Къабарты-Черкес Тил
— Шималкавказ башюйюр (танылмагъанды)0— Хачыпсы-адыг юйюр00— Адыг къауум
Къэбэрдей-черкесыбзэ, адыгэбзэ | |
|---|---|
| Къралла: | Россия, Тюрк, Иордания |
| Официал статусу: | Къарачай-Черкесия эмда Къабарты-Малкъар (Россия) |
| Бютеу сёлешгенле: | 587 547 |
| Джазыу системасы: | кирилл алфавит (къабарты джазма), диаспорада латин алфавит |
| Категориясы: | Кавказ тилле |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | kbd |
| Бёлюмю: | |
| Слоганы: | ЩӀэнгъуазэ хуитщ |
тюрлендириу  | |
Къабарты-черкес (къабарты, черкес) тил (адыгэбзэ неда къэбэрдей-черкесыбзэ) — къабартылыла бла черкеслилени тиллериди, хачыпсы-адыг тилледен бириди. Къарачай-Черкес («Къарачай-Черкес Республиканы миллетлерини тиллерини юсюнден» Закон, 1996) бла Къабарты-Малкъар («Къабарты-Малкъар Республиканы миллетлерини тиллерини юсюнден» Закон, 1995) республикалада официал тилди. Андан сора да Краснодар крайда, Адыгеяда, Тюркде эмда Джууукъ Кюнчыгъышда бу тилде сёлешгенле бардыла.
Тилни 48 къысыкъ фонемасы барды, аладан 23-сю фрикативдиле.
Бир къауум лингвистле, къабарты-черкес тил бла адыгей тилни орта черкес (адыг) тилни диалектлерине санайдыла. Адыгейлиле, къабартылыла эмда черкеслиле тиллерини атына адыгэбзэ («адыг тил») дейдиле. Орта аты (къабарты-черкес тил) болгъанлыкъгъа, къабарты тил эмда черкес тил деген айры атла да хайырландырыладыла.
Джазмасы 1924 джылгъа дери араб алфавитни эмда кириллицаны тамалында болгъанды, 1924—1936 джыллада —латиницаны тамалында, 1936 джылдан джангыдан кириллица хайырландырылады.
Къабарты-черкес тилде китабла, газетле («Адыгэ псалъэ», «Черкес хэку» эм башхала) эмда журналла чыгъадыла.
Алфавити
| А а | Э э | Б б | В в | Г г | Гу гу | Гъ гъ | Гъу гъу |
| Д д | Дж дж | Дз дз | Е е | Ё ё | Ж ж | Жь жь | З з |
| И и | Й й | К к | Ку ку | КӀ кӀ | КӀу кӀу | Къ къ | Къу къу |
| Кхъ кхъ | Кхъу кхъу | Л л | Лъ лъ | ЛӀ лӀ | М м | Н н | О о |
| П п | ПӀ пӀ | Р р | С с | Т т | ТӀ тӀ | У у | Ф ф |
| ФӀ фӀ | Х х | Ху ху | Хь хь | Хъ хъ | Хъу хъу | Ц ц | ЦӀ цӀ |
| Ч ч | Ш ш | Щ щ | ЩӀ щӀ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Ю ю |
| Я я | Ӏ | Ӏy |
Джибериуле
| Къайнакъла: |
 Бу, тилни юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа. |
This article uses material from the Wikipedia Къарачай-Малкъар (Qarachay-Malqar) article Къабарты-черкес тил, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ичиндегиси, CC BY-SA 4.0 лицензиягъа кёре бериледи (башха белгиленмеген эсе). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Къарачай-Малкъар (Qarachay-Malqar) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.