ภาษาคาบาร์เดีย
ภาษาคาบาร์เดีย (คาบาร์เดีย: Къэбэрдей-Адыгэбзэ สำเนียงท้องถิ่น: ⓘ; อะดีเกยา: Kъэбэртай-Aдыгабзэ/Kъэбэртайбзэ, อักษรโรมัน: Qəbərtay-Adıgabzə/Qəbərtaybzə) ใกล้เคียงกับภาษาอะดืยเกที่เป็นภาษากลุ่มคอเคซัสตะวันตกเฉียงเหนือ ส่วนใหญ่พูดในสาธารณรัฐคาบาร์ดีโน-บัลคาเรียและสาธารณรัฐคาราไช-เชียร์เคสส์ของประเทศรัสเซีย รวมทั้งในประเทศตุรกีและตะวันออกกลาง มีหน่วยเสียงพยัญชนะ 47-48 เสียง โดยเป็นเสียงเสียดแทรก 22-23 เสียง
| ภาษาคาบาร์เดีย | |
|---|---|
| Kabardino-Cherkess East Circassian | |
| адыгэбзэ (къэбэрдейбзэ) | |
| ออกเสียง | [qabarˈdeːbza]ⓘ |
| ประเทศที่มีการพูด | ประเทศรัสเซีย (ในสาธารณรัฐคาบาร์ดีโน-บัลคาเรียและสาธารณรัฐคาราไช-เชียร์เคสส์), ตุรกี, จอร์แดน, ซีเรีย, อิรัก |
| ภูมิภาค | คอเคซัสเหนือ (Circassia) |
| ชาติพันธุ์ | ชาวาคาบาร์เดีย |
| จำนวนผู้พูด | 590,000 (2002–2010) |
| ตระกูลภาษา | คอเคซัสตะวันตกเฉียงเหนือ
|
| ระบบการเขียน | อักษรซีริลลิก อักษรละติน อักษรอาหรับ |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ |  รัสเซีย |
| ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน |  อิสราเอล จอร์แดน ซีเรีย ลิเบีย |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-2 | kbd |
| ISO 639-3 | kbd |
สำเนียงที่สำคัญมีสองสำเนียงคือ สำเนียงเบสเลเนย์และสำเนียงเตเรค นักภาษาศาสตร์บางคนจัดให้ภาษาคาบาร์เดียเป็นสำเนียงของภาษาอะดีเก ผู้พูดภาษาคาบาร์เดียมักเรียกภาษาของตนว่า Adighabze ("Adyghe language") เขียนด้วยอักษรซีริลลิก มีระบบคำกริยาที่ซับซ้อนเช่นเดียวกับภาษากลุ่มคอเคซัสตะวันออกเฉียงเหนืออื่น ๆ เป็นภาษาสัมพันธการก ตั้งแต่ พ.ศ. 2547 ในตุรกีจัดให้มีโทรทัศน์ภาคภาษาคาบาร์เดียสำเนียงเตเรค ครึ่งชั่วโมงต่อสัปดาห์
อักขรวิธี
อักษรซีริลลิกในปัจจุบันเรียงได้ดังนี้ ส่วนอักษรละตินในอดีตดูคล้ายกับอักษรละตินในภาษาอะดีเกยา
| А а [aː] | Э э [a] | Б б [b] | В в [v] | Г г [ɣ] | Гу гу [ɡʷ] | Гъ гъ [ʁ] | Гъу гъу [ʁʷ] |
| Д д [d] | Дж дж [d͡ʒ] หรือ [ɡʲ] | Дз дз [d͡z] | Е е [ja/aj] | Ё ё [jo] | Ж ж [ʒ] | Жь жь [ʑ] | З з [z] |
| И и [jə/əj] | Й й [j] | К к [k] | Ку ку [kʷ] | Къ къ [q] | Къу къу [qʷ] | Кхъ кхъ [q͡χ] | Кхъу кхъу [q͡χʷ] |
| Кӏ кӏ [t͡ʃʼ] หรือ [kʲʼ] | Кӏу кӏу [kʷʼ] | Л л [ɮ] or [l] | Лъ лъ [ɬ] | Лӏ лӏ [ɬʼ] | М м [m] | Н н [n] | О о [aw/wa] |
| П п [p] | Пӏ пӏ [pʼ] | Р р [r] | С с [s] | Т т [t] | Тӏ тӏ [tʼ] | У у [w/əw] | Ф ф [f] |
| Фӏ фӏ [fʼ] | Х х [x] | Ху ху [xʷ] | Хъ хъ [χ] | Хъу хъу [χʷ] | Хь хь [ħ] | Ц ц [t͡s] | Цӏ цӏ [t͡sʼ] |
| Ч ч [t͡ʃ] | Чӏ чӏ [t͡ʃʼ] | Ш ш [ʃ] | Щ щ [ɕ] | Щӏ щӏ [ɕʼ] | Ъ ъ [ˠ] | Ы ы [ə] | Ь ь [ʲ] |
| Ю ю [ju] | Я я [jaː] | Ӏ [ʔ] | Ӏу [ʔʷ] |
อ้างอิง
ข้อมูล
- Gordon, Matthew and Applebaum, Ayla. "Phonetic structures of Turkish Kabardian", 2006, Journal of the International Phonetic Association 36(2), 159-186.
- Halle, Morris. "Is Kabardian a Vowel-Less Language?" Foundations of Language, Vol. 6, No. 1 (Feb., 1970), pp. 95–103.
- Kuipers, Aert. "Phoneme and Morpheme in Kabardian", 1960, Janua Linguarum: Series Minor, Nos. 8–9. 's-Gravenhage: Mouton and Co.
- John Colarusso (1992). A Grammar of the Kabardian Language. University of Calgary Press.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Ranko Matasović (2008). "A Short Grammar of Kabardian" (PDF).
- Adyga.org - Popular Circassian internet forum
- Audio.Adyga.org - Virtual Circassian Dictionary
- Louis Loewe (1854). A dictionary of the Circassian language. George Bell. สืบค้นเมื่อ 25 August 2012., Circassian, English, Turkish
- A guide to North Caucasian languages
- Kabardian (къэбэрдеибзэ) alphabet
- Circassian language online lessons
This article uses material from the Wikipedia ไทย article ภาษาคาบาร์เดีย, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.