Սինթետիկ Կենսաբանություն
Սինթետիկ կենսաբանություն (անգլ.՝ synthetic biology), նոր գիտական ուղղություն կենսաբանությունում, որը զբաղվում է նմանը չունեցող բնության մեջ, տրված հատկություններով և ֆունկցիաներով կենսաբանական համակարգերի նախագծմամբ և ստեղծմամբ։
Սինթետիկ կենսաբանությունը զարգացնում է գենային ինժեներիան, շարժվելով օրգանիզմների միջև մի քանի գեների տեղափոխումից մինչև արհեստական գենոմի ստեղծմանը։ 2003 թվականից սկսած այս թեմայով գիտական հրապարակումների թիվը արագ աճում է։ Երկարաժամկետ հեռանկարում այս ուղղությունը թույլ է տալիս ջրիմուռներից, բակտերիալ էլեկտրականությունից, ախտորոշիչ պատրաստուկներից, սինթետիկ պատվաստանյութերից, բակտերիաֆագներից և պրոբիոտիկներից ստանալ բիովառելիք, ինֆեկցիաների դեմ պայքարելու, բույսերի և կենդանիների արտադրողականությունը և կայունությունը բարձրացնելու համար։
Բացի սինթետիկ կենսաբանության արդյունքների գործնական գնահատականից, գոյություն ունի էթիկական հարց, թե արդյոք անձը իրավունք ունի իրականացնելու արհեստական էվոլյուցիա (միլիոնավոր անգամ արագացված, ի տարբերություն բնական էվոլյուցիայի), հաշվի առնելով այն, որ առկա չէ հետևանքների կանխատեսման բավարար մակարդակ։
_standard_visual_symbols.png)
Պատմություն
1980 թ.-ին գերմանացի կենսաքիմիկոս Բարբարա Հոբը օգտագործեց «սինթետիկ կենսաբանություն» տերմինը, հաղորդելով, վերամիավորիչ ԴՆԹ֊ի տեխնոլոգիանն օգտագործելով ստացված տրանսգենային բակտերիայի մասին։ Ավելի ուշ, այդ տերմինը հանդիպել է 1990-ականների կեսերի մի շարք աշխատությունների մեջ, ինչպիսիք են Կլաուս Կոնցելմանի և Մաթիաս Շնելի աշխատությունները՝ նմանը չունեցող սինթետիկ գենոմային միաշղթա ՌՆԹ կատաղության վիրուսի մասին։
21-րդ դարում սինթետիկ կենսաբանության զարգացման առաջատար դերը խաղում է ամերիկյան գենետիկ Քրեյգ Վենթերն ու նրա անվան ամերիկյան գիտական ինստիտուտը։ 2010 թ․ վերջում Քրեյգ Վենթերի ինստիտուտում ստեղծվեց առաջին սինթետիկ գենոմով մանրէն, որը կոչվում էր Mycoplasma mycoides JCVI-syn 1.0 կամ "Synthia":
Տեխնոլոգիաներ
Սինթետիկ կենսաբանության առաջին հաջողությունները, կապված են մազանոթների սեկվենացման մեթոդի հետ, բայց հետագայում օգտագործվեցին նոր սերնդի սեկվենացման մեթոդները, որոնք թույլ են տալիս ավելի արագ և ավելի էժան վերծանել գենոմը։ Իսկ մյուս կողմից, քիմիական-ֆերմենտային օլիգոնուկլեոտիդների սինթեզի մեթոդը՝ տրված հաջորդականությամբ, թույլ տվեց ստեղծել գեներ տրանսգենային միկրոօրգանիզմների համար։ Պոլինուկլեոտիդային շղթաներից արհեստական գենոմի հավաքման տեխնոլոգիան թույլ է տալիս չօգտագործել նյութապոխանակություն համակարգը խմորասունկի բջջում։
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
- Биоинженер Джеймс Коллинз о программировании живых клеток, биопленках и создании пробиотиков на сайте ПостНаука
- Алехин М.Д. Синтезируя живое, 12 августа 2011, http://www.nanonewsnet.ru/articles/2011/sinteziruya-zhivoe, проверено 04-10-2017.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սինթետիկ կենսաբանություն» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Սինթետիկ կենսաբանություն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.