Նահանգ Ալասքա: նահանգ
Ալասքա (անգլերէն՝ Լսել Alaska) Alaska), ԱՄՆ-ի՝ տարածքի ընդարձակութեամբ ամենամեծ նահանգն է եւ կը գտնուի Հիւսիսային Ամերիկայի հիւսիս-արեւմուտքը։ Տարածքի մակերեսը (ամբողջ)՝ 1 717 854 քառակուսի քիլոմեթր։ Վարչական կեդրոնը՝ Ճունօ (անգլ.՝ Juneau )։
 անգլերէն՝ State of Alaska | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 | ||||||
| Երկիր | Կաղապար:Դրօշաւորում/Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ | |||||
| Մաան է | մայրցամաքային Միացյալ Նահանգներ? | |||||
| Հիմն | Ալյասկայի դրոշ? | |||||
| Կարգավիճակ | ԱՄՆ-ի նահանգ? եւ էքսկլավ? | |||||
| Մտնում է | Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ | |||||
| Վարչկեդրոն | Ջունո? | |||||
| Ամենաբարձր կետ | Մակ-Քինլի? | |||||
| ԲԾՄ | 580 մեթր | |||||
| օրէնսդրական մարմին | Alaska Legislature? | |||||
| Դատական մարմին | Alaska Supreme Court? | |||||
| պաշտօնական լեզուներ | անգլերէն, Tlingit?[1], Iñupiaq?[2], Yupik?[2], Alutiiq?[2], Aleut?[3], Dena'ina?[3], Deg Xinag?[3], Holikachuk?[3], Koyukon?[3], Upper Kuskokwim?[3], Gwich’in?[3], Tanana?[3], Tanacross?[3], Hän?[3], Ahtna?[3], Eyak?[3], Haida?[3] եւ Tsimshian?[3] | |||||
| Բնակչութիւն | 733 391 մարդ (1 Ապրիլ 2020)[4] (47 տեղ) | |||||
| Տարածք | 1 717 856 քմ² | |||||
.svg) | ||||||
| Հիմնադրուած է | 3 Յունուար 1959 թ. | |||||
| Կը սահմանակցի | Յուկոն?, Բրիտանական Կոլումբիա? եւ Չուկոտկայի ինքնավար օկրուգ? | |||||
| Ժամային գօտի | UTC-9?, UTC+14?, Հավայան-ալեուտյան ժամանակ? եւ America/Anchorage? | |||||
| Յապաւում | AK[6] | |||||
| Փոխարինեց | Territory of Alaska? | |||||
| ISO 3166-2 կոդ | US-AK | |||||
| Մականուն | The Last Frontier | |||||
| alaska.gov(անգլերէն) | ||||||
Աշխարհագրութիւն
Նահանգը կը գտնուի պետութեան հիւսիս-արեւմուտքը: Անջատուած է Չուքոթքա թերակղզիէն (Ռուսաստան) Պերինկենեան նեղուցով, արեւելքէն սահմանակից է Գանատային, արեւմուտքէն Պերինկի նեղուցի միջոցով փոքր մասով մը սահմանակից է Ռուսաստանին: Այն կազմուած է ցամաքային մասէ եւ մեծ թիւով կղզիներէ, որոնցմէ են` (Alexander Archipelago) Ալեքսանտր Արքիփելակոն, (Aleutian Islands) (/əˈluːʃən/ Ալիութեան կամ Ալիուշըն կղզիները, (Pribilof Islands) Փրիպիլոֆ կղզիները, (Kodiak Island) Քոտիաք կղզին եւ Սբ. Լորենս կղզին: Այն կ'ողողուի (arctic) Սառուցայինի եւ Խաղաղ ովկիանոսի կողմէն: Տենալի լեռը (6194 մ, նախապէս `Մաք-Քինլի) (անգլ.՝ Mount McKinley, Denali) ամենաբարձրն է Հիւսիսային Ամերիկայի մէջ: Որուն մերձակայ շրջանին մէջ կը գտնուի Տենալի ազգային հանրային պարտէզը: Կան աշխոյժ հրաբուխներ:
