre.

L'Allemangne avait plianné la dêfaite d'la France atout eune attaque dé surprînse lé travèrs des êtats neûtres d'la Belgique et du Luxembourg. L'Allemangne otchupit l'Luxembourg lé 2 d'Août, et dêcliathit la dgèrre contré la France lé 3 d'Août. L'armée Allemande entrit la Belgique lé 4 d'Août, v'là tchi provotchit eune dêcliathâtion d'dgèrre du Rouoyaume Unni tchi 'tait oblyigi dé d'fendre la neûtralité d'Belgique par un accord.

Preunmié Dgèrre Mondiale 

Y a co' de quei à vei' ou à ouï' entou'
la Preunmié Dgèrre Mondiale
sus les Coumuns à Viquipédie

Tags:

19141918DgèrreGuernésiaisÊst du MitanÊtats Unnis d'AméthiqueÛrope

🔥 Trending searches on Wiki Nouormand/Normaund:

ApôteBête sans héthèqueStockholmGllichounFacheAnnaées 1290Êtats Unnis d'Améthique1200ItalienSèrbieQùémie1724BluesFraunceSouos-mathîn1885ÊcossePyramide2020Liste des capiâosLithuanieGuillaume le ConquérantÔtiCriancheOuaîséCatGenèseSaint GeorgesKosovoHîndouïsme19771407Benedictus XVIOccitan1374Mère1994ÉvaungùileDézembre4 MarMeublles (baêtes)Enternette1960BèrlînMathématiquesVelilla de la Sierra (Soria)BayeuxSuédouaisNéo-GothiqueTchulteure normaundeLa CorbiétheMaison à galandageArt NouvéCatalanRobert Ier le Magnifique6 MarDannemarFraunceisMarocSamdiLa BouilleÎle11 AoûtJerriJ'vaPhilosophieDesert1497810AllemangneGraund-murâle🡆 More