Մերիլենդ

Մերիլենդ; անգլ.՝ Maryland
flag of Maryland?	Զինանշան
Երկիր	ԱՄՆ
Մասն է	Մայրցամաքային նահանգներ, Հյուսիսատլանտյան նահանգներ և Միացյալ Նահանգների միջատլանտյան հատված
Կարգավիճակ	ԱՄՆ-ի նահանգ
Մտնում է	ԱՄՆ
Վարչկենտրոն	Աննապոլիս
Ամենաբարձր կետ	Hoye-Crest?
ԲԾՄ	105 մետր և 110 մետր
Օրենսդրական մարմին	Maryland General Assembly?
Դատական մարմին	Maryland Court of Appeals?
Միության մուտք	ապրիլի 28, 1788 (7-րդ)
Բնակչություն;	▼6 165 129 մարդ (հուլիսի 1, 2021) (19 տեղ)
Տարածք	32 131 կմ² (2010) (42 տեղ)
Հիմնադրված է	ապրիլի 28, 1788[…] թ.
Սահմանակցում է	Դելավեր, Կոլումբիայի շրջան, Վիրջինիա, Արևմտյան Վիրջինիա և Փենսիլվանիա
Ժամային գոտի	EDT?, Ամերիկա/Նյու Յորք, UTC-5 և UTC−4
Հապավում	MD և Md.
Փոխարինեց	Province of Maryland?
ISO 3166-2 կոդ	US-MD
Հեռախոսային կոդ	301, 410, 240, 443 և 667
Անվանված է	Հենրիետա Մարիա Ֆրանսիացի
Մականուն	Old Line State
Միության մուտք	ապրիլի 28, 1788 (7-րդ)
	maryland.gov(անգլ.)
	Մերիլենդ Վիքիպահեստում

Պաշտոնական մականուններն են`

«Հին սահմանի նահանգ» (անգլերեն՝ Old Line State)
«Նահանգի կրծքանշան» (անգլերեն՝ Cockade State)
«Ազատ նահանգ» (անգլերեն՝ Free State)

Աշխարհագրություն և կլիմա

Մերիլենդ նահանգի մակերեսը կազմում է 32 133 կմ² (42-րդ տեղում է ԱՄՆ-ի նահանգներում), որի մոտ 21 %-ը ջուր է։ Նրա տարածքը բաժանված է արևելյան (Դելմարվա թերակղզու վրա) և արևմտյան ափերի։ Հյուսիսից Մերիլենդը սահմանակից է Փենսիլվանիային, արևելյան մասով` Դելավեր նահանգին, իսկ հարավից և արևմուտքից սահմանակից է Վիրջինիային և հարավային Վիրջինիային (սահմանը անցնում է Պոդոմակայի երկայնքով), ինչպես նաև` Կոլումբիայի շրջանի վարչական կենտրոնին։ Արևելքից նահանգը սահմանակից է Ատլանտյան օվկիանոսին։ Նահանգի արևմուտքում է տեղակայված, այսպես կոչված, «Ջրվեժների գիծը»։

