Mêş Û Mûr

Monocondylia
	-Archaeognatha - 470

Dabeşandin
Monocondylia
	-Archaeognatha - 470
Apterygota
	-Thysanura<200
	-Monura
Paleoptera
	-Ephemeroptera- 2,500–<3,000
	-Odonata- 6,500
Neoptera
	-Blattodea – 3,684–4,000
	-Coleoptera – 360,000–400,000
	-Dermaptera – 1,816
	-Diptera – 152,956
	-Embioptera – 200–300
	-Hemiptera – 50,000-80,000
	-Hymenoptera – 115,000
	-Lepidoptera – 174,250
	-Mantodea – 2,200
	-Mecoptera – 481
	-Megaloptera – 250–300
	-Neuroptera – 5,000
	-Notoptera – 30
	-Orthoptera – 24,380
	-Phasmatodea – 2,500–3,300
	-Phthiraptera – 3,000–3,200
	-Plecoptera – 2,274
	-Psocoptera – 5,500
	-Raphidioptera – 210
	-Siphonaptera – 2,525
	-Strepsiptera – 596
	-Thysanoptera – 5,000
	-Trichoptera – 12,627
	-Zoraptera – 28
	Kladograma refên mayî yên buxikan e, bi çend cureyên di her ref de. Baş binêre ku eger Apterygota, Palaeoptera û Exopterygota di refên paraphyletic da bin.

Mêş û mûr
	Çend cureyên buxikan
Dabeşandina zanistî
Cîhan:	Animalia
Filûm:	Arthropoda
Binefilûm:	Hexapoda
Çîn:	Insecta; Linnaeus, 1758

Zêdeyî milyonek cureyên mêş û mûran hene li ser riwê erdê; balbalok, kulî, perîdank, mêşhingiv, mêşên cuda cuda, kêzik, mûrî û gelek cureyên din dikevin vê çînê.

Şayes

Morfolojî û fizyolojî

Reftar

Dabeşandin

Bineçîna Apterygota

Archaeognatha
Thysanura
Monura (fosîl)

Bineçîna Pterygota

Jêreçîna Paleoptera (dibe ku parafîletîk be)

Ephemeroptera
Palaeodictyoptera (fosîl)
Megasecoptera (fosîl)
Archodonata (fosîl)
Diaphanopterodea (fosîl)
Protodonata an Meganisoptera (fosîl)
Protanisoptera (fosîl)
Triadophlebioptera (fosîl)
Protozygoptera an jî Archizygoptera (fosîl)
Odonata - Zencere, moza zêrîn û hwd.

Jêreçîna Neoptera

Serekoma Exopterygota (?)

Caloneurodea (fosîl)
Titanoptera (fosîl)
Protorthoptera (fosîl)
Plecoptera
Embioptera
Zoraptera
Dermaptera
Orthoptera - Kulî, cobir û hwd.

Serekoma pêşniyarkirî ya Dictyoptera

Phasmatodea (?)
Grylloblattodea (?)
Mantophasmatodea (?)
Blattodea - Zirkêtk, zirqîtik an zirxîtik
Isoptera - Termît an textekawûs
Mantodea - Balbalok

Serekoma pêşniyarkirî ya Paraneoptera

Psocoptera - Spiha kitêban
Thysanoptera
Phthiraptera - Spih
Hemiptera - Kêzik

Serekoma Endopterygota

Hymenoptera - Mûrî, mêşhingiv, pîzalok, pîzang û hwd.
Coleoptera - Bezimk, bizimk, gawuk an textebît
Strepsiptera
Raphidioptera
Megaloptera
Neuroptera

Serekoma pêşniyarkirî ya Mecopteroidea/Antliophora

Mecoptera
Siphonaptera - Kêç
Diptera - Mêş
Protodiptera (fosîl)

Serekoma pêşniyarkirî ya Amphiesmenoptera

Trichoptera
Perîdank - Pelatînk, perperok, pîrika titijê, gazûz û hwd.

Incertae sedis

Glosselytrodea (fosîl)
Miomoptera (fosîl).

Çavkanî

Girêdanên derve

Insects of North America
Overview of Orders of Insects
A Safrinet Manual for Entomology and Arachnology SPC
Tree of Life Project ^{Girêdana arşîvê 2013-06-16 li ser Wayback Machine} – Insecta, Insecta Movies ^{Girêdana arşîvê 2019-09-17 li ser Wayback Machine}
Insects of Brazil ^{Girêdana arşîvê 2013-07-08 li ser Wayback Machine}
Insect Morphology ^{Girêdana arşîvê 2011-03-03 li ser Wayback Machine} Overview of insect external and internal anatomy
Fossil Insect Database International Palaeoentological Society
UF Book of Insect Records
InsectImages.org 24,000 high resolution insect photographs
BBC Nature: ^{Girêdana arşîvê 2015-05-16 li ser Wayback Machine} Insect news, and video clips from BBC programmes past and present.
The Nature Explorers ^{Girêdana arşîvê 2016-10-05 li ser Wayback Machine} Many insect video clips.

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

This article uses material from the Wikipedia Kurdî / كوردی article Mêş û mûr, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ger wekî din nehatibe diyarkirin, naverok di bin CC BY-SA 4.0 de berdest e. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kurdî / كوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.