ერაყი, (არაბ.:العراق); ედომუშამი ოფიციალური ჯოხოდვალა ერაყიშ რესპუბლიკა (არაბ.:جمهورية العراق; ქურთ.
كؤماری عێراق - კომარა ერაყი; სირ. ܩܘܿܛܢܵܝܘܼܬܐܵ ܕܥܝܪܐܩ - ყოტნაიუტა დ ირაყ; არამ. ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܥܝܪܐܩ) ქიანა ბჟადალი აზიას, იკენსჷ ზაგროსიშ გვალეფიშ ოორუე-ბჟადალიშ უმენტაშ ნორთის, სირიაშ ტიოზიშ ბჟაეიოლ ნორთის დო არაბეთიშ ტიოზიშ ოორუეს.
ერაყიშ რესპუბლიკა | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
დევიზი: الله أكبر ღორონთი დიდიე | ||||||
ჰიმნი: Mawtini ჩქიმი ოდაბადე I | ||||||
ნანანოღა | ბაღდადი / | |||||
უკაბეტაში ნოღა | ბაღდადი, მოსული, კირკუკი | |||||
ოფიციალური ნინა(ეფი) | არაბული, ქურთული, არამეული | |||||
რელიგია | ისლამი | |||||
თარობა | საპარლამენტო რესპუბლიკა | |||||
- | პრეზიდენტი | ჯალალ თალაბანი | ||||
- | პრემიერ-მინისტრი | ნური ალ მალიკი | ||||
ფართობი | ||||||
- | გვალო | 438,317 კმ2 (157-ა) | ||||
- | წყარი (%) | 1.1 | ||||
მახორობა | ||||||
- | 2014 ფასებათ | 36 004 552 (39-ა) | ||||
- | მეჭედალა | 82,7 ად/კმ2 (125-ა) | ||||
ედპ (ჸუპ) | 2009 ფასებათ | |||||
- | გვალო | $111.5 მილიარდი (61-ა) | ||||
- | ართ მახორუშე | $3,570 (130-ა) | ||||
აგი (2013) | 0,590 (ოშქაშე) (131-ა) | |||||
ვალუტა | ერაყული დინარი (IQD ) | |||||
ბორჯიშ ორტყაფუ | UTC +3სთ. | |||||
- | ზარხულიშ (DST) | UTC +3სთ. (UTC) | ||||
ქიანაშ კოდი | IRQ | |||||
Internet TLD | .iq | |||||
ოტელეფონე კოდი | +964 |
ქიანას ობჟათე-ბჟაეიოლშე უხურგანს ქუვეითი, ოჟათეშე - საუდიშ არაბეთი, ბჟადალშე - იორდანია დო სირია, ოორუეშე - თურქეთი დო ბჟაეიოლშე - ირანი. ერაყიშ ტერიტორიას ომძღჷ - სპარსეთიშ ჸუჯი, ქიანაშ ობჟათე-ბჟაეიოლშე.
ქიანა იდვალუაფუ ობჟათე-ბჟადალ აზიას, ევფრატიშ დო ტიგროსიშ წყარმალონას. მახურგე ქიანეფიე: თურქეთი, ირანი, ქუვეითი, საუდიშ არაბეთი, იორდანია, სირია. ფართობი აკმადგინანს 435.072 კვ.კმ-ს.
წანა | მახორობა |
---|---|
10000 ჩქინ წ. ეჭ.-შახ | 60 000 |
1000 ჩქინ წ. ეჭ.-შახ | 3 000 000 |
500 ჩქინ წ. ეჭ.-შახ | 5 000 000 |
1 | 3 000 000 |
500 | 5 000 000 |
1000 | 5 000 000 |
1500 | 1 000 000 |
1900 | 2 000 000 |
1950 | 7 000 000 |
2000 | 24 000 000 |
2014 | 31 000 000 |
2030 (პროგნოზი) | 51 000 000 |
2100 (პროგნოზი) | 293 000 000 |
2009 წანაშ მუნაჩემეფით, ერაყის 3 მილიონი მახორუ რდჷ.
ნაფთობიქ ქიანას ჯგირობუა მუღჷ. 1972 წანას, ერაყიშ ონაფთობე კომპანიაქ ნაციონალიზებულქ იჸუ. 1979 წანას ნაფთობი ქიანაშ სავალუტო მიშნალეფიშ 95%-ს ირძენდჷ.
