Københavns Universitet
Københavns Universitet (latin Universitas Hafniensis) er det eldste universitetet i Danmark og eit av dei eldre universiteta i Nord-Europa.
Universitetet i København vart grunnlagd i 1479 av kong Christian I.
| Københavns Universitet | |||
 | |||
 | |||
| Grunnlagt | 1. juni 1479 | ||
|---|---|---|---|
| Stad | Københavns kommune | ||
| Medlemskap | ORCID | ||
| Nettstad | https://www.ku.dk/ (dansk) | ||
Fram til Det Kgl. Frederiks Universitet vart grunnlagd i Christiania (Oslo), måtte nordmenn reisa til København for å studera.
Historie
Universitetet vart innvigd 1. juni 1479 av kong Kristian I, etter han i 1475 hadde fått løyve frå pave Sixtus IV til å opprette universitetet. Etter tysk forbilde hadde universitet fire fakultet: teologi, jura, medisin og filosofi.
Fram til reformasjonen i 1536 var Københavns Universitet ein del av den romersk-katolske kyrkja, og derfor førte biskopen i Roskilde tilsyn med universitetet. I samband med reformasjonen tok statsmakta over denne oppgåva. Inntil statsmakta tok over hadde universitetet eit omfattande sjølvstyre, som mellom anna medførte at det ikkje var underlagt det normale rettsvesenet, men derimot hadde eigne lover og domstolar og eige ordens- og fengselsvesen. Fengselscellene kan ein framleis sjå i universitetets noverande kjellar.
Magister Peder Albertsen var universitetets første rektor, og han vart av kongen pålagt å finne eit tal lærde, slik at universitetet si verksemd kunne ta til. Frå innviinga i 1479 fram til 2004 vart universitetet leia av rektor og konsistorium. Ved årsskiftet 2004/05 vart konsistoriet lagt ned og erstatta av eit styre og ei tilsett leiing (rektor, prorektor, dekanar og institutleiarar).
Med verknad frå 1. januar 2007 har Københavns Universitet fusjonert med Den Kongelige Veterinær- og Landbohøjskole og Danmarks Farmaceutiske Universitet, som vart det 7. og 8. fakultet ved universitetet. Universitetet har med det meir enn 5500 forskarar.
Fakultet
- Fakultet for Fødevarer, Veterinærmedicin og Naturressourcer
- Det Farmaceutiske Fakultet
- Det Humanistiske Fakultet
- Det Juridiske Fakultet
- Det Naturvidenskabelige Fakultet
- Det Samfundsvidenskabelige Fakultet
- Det Sundhedsvidenskabelige Fakultet
- Det Teologiske Fakultet
Personar knytt til universitetet
- Thomas Bartholin
- Niels Bohr
- Thomas Fincke
- Harald Høffding
- Ludvig Holberg
- Jens Otto Harry Jespersen
- Wilhelm Johannsen
- Johan Nicolai Madvig
- Hans Christian Ørsted
- Vilhelm Thomsen
- Olaus Wormius
- N.F.S. Grundtvig
Kjelder
Bakgrunnsstoff
This article uses material from the Wikipedia Nynorsk article Københavns Universitet, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Teksten er tilgjengeleg under CC BY-SA 4.0 om ikkje anna er oppgjeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nynorsk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.