1912 թ. հրաբուխի ժայթքումի հետեւանքով յայտնուեցաւ տաս հազար աղի հովիտ եւ նոր հրաբուխային լեռ `Նովարուփթան: Նահանգի հիւսիսային մասը ծածկուած է բաց դաշտով: Հարաւային մասը կը գտնուի անտառներու հիմնական մասը: Նահանգը կ'ընդգրկէ Քերքենշթայն կղզին (Փոքր Տիոմետ), որը կը գտնուի Ռուսաստանի Ռաթմանով կղզիէն 4 քմ հեռաւորութեան վրայ:
Խաղաղ ովկիանոսի ափին կլիման չափաւոր ծովային է եւ համեմատաբար մեղմ, այլ վայրերուն `կլիման ցամաքային է եւ (subarctic) ենթասառուցային ցամաքային:
Խոշոր քաղաքներ
Քաղաքներ որոնց բնակչությունը 100.000-էն աւելի է
- Անքորեճ
Քաղաքներ որոնց բնակչութիւնը 10.000-ից մինչեւ 100.000 է
- Ֆերպանքս
- Ճունօ (նահանգի վարչական կեդրոնը)
- Քոլէճ
10.000-էն քիչ բնակչութիւն ունեցող քաղաքներ
- Քեթչիքան Ketchikan
- Սիթքա
- Վասիլլա
- Քենայ
- Քոտիաք
- Փալմերը
- Պեթել
- Պրոու
- Ունալասքա Unalaska
- Վալտեզ
- Սոլտոթնա
- Հոմեր
- Նոմ Nome
- Փիթերպերկ
- Քոթզեպու
- Սեւարտ
- Տիլինկհեմ
- Քորտոպա
- Հեյնս
- Հիւսիսային Փոլ
- Էսթեր
- Տելթա Ճանքշեն
- Կլենալլեն
Բնակչութիւն
Թէեւ նահանգը ամենաքիչ բնակեցուածն է երկրին, 1970-ական թուականներուն շատ նոր բնակիչներ տեղափոխուեր են այստեղ, ներգրաւուելով նավթային արդիւնաբերութեան եւ փոխադրութեան թափուր աշխատատեղերու մէջ, իսկ 1980-ականներու ընթացքին բնակչութեան աճը կազմեր է աւելի քան 36 %:
Ալասքայի բնակչութիւնը վերջին տասնամեակին`
- 1990 թիւ — 560 718 բնակիչ
- 2004 թիւ — 648 818 բնակիչ
- 2005 թիւ — 663 661 բնակիչ
- 2006 թիւ — 677 456 բնակիչ
- 2007 թիւ — 690 955 բնակիչ
2005 թուականին Ալյասկայի բնակչության թիվը աճել է 5906 մարդով կամ 0.9 %: 2000 թուականի համեմատ բնակչութիւնը աճել է 36 730 մարդով (5,9 %): Բնակչութեան շուրջ 75 տոկոսը սպիտակամորթ տեղաբնիկներ են: Նահանգն ունի մօտաւորապէս 88 հազար տեղաբնիկ` հնդկացիներ, էսքիմոսներ եւ ալլեսներ: Նահանգում կան նաեւ ռուսների մի քանի ժառանգորդներ: Հիմնական կրօնական խումբերու մէջ կը մտնեն` պափթիսթներ, կաթոլիկներ, ուղղափառներ, պրեսբիտերներ եւ մեթոտիսթներ: Ուղղափառ հաւատացեալներու քանակը, որը կը կազմէ 8-10%, ամենաբարձրն է երկրին մէջ:
Հարեւան տարածքներ
Ծանօթագրութիւններ
Պատկերասրահ
.jpg)
This article uses material from the Wikipedia Արեւմտահայերէն article Ալասքա (նահանգ), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Արեւմտահայերէն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.