ერაყი დორთილიე 18 პროვინციათ, (არაბულო: მუხაფაზათი, ქურთ. پاریزگه - ფარიშა). პროვინციეფი დორთილიე ოლქეფო (ქადაში). ერაყიშ ქურთისტანი რე გჷშაკერძაფილი სტატუსშ მაღვენჯი რეგიონი, ნამუსთ მუშ მართუალა დო მილიცია ჸუნსჷნ.
ერაყიქ 1921 წანას გჷმაცხადჷ ზოხორინალა. 1958 წანაშახ, ქიანას მართუნდჷ ჰაშიმიტეფიშ დინასტია (ფაისალ I დო ფაისალ II ). მონარქიაშ დონთხაფაშ უკული ერაყის რესპუბლიკური მართუალაქ დემყარჷ. 1968 წანას, ხეშუულებაშ ოდუდეშახ ქჷმორთჷ პარტია ბაასიქ, ნამუქჷთ “ანტიიმპერიალისტური კურსი” გეჭოფუ დო დიჭყჷ რეფორმეფიშ გატარაფა. 1974 წანას, ქიანაშ ოორუეს გეგმიცხადჷ ქურთისტანიშ ავტონომიაქ. 1980-88 წანეფს ერაყი ოკათუდჷ ფართომასშტაბიან ლჷმას ირანწკჷმა,1990 წანას, ერაყიქ გენშიჭკიჷ მეძობელ ქიანა ქუვეითიშ ტერიტორიაშა დო ანიქსირებული აფუდჷ. ხვალე ოერეფოშქაშე კოალიციური ნძალეფიშ აქტიური კათუთ მიხუჯინჷ აგრესიაშ შედეგეფიშ ლიკვიდაციაქ. დოდგენილიე, ნამდა ირანწკჷმა ლჷმაშ ბორჯის, ერაყიქ ქიმიური ანჯარი გჷმირინჷნ, თაშნეშე 1988 წანას - ქაიანაშ დინოხოლეთ, ქურთეფიშ სააწმარენჯოთ. თე ლჷმეფიშ გეშა, 1991 წანას, გოეროქ ერაყის ოეროეფოშქაშე სანქციეფი დუწესჷ, ნამუქჷთ გჷმანადგურაფალი ეფექტი იღვენუ ქიანაშ ეკონომიკაშო დო მახორობაშო. ერაყიშ ოორუეს დო ობჟათეს - აკიქიმინჷ კილერ ზონეფქ, სოდეთ პატრულირენდჷ ააშ-იშ დო გოართ. ომაფეშ ავიაცია. ოორუეშ კილერ ზონას ქურთეფქ ავტონომიური რეგიონი აკოქიმინეს. ეკონია წანეფს გოერო ოცადჷდჷ ერაყიშ მამართვალი რეჟიმიშ დოჸუნაფას, მასობური გონადგურაფაშ ანჯარიშ გონადგურუაშო, მარა უშედეგოთ. 2003 წანაშ მელახის, ააშ-ს დო ბჟადალური კოალიციაშ ოურდუმე ინტერვენციაშ შედეგო სადამ ჰუსეინიშ რეჟიმი დოთხინაფილქ იჸუ ხეშუულებაშე. ჟირ წანაშ გოძვენას ქიანას, მართუნდჷ საოკუპაციო კუნტახანური ადმინისტრაცია, ნამუქჷთ მახაზჷრჷ ერაყიშ ომენოღალე ნძალეფშო ხეშუულობაშ გჷნოჩამაშ წიმოხპიჯალეფი. 2005 წანაშ 6 პირელს, იტარჷ ერაყიშ ისტორიას მაართა დემოკრატიულ გჷშაგორუეფქ. ქიანაშ პრეზიდენტო გჷშაგორილქ იჸუ ჯალალ თალაბანიქ, ქურთი არყებულეფიშ ჸოფილ ლიდერქ.
მესოპოტამიას მითმიარსხუაფუ არაბეფიშ სახალიფოშ დო უჯვეშაში ცივილიზაციეფიშ - შუმერიშ, აქადიშ, ბაბილონიშ დო ასურეთიშ ჯოხოეფი.
This article uses material from the Wikipedia მარგალური (Margaluri) article ერაყი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). დინორე მიწორინაფილი რე გეჸვენჯი ლიცენზიათ (დო შხვა ვა რე მეწურაფილი-და): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki მარგალური (Margaluri) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.