Orang Melayu Malaysia: Subetnik Melayu di Malaysia

Orang Melayu Malaysia dibanchi sebanyak 50.8% atau 15,479,600 daripada jumlah keseluruhan penduduk di Malaysia. Melayu merupakan kumpulan etnik terbesar di negara Malaysia.

Orang Melayu Malaysia
اورڠ ملايو مليسيا

Budak lelaki Melayu bemain Tarik Upih Pinang, sebuah permainan tredisyenal yang menggunakan upih pinang.
Jumlah penduduk
15,479,600 50.8% daripada populasi Malaysia (Data Jabatan Perangkaan Malaysia pada tahun 2015
Bahasa
Melayu Malaysia, Inggeris Malaysia, Arab digunakan sebagai bahasa agamawi
Agama
Majoritinya beragama Islam Sunni bermazhab Shafi'i.
Kumpulan etnik berkaitan
Melayu Indonesia, Melayu Brunei, Melayu Singapura, Melayu Thai, Filipina, Champa, orang Austronesia, Polynesia dan penduduk pulau Pasifik yang lain.

 

Dunia Melayu, ialah rumah bagi pelbagai suku dalam kategori kaum Melayu (Malayic) Austronesia sejak Zaman Air Batu yang lalu (sekitar 15,000–10,000 SM), mempamerkan variasi etnik, bahasa dan budaya yang menarik. Sistem kepercayaan animisme kaum pribumi yang menggunakan konsep roh (semangat) dalam setiap benda semula jadi, adalah sinonim dalam kalangan suku Melayu purba sebelum kedatangan agama Dharma. Jauh di muara Sungai Merbok, terdapat banyak peninggalan sejarah yang telah membuka mata dimana beberapa seni bina upacara dan keagamaan yang dikhaskan untuk penyembahan matahari dan gunung. Pada kemuncaknya, penempatan besar-besaran itu terbentang seluas seribu kilometer, didominasi di dataran utara Semenanjung Tanah Melayu. Berdasarkan kontemporari, kawasan itu dikenali sebagai bandar Sungai Batu yang hilang. Ditubuhkan pada 535 SM, ia merupakan bukti tamadun tertua di Asia Tenggara dan bakal leluhur kerajaan Kedah Tua. Selain Sungai Batu, kawasan pesisir pantai semenanjung Tanah Melayu juga menyaksikan perkembangan penempatan bandar purba yang lain dan politik wilayah yang didorong oleh masyarakat agraria yang didominasi kosmopolitan, pertukangan mahir yang berkembang maju, saudagar multinasional dan ekspatriat asing. Rekod Cina mencatatkan nama Akola, P’an P’an, Tun-Sun, Chieh-ch’a, Ch’ih-tu, Pohuang, Lang-ya-xiu di antara beberapa orang. Pada abad kelima Masihi, penempatan ini telah berubah menjadi sebuah negara kota yang berdaulat, secara kolektif dibentuk oleh penyertaan aktif dalam rangkaian perdagangan antarabangsa dan menjadi tuan rumah kedutaan diplomatik dari China dan India. Antara abad ke-7 dan ke-13, kebanyakan negeri perdagangan maritim semenanjung yang kecil dan makmur ini, menjadi sebahagian daripada mandala Srivijaya,

Melayu Malaysia boleh dikelaskan secara meluas kepada dua kategori utama; Anak Jati (Melayu asli atau Melayu tempatan) dan Anak Dagang (Melayu berdagang atau Melayu asing). Melayu peranakan juga dikelaskan di dalam kategori Melayu Malaysia.

Anak Jati

Anak Jati ialah satu istilah yang merujuk kepada sekumpulan orang Melayu yang merupakan penduduk pribumi Malaysia. Mereka ialah satu daripada tiga kumpulan yang membentuk masyarakat Melayu di Malaysia. Kumpulan ini merangkumi suku-suku pribumi seperti:-

• Orang Melayu Kedah
  • Melayu Pulau Pinang
  • Melayu Perlis
• Orang Melayu Perak
  • Melayu Kinta
  • Melayu Beruas/Manjung
  • Melayu Grik
• Orang Melayu Kelantan
  • Melayu Besut
• Orang Melayu Terengganu
  • Melayu Terengganu Pesisir
  • Melayu Hulu Terengganu
• Orang Melayu Pahang
  • Melayu Bentong
  • Melayu Lipis
  • Melayu Temerloh
• Orang Melayu Melaka
• Orang Melayu Johor
• Orang Melayu Brunei
  • Melayu Kedayan
• Orang Melayu Sarawak

Anak Dagang

Anak Dagang ialah satu istilah yang merujuk kepada orang Melayu di Malaysia yang mana nenek moyang mereka berasal dari Kepulauan Indonesia dan selatan Thailand dan lain-lain. Mereka terdiri daripada rumpun bangsa Austronesia dan terdiri daripada berpuluh-puluh yang berbeza iaitu:-

