Տալայ Լամա, (թիպեթերէն՝ཏཱ་ལའི་བླ་མ་: ta la’i bla ma): Թիպեթի Կելուկպա դպրոցի (հիմնադրուած 1391-ին) հոգեւոր առաջնորդ։ ԺԷ.
դարու սկիզբէն մինչեւ 1959, Տալայ Լամայի`Թիպեթի աստուածապետական կառավարիչին, նստավայրը եղած է Թիպեթի մայրաքաղաքը՝ Լհասան։ Տալայ Լամային կը դիմեն «Նորին Սրբութիւն» կոչելով։ Շատ հաճախ Տալայ Լաման կը համարեն Կելուկպա դպրոցին (հիմնադրուած 1391-ին) տնօրէն, սակայն անոր տնօրէնը Կանտեն Տրիպան է։
Տալայ Լամա | |
---|---|
| |
Կրօնք | Թիպեթական Պուտտայականութիւն |
Կայքէջ | dalailama.com |
«Տալայ» մոնկոլերէն կը նշանակէ «ովկիանոս»՝ հսկայի իմաստով, «լամա» համարժէք է սանսկրիտերէն «կուրու» բառին եւ կը նշանակէ «ուսուցիչ»։ Տալայ Լամայի մահէն ետք, վանականները կը սկսին յաջորդ Տալայ Լամայի մարմնաւորման` երեխայի, որոնումներուն. ան պէտք է ունենայ որոշակի յատկանիշններքննութիւն յանձնէ։ Այս գործընթացը սովորաբար կը տեւէ քանի մը տարի։ Այնուհետեւ երեխան կ'ուղարկուի Լհասա, ուր ան կրթութիւն կը ստանայ ամէնէն փորձառու լամաներու հսկողութեան ներքոյ։ Տալայ Լաման եւ Պանչեն Լաման իրարու հետ կապուած են ինչպէս ուսուցիչ եւ աշակերտ. ան, որ աւելի ծեր է՝ ուսուցիչն է, իսկ երիտասարդը` աշակերտը։ Տալայ Լաման նաեւ կ'անուանեն Թիպեթի առաջնորդ։
14-րդ Տալայ Լաման, որուն իսկական անունը Լհամօ Տհոնտրուպ է, ծնած է 6 Յուլիս 1935-ին, Թիպեթի հիւսիս-արեւելքը գտնուող Թակցեր գիւղին մէջ: Ան 1937-ին ճանչցուած է իր նախորդնի վերամարմնաւորումն ու 1940-ին՝ ստանձնած է պաշտօնը։ Տալայ Լաման 15 տարեկանին արդէն ռազմական առաջնորդ էր: 1959-ին Թիպեթի՝ Չինաստանի կազմին մէջ ներառուելէն ետք, Տալայ Լաման փախած է Հնդկաստան եւ այժմ անոր նստավայրը Հիմալաեան Տհարամշալա քաղաքին մէջ է։
Տալայ լամայի դէմքին կնճիռներու փոխարէն ժպիտ կայ։
Ան կը համարուի բոլոր պուտտաներու կարեկցանքի մարմնացումը։ 14-րդ Տալայ Լաման 1989-ին արժանացած է Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակի` տարբեր երկիրներու մէջ կրթական գործունէութեան եւ խաղաղարար ջանքերուն համար: Ան իր ողջ կեանքի ընթացքին յատուկ ուշադրութիւն դարձուցած է կրթութեան զարգացման ու ժամանակակից գիտութեան հետ պուտտիզմի փոխազդեցութեան։
This article uses material from the Wikipedia Արեւմտահայերէն article Տալայ Լամա, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Արեւմտահայերէն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.