Sjølvstyrt Område

Graden av sjølvstyre kan variera, der dei mest autonome har høve til å avgjera alle saker bortsett frå dei som er knytte til utanrikspolitikk og forsvar. Bakgrunnnen for sjølvstyre kan vera historisk, politisk eller geografi. Det sjølvstyrte området kan tidlegare ha vore sjølvstendig eller ha ønske eller planar om å bli det; det kan utgjera ein del av ein føderasjon eller vera ein assosiert stat i ei større statsdanning, eller det kan vera fjernt frå det nasjonale maktsenteret.

Sjølvstyrte område kan ofte ha ei anna etnisk samansetjing frå resten av landet, og/eller vera geografisk skilde frå det. Nokre døme på autonome regionar er den finske regionen Åland, der fleirtalet av innbyggjarane er finlandssvenskar, dei danske områda Grønland og Færøyane med sine eigne språk og folkegrupper, Den jødiske autonome oblasten i Russland der det bur ein stor del jødar, og Tobago, ei øy som er del av staten Trinidad og Tobago.

Fleire område med omstridd status kan ha ulike grader av sjølvstyre, som aserbajdsjansk-kontrollerte Nakhitsjevan, pakistansk-kontrollerte Azad Kashmir og Gilgit-Baltistan og den russisk-kontrollerte Krimhalvøya. Adsjaria, Abkhasia og Sør-Ossetia har alle offisiell status som sjølvstyrte regionar i Georgia, men Adsjaria er ein integrert del av landet medan Abkhasia og Sør-Ossetia i røynda har sjølvstende frå landet. Tilsvarande har Somaliland og Puntland begge erklært sjølvstende frå Somalia, men er berre internasjonalt anerkjende som sjølvstyrte delar av landet.

Liste over autonome regionar

Lista inneheld einskilde autonome regionar i einheitsstater ifølgje grunnlova til desse statane. Ho omfattar også område med særskild autonom status i føderasjonar.

Aserbajdsjan

Danmark

Finland

Åland

Fiji

Rotuma

Filippinane

Muslimsk Mindanao

Georgia

Indonesia

Irak

Irakisk Kurdistan

Italia

Italia har fem regionar med særskilde statuttar for ei høgare grad av sjølvstyre, femten andre regionar som også har lovgjevande makt, og to autonome provinsar som begge er del av regionen Trentino-Alto Adige.

Regionar med særskilde statuttar

Andre regionar

Autonome provinsar

Canada

First Nations

Kina

Indre Mongolia, Xinjiang, Tibet, Ningxia og Guangxi er autonome regionar for den største minoritetsbefolkinga i kvar av dei. I fleire andre kinesiske provinsar finst det mindre autonome område for ikkje-hanfolk. Hongkong og Macau er Særskilde administrativE regionar (SAR) med stor grad av sjølvstyre.

Mauritius

Rodrigues

Moldavia

Gagauzia
Transnistria (Dnestrrepublikken)

Nederland

Pakistan

Papua Ny-Guinea

Bougainville

Portugal

Autonome regionar i Portugal

Serbia

Vojvodina

Spania

For meir om dette emnet, sjå Autonome regionar i Spania.

Storbritannia

Sør-Afrika

Provinsar i Sør-Afrika kan utforma sine eigne forfatningar og sine eigne styreformer.

Sør-Korea

Jeju

Tadsjikistan

Gorno-Badaksjan

USA

Usbekistan

Karakalpakstan

Kjelder

Nationalencyklopedin

Encyclopædia Britannica

Landguiden (Utrikespolitiska Institutet)

CIA World Factbook Arkivert 2013-05-10 ved Wayback Machine.

Vojvodina, Serbien Arkivert 2004-03-22 ved Wayback Machine.

Turner, Barry (red): The Statesman's Yearbook 2008, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2007, ISBN 978-1-4039-9277-2

Olausson, Pär M: Autonomy and islands - a global study of the factors that determine island autonomy, Åbo Akademi University Press, Åbo 2007, ISBN 978-951-765-406-7

This article uses material from the Wikipedia Nynorsk article Sjølvstyrt område, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Teksten er tilgjengeleg under CC BY-SA 4.0 om ikkje anna er oppgjeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nynorsk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.