• Aceh
• Ambon
• Banjar
• Batak (tidak termasuk Mandailing)
• Boyan (Bawaen)
• Bugis
• Champa
• Jawa
• Kerinci
• Makassar
• Mandailing
• Melayu Sumatera dan Kalimantan (selain Minangkabau, Banjar, Rawa dan Mandailing)
  • Melayu Asahan
  • Melayu Berau
  • Melayu Bangka Belitung
  • Melayu Bengkulu
  • Melayu Deli
  • Melayu Jambi
  • Melayu Langkat
  • Melayu Palembang
  • Melayu Pontianak
  • Melayu Riau (termasuk Melayu Siak)
  • Melayu Sambas
  • Melayu Tamiang
• Kokos
• Minangkabau
• Ocu (Kampar)
• Patani
• Rao (Rawa)
• Dan juga orang Melayu Malaysia yang berketurunan kumpulan pribumi Indonesia/Austronesia yang lain

Peranakan

Peranakan ialah satu istilah yang merujuk kepada sekumpulan orang Melayu di Malaysia yang wujud hasil daripada perkahwinan campur antara orang Melayu (Anak Jati atau Anak Dagang) dengan bangsa-bangsa asing dari luar Asia Tenggara. Mereka ialah:-

• Peranakan Parsi
• Peranakan Arab
• Jawi Peranakan/Jawi Pekan/Peranakan Kling/Malabari/India/Mamak
• Peranakan Cina
• Peranakan Turki
• Peranakan Siam atau Samsam
• Peranakan Eropah
• Peranakan Khmer

Masyarakat Melayu di Malaysia majoriti bercakap dalam bahasa Melayu moden untuk komunikasi. Beberapa kawasan di Malaysia terutamanya di bahagian Pantai Timur dan Utara Semenanjung Malaysia bercakap dalam loghat bahasa Melayu mereka tersendiri, begitu juga masyarakat Melayu di Sabah dan Sarawak. Antara loghat bahasa Melayu yang diiktiraf oleh Pertubuhan Pemiawaian Antarabangsa (ISO) dan Glottolog ialah bahasa Melayu Kedah, bahasa Melayu Kelantan, bahasa Melayu Negeri Sembilan, bahasa Melayu Sabah dan lain-lain

Masyarakat terbesar di Malaysia ialah kaum Melayu. Mereka betutur menggunakan bahasa Melayu, beragama Islam dan mengamalkan tradisi dan adat istiadat Melayu. Dari sudut sejarah, rumpun Melayu meliputi penduduk yang mendiami Semenanjung Tanah Melayu dan gugusan Kepulauan Melayu.

Pakaian Tradisional

Masyarakat Melayu di Malaysia mempunyai pelbagai jenis pakaian tradisional yang telah pun dipakai sebelum zaman Kesultanan Melayu Melaka lagi. Semua pakaian ini masih lagi mengekalkan ciri-ciri keasliannya seperti mana ia mula dipakai pada zaman dahulu. Ada antara pakaian tersebut mendapat pengaruh daripada budaya bangsa asing seperti Arab, Cina, India dan juga dari Kepulauan Indonesia. Berikut ialah senarai pakaian tradisional Melayu di Malaysia:-

• Baju Kurung

• Baju Kebaya

• Baju Melayu

Alat Muzik Tradisional

Antara alat muzik tradisional bagi masyarakat Melayu di Malaysia adalah seperti Serunai, Geduk, Gedumbak, Canang, Kompang, Kesi, Tetawak, Kecerek, Gendang Sembilan, seruling dan sebagainya.

Makanan Tradisi

Makanan tradisi masyarakat Melayu di Malaysia adalah seperti Nasi Lemak, Nasi Kerabu, Nasi Dagang, Nasi Kandar, Nasi Tupe, Nasi Campur Berlauk, Nasi Ulam, Nasi Tomato, Keropok Lekor, Keropok Gote, Keropok Keping, Budu, Sata, Tempoyak, Otak-otak, Sate, Roti Jala, Lontong, Pecal, Burasak, Ketupat, Lemang, Wajik, Dodol, Belacan dan sebagainya.

Teater Tradisional

Kesenian teater tradisional merupakan sebahagian daripada budaya masyarakat Melayu di Malaysia.

Wayang Kulit Kelantan merupakan sejenis wayang kulit yang berasal dari negeri Kelantan. Kesenian ini dahulunya sangat terkenal di negeri Kelantan, Terengganu, Pahang, Kedah, Perak dan Patani. Namun Ianya terkenal di Kelantan. Ia juga merupakan jenis wayang kulit yang paling terkenal di Malaysia sejak dahulu hingga ke hari ini.

Makyong ialah sejenis teater tradisional yang dipercayai berasal dari daerah Besut, Terengganu. Dari daerah tersebut, kesenian ini telah berkembang ke negeri Kelantan, Patani, Kedah dan Perlis. Makyong adalah antara teater tradisional tertua di Malaysia dan sering dikaitkan dengan kepercayaan animisme Melayu.

Mek Mulung ialah sejenis teater tradisional yang berasal dari Kampung Wang Tepus di Jitra, Kedah. Kesenian ini dikatakan dicipta oleh seorang puteri kepada Raja Ligor yang telah buang negeri oleh ayahandanya. Kesenian ini hanya boleh ditemui di negeri Kedah sahaja dan kini diancam kepupusan.

Tarian Tradisional

 

• Bumiputera
• Ketuanan Melayu
• Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu
• Parti Pribumi Bersatu Malaysia
• Orang Melayu
• Bahasa Melayu