Ջորջ Սանտայանա (անգլ.՝ George Santayana, իսպ.՝ Jorge Agustín Nicolás Ruiz de Santayana, դեկտեմբերի 16, 1863(1863-12-16), Մադրիդ, Իսպանիա և San Bernardo street, Մադրիդ - սեպտեմբերի 26, 1952(1952-09-26), Հռոմ, Իտալիա), ամերիկացի փիլիսոփա, քննադատական ռեալիզմի ներկայացուցիչ։ Ծագումով՝ իսպանացի։
Ջորջ Սանտայանա անգլ.՝ George Santayana | |
---|---|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 16, 1863[…] Մադրիդ, Իսպանիա և San Bernardo street, Մադրիդ |
Մահացել է | սեպտեմբերի 26, 1952[…] (88 տարեկան) Հռոմ, Իտալիա բնական մահով |
Գերեզման | Կամպո Վերանո |
Բնակության վայր(եր) | Ավիլա և Beacon Street? |
Քաղաքացիություն | Իսպանիա |
Դավանանք | քրիստոնեական աթեիզմ |
Մասնագիտություն | փիլիսոփա, գրող, բանաստեղծ, վիպասան, ակնարկագիր և համալսարանի դասախոս |
Հաստատություն(ներ) | Հարվարդի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | փիլիսոփայություն, Ստեղծագործական և մասնագիտական գրություն և պոեզիա |
Անդամակցություն | Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա և Phi Beta Kappa |
Ալմա մատեր | Հարվարդի համալսարան, HU Berlin, Թագավորական քոլեջ, Քեմբրիջ, Հարվարդի քոլեջ և Բոստոնի լատինական դպրոց |
Տիրապետում է լեզուներին | իսպաներեն և անգլերեն |
Հայր | Agustín Ruiz de Santayana? |
Մայր | Josefina Borrás? |
Ստորագրություն | |
George Santayana Վիքիպահեստում |
1872-1912 թվականներին ապրել է ԱՄՆ-ում, 1907-1912 թվականներին՝ Հարվարդի համալսարանի պրոֆեսոր։ Կրել է Ու․ Ջեմսի և Ա․ Բերգսոնի ազդեցությունը, կյանքի վերջին տարիներին մոտեցել է էկզիստենցիալիզմին, Է․ Հուսեռլի ֆենոմենոլոգիային և Ա․ Ուայտհեդի «պրոցեսի փիլիսոփայությանը»։ Սանտայանայի մետաֆիզիկական համակարգը տրված է «Կեցության ոլորտները» երկում։ Փիլիսոփայության հիմնական խնդիրը Սանտայանան համարում է աշխարհի նկատմամբ բարոյական և գեղագիտական կողմնորոշում մշակելը․ փիլիսոփայությունը ոչ եկեղեցական կրոն է, այն ուղղված է մարդու «մտքին և սրտին»։ Պոեզիան, արվեստը, կրոնը մարդկային հոգեկանի բարձրագույն ձևերն են, որոնք խիստ հակադրվում են «կենդանական հավատի» (արտաքին աշխարհի գոյությունն ընդունող անմիջական համոզմունքի) վրա հիմնված կենսաբանորեն մեկնաբանվող պրակտիկային և գիտությանը։ Ընդ որում, գիտությունն ըմբռնվել է որպես աշխարհի օգտապաշտական նշանակություն Ունեցող ոչ իսկական ընկալում։ Սանտայանան «Տիրապետություն և իշխանություն» գրքում (1951) Պլատոնի ոգով մշակել է հակադեմոկրատական հասարակական-քաղաքական ուսմունք։ Հեղինակ է նաև «Վերջին պուրիտանը» վեպի (1935) և գեղագիտության, մշակույթի ու գրականության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների։ Հայտնի է իր փայլուն գրելաոճով։ Սանտայանայի գաղափարների վրա է հիմնվում ամերիկյան հասարակական մտքի հակասցիենտիստական ուղղությունը։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջորջ Սանտայանա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 184)։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ջորջ Սանտայանա, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.