Formosa seu Calonnesus sive Taivania (Sinice 臺灣 Táiwān) est insula in Asia Orientali sita, quae 99 centesimas areae terrestris rei publicae Sinarum constitit.
Urbs principalis et caput est Taipeia. Urbs Tainan ad oram occidentalem anno 1624 condita est.
Omnis insulae area geographica est 35808 chiliometra quadrata, et insula 180 fere chiliometra ante meridianum et orientali Sinae continentalis litus per Fretum Formosanum iacet. Mare Sinense Orientale ad septentriones, Mare Philippinense ad orientem, Fretum Luconiense recte ad meridiem, et Mare Sinense Australe ad meridiem et occidentem versus patent.
Insula geologice est fault block? proclinatum, cuius proprietas est comparatio inter duas partes orientales, quae plerumque in quinque iugis montanis e regione litoris orientis iacentibus consistunt, ac campestres leniterque volventis unius partis occidentalis planities, ubi maior incolarum pars habitat. Aliquot cacumina sunt plus quam 3500 metra alta; propter Yu Shan (3952 metra), altissimum horum montium, Formosa est quarta ab altissima orbis terrarum insula. Fines tectonici qui haec iuga genuerunt actuosi manent, et insula multos terraemotus patitur, quorum aliquot exitiales sunt; praeterea in Freto Formosano iacent aliquot montes igniferi submarini.
Clima insulana a climate hippali tropici in meridie ad clima humidum subtropicum in septentrionibus variat, et a magno hippalo Asiae Orientali regitur. Quattuor typhoni marini insulam peraeque quotannis afficiunt. Montes orientales, penitus silvosi, sunt naturalis pervariorum animalium habitatio, et homines terram in humilibus campestriis occidentalibus septentrionalibusque valde utuntur.
Ante homines in insulam adventos, vegetatio Formosana a silvis pluvialibus in terris humiles per silvas temperatas silvasque boreales, ad plantas alpinas in altitudine crescente variabat. Hodie autem plurimae planities et colles occidentales septentrionalesque agriculturae prosunt ex migrantibus saeculis septimo decimo et duodevicensimo adventis; silvae autem montanae iam variae nonnullas species endemicas, sicut Chamaecyparem formosensem et Abiem kawakamii, sustinent, et Cinnamomum camphora olim in altitudinibus humilioribus late crescebat.
Formosa est sedes endemismi avium.
Ante industrializationem institutam, regiones montanae nonnullas animalium species et subspecies sustinebant, sicut Lophuraa swinhoii, Urocissam caeruleam, Cervum nippon taiwanensem (Cervum nippon taiouanum), et Oncorhynchum masou formosanum, quarum aliquot sunt exstinctae, aliaeque in discrimen adducuntur.
Olim habitant in insula pauca carnivora: undecim species, quarum Neofelis nebulosa exstincta videtur, et lutra solum Kinmen in parva insula inventa. Maximum carnivorum est Selanarctos thibetanus formosanus, ursus niger, rara species, quae in discrimen adducitur.
Vicimedia Communia plura habent quae ad Formosam spectant. |
Situs geographici et historici: Locus: • OpenStreetMap • GeoNames • Treccani • Большая российская энциклопедия |
This article uses material from the Wikipedia Latina article Formosa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Textus sub CC BY-SA 4.0 praebetur nisi aliter indicatus. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Latina (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.