Битолско Новоселани: село во Општина Могила

Името на селото првпат е споменато во 1348 година и претставува сложенка од Ново Село и наставката -ани.

 

Селото се наоѓа во Пелагонија, во крајниот северен дел на Битолското Поле и во северниот дел на територијата на Општина Могила. Селото е рамничарско, на надморска височина од 610 метри. Од градот Битола, селото е оддалечено 26 километри.

Ова мало село се наоѓа помеѓу Прилеп и Битола. Јужно од селото се наоѓа ридот Голем Врв (790 метри), додека на север се пружа алувијалната рамница низ која тече Црна Река. Околни села се Лознани, Тополчани, Тројкрсти и други.

Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Голем и Мал Врв, Пирадо, Дабје, Пашиница, Стрезојца, Бавчи, Стара Црква и Мртвица.

Селото има збиен тип и одредени куќи се нарекуваат по родовите, како Трајчевци, Пројковци и слично.

Новоселани е оддалечено 17 километри од општинското средиште Могила и 3 километри од селото Лознани. Сместено е на десниот брег на Црна Река. Најблиски соседни села се: Тројкрсти, Чепигово и Тополчани на север и Лознани на југ.

Селото најпрвин било христијанско македонско село. Потоа, во првата половина на XIX век, тука се населиле Арбанаси муслимани. Во селото тие останале до средината на векот. Тогаш, нив ги фатила некоја болест, некои починале, а други заминале. Атарот на селото потоа бил земен од агалари, кои на тоа место ги населиле предците на денешните македонски родови. Први дошле Србиновци, а веднаш потоа Ноачовци.

Селото не поседува старини, а поранешните гробишта на иселените Арбанаси се наоѓале западно од селото, на чие место денес се наоѓаат ниви.

Во XIX век, Новоселани биле села во Битолската каза на Отоманското Царство.

Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.

Атарот зафаќа простор од 5,3 км². На него преовладува обработливото земјиште на површина од 374 хектари, а на пасиштата отпаѓаат 80 хектари.

Селото, во основа, има полјоделска функција.

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Новоселани живееле 100 жители, сите Македонци. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Новоселани имало 64 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 100 Македонци.

Селото е мало, коешто во 1961 година броело 210 жители, а во 1994 година бројот се намалил на 79 жители, македонско население.

Според пописот од 2002 година, во селото Новоселани живееле 50 жители, сите Македонци.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 14 жители, од кои 13 Македонци и 1 лице без податоци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Родови

Новоселани е македонско православно село, сите родови се доселени, а селото потекнува од средината на XIX век.

Родови во Новоселани се: Србиновци (2 к.) и Пројковци (6 к.), порано биле еден род, доселени се однекаде средината на XIX век; Ноачевци (2 к.), доселени се после претходните родови од селото Ивањевци, каде имаат истоимени роднини, се доселил Петре, таткото на Илија (жив на 60 години во 1951 година); Анчевци (4 к.), доселени се од селото Трновци, каде се викале Тујеговци, го знаат следното родословие: Стеван (жив на 34 г. во 1951 година) Петко-Тале-Танче кој се доселил; Трајчевци (5 к.), доселени се од Лознани, таму имаат роднини (Марковци и Милевци); Шуплиновци (3 к.), доселени се кога и претходниот род од селото Тополчани, таму имаат истоимени роднини; Рујановци (1 к.), доселени се од селото Свето Тодори; Тале Брсјакот (1 к.), родот го основал Тале Брсјакот кој дошол од селото Мало Илино, Железник; Бинишовци (1 к.) и Истинџиовци (1 к.), доселени се од Обршани; Стомнаровци (1 к.), доселени се од Пашино Рувци и Шврговци (1 к.), доселени се од селото Слоештица, Железник.

• Поранешно основно училиште
• ЖС „Новоселани“, железничко стојалиште во близина на селото

 

Селото влегува во рамките на Општина Могила, која била создадена при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година.

Во периодот од 1996 до 2004 година, селото се наоѓало во рамките на некогашната рурална општина Могила.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото било сместено во големата општина Битола.

Во периодот од 1955 до 1965 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Тополчани.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Ивањевци, во која селото Новоселани, се наоѓале и селата Беранци, Вашарејца, Древеник, Ивањевци, Лознани, Подино, Свето Тодори, Српци и Трновци. Во периодот 1950-1952, селото било исто така дел од Општина Ивањевци, во која влегувале селата Древеник, Ивањевци, Новоселани, Подино, Свето Тодори и Трновци.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 0183 според Државната изборна комисија, сместено во основното училиште.

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 35 гласачи. На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 30 гласачи.

Цркви

• Црква „Св. Ѓорѓи“ — главна селска црква

• Ѓурѓовден — селска слава

Се знае за следниве иселеници: Новоселци (4 к.), кои живеат во Могила; Стрезовци (5 к.), кои живеат во Горно Оризари; Карабелевци (1 к.), живеат во Ерековци; Тражевци (2 к.), живеат во Тројкрсти; Бабановци (9 к.), живеат во Мало Коњари; Мицковци (3 к.), Дамевци (2 к.), Ралевци (4 к.) и Србиновци (1 к.), живеат во селото Долно Српци.

• Пелагонија
• Општина Могила
• Битола

•   Новоселани на Ризницата ^?