Տարեկան միջին և բարձր ջերմաստիճանները Մերիլենդի տարբեր քաղաքների և վայրերի համար (պետության տարածքային չափսերը)
Քաղաք	Հուն	Փետ	Մար	Ապր	Մայ	Հուն	Հուլ	Օգոս	Սեպ	Հոկ	Նոյ	Գեկ
Հայաթսվիլե	47 °F (8 °C) 29 °F (−2 °C)	51 °F (11 °C) 31 °F (−1 °C)	60 °F (16 °C) 38 °F (3 °C)	70 °F (21 °C) 46 °F (8 °C)	78 °F (26 °C) 55 °F (13 °C)	86 °F (30 °C) 64 °F (18 °C)	89 °F (32 °C) 69 °F (21 °C)	87 °F (31 °C) 67 °F (19 °C)	81 °F (27 °C) 60 °F (16 °C)	71 °F (22 °C) 49 °F (9 °C)	61 °F (16 °C) 41 °F (5 °C)	50 °F (10 °C) 32 °F (0 °C)
Օկլենդ	34 °F (1 °C) 16 °F (−9 °C)	38 °F (3 °C) 17 °F (−8 °C)	48 °F (9 °C) 25 °F (−4 °C)	59 °F (15 °C) 34 °F (1 °C)	68 °F (20 °C) 45 °F (7 °C)	75 °F (24 °C) 53 °F (12 °C)	79 °F (26 °C) 58 °F (14 °C)	78 °F (26 °C) 56 °F (13 °C)	71 °F (22 °C) 49 °F (9 °C)	62 °F (17 °C) 37 °F (3 °C)	50 °F (10 °C) 28 °F (−2 °C)	39 °F (4 °C) 21 °F (−6 °C)
Կամբերլենդ	41 °F (5 °C) 22 °F (−6 °C)	46 °F (8 °C) 24 °F (−4 °C)	56 °F (13 °C) 32 °F (0 °C)	68 °F (20 °C) 41 °F (5 °C)	77 °F (25 °C) 51 °F (11 °C)	85 °F (29 °C) 60 °F (16 °C)	89 °F (32 °C) 65 °F (18 °C)	87 °F (31 °C) 63 °F (17 °C)	80 °F (27 °C) 55 °F (13 °C)	69 °F (21 °C) 43 °F (6 °C)	57 °F (14 °C) 34 °F (1 °C)	45 °F (7 °C) 26 °F (−3 °C)
Հագեսթաուն	39 °F (4 °C) 22 °F (−6 °C)	42 °F (6 °C) 23 °F (−5 °C)	52 °F (11 °C) 30 °F (−1 °C)	63 °F (17 °C) 39 °F (4 °C)	72 °F (22 °C) 50 °F (10 °C)	81 °F (27 °C) 59 °F (15 °C)	85 °F (29 °C) 64 °F (18 °C)	83 °F (28 °C) 62 °F (17 °C)	76 °F (24 °C) 54 °F (12 °C)	65 °F (18 °C) 43 °F (6 °C)	54 °F (12 °C) 34 °F (1 °C)	43 °F (6 °C) 26 °F (−3 °C)
Ֆրեդերիսկ	42 °F (6 °C) 26 °F (−3 °C)	47 °F (8 °C) 28 °F (−2 °C)	56 °F (13 °C) 35 °F (2 °C)	68 °F (20 °C) 45 °F (7 °C)	77 °F (25 °C) 54 °F (12 °C)	85 °F (29 °C) 63 °F (17 °C)	89 °F (32 °C) 68 °F (20 °C)	87 °F (31 °C) 66 °F (19 °C)	80 °F (27 °C) 59 °F (15 °C)	68 °F (20 °C) 47 °F (8 °C)	56 °F (13 °C) 38 °F (3 °C)	45 °F (7 °C) 30 °F (−1 °C)
Baltimore	42 °F (6 °C) 29 °F (−2 °C)	46 °F (8 °C) 31 °F (−1 °C)	54 °F (12 °C) 39 °F (4 °C)	65 °F (18 °C) 48 °F (9 °C)	75 °F (24 °C) 57 °F (14 °C)	85 °F (29 °C) 67 °F (19 °C)	90 °F (32 °C) 72 °F (22 °C)	87 °F (31 °C) 71 °F (22 °C)	80 °F (27 °C) 64 °F (18 °C)	68 °F (20 °C) 52 °F (11 °C)	58 °F (14 °C) 43 °F (6 °C)	46 °F (8 °C) 33 °F (1 °C)
Էլլթոն	42 °F (6 °C) 24 °F (−4 °C)	46 °F (8 °C) 26 °F (−3 °C)	55 °F (13 °C) 32 °F (0 °C)	67 °F (19 °C) 42 °F (6 °C)	76 °F (24 °C) 51 °F (11 °C)	85 °F (29 °C) 61 °F (16 °C)	88 °F (31 °C) 66 °F (19 °C)	87 °F (31 °C) 65 °F (18 °C)	80 °F (27 °C) 57 °F (14 °C)	69 °F (21 °C) 45 °F (7 °C)	58 °F (14 °C) 36 °F (2 °C)	46 °F (8 °C) 28 °F (−2 °C)
Օկեան սիթի	45 °F (7 °C) 28 °F (−2 °C)	46 °F (8 °C) 29 °F (−2 °C)	53 °F (12 °C) 35 °F (2 °C)	61 °F (16 °C) 44 °F (7 °C)	70 °F (21 °C) 53 °F (12 °C)	79 °F (26 °C) 63 °F (17 °C)	84 °F (29 °C) 68 °F (20 °C)	82 °F (28 °C) 67 °F (19 °C)	77 °F (25 °C) 60 °F (16 °C)	68 °F (20 °C) 51 °F (11 °C)	58 °F (14 °C) 39 °F (4 °C)	49 °F (9 °C) 32 °F (0 °C)
Վալդորֆ	44 °F (7 °C) 26 °F (−3 °C)	49 °F (9 °C) 28 °F (−2 °C)	58 °F (14 °C) 35 °F (2 °C)	68 °F (20 °C) 43 °F (6 °C)	75 °F (24 °C) 53 °F (12 °C)	81 °F (27 °C) 62 °F (17 °C)	85 °F (29 °C) 67 °F (19 °C)	83 °F (28 °C) 65 °F (18 °C)	78 °F (26 °C) 59 °F (15 °C)	68 °F (20 °C) 47 °F (8 °C)	59 °F (15 °C) 38 °F (3 °C)	48 °F (9 °C) 30 °F (−1 °C)
Point Lookout պետական այգի	47 °F (8 °C) 29 °F (−2 °C)	51 °F (11 °C) 31 °F (−1 °C)	60 °F (16 °C) 38 °F (3 °C)	70 °F (21 °C) 46 °F (8 °C)	78 °F (26 °C) 55 °F (13 °C)	86 °F (30 °C) 64 °F (18 °C)	89 °F (32 °C) 69 °F (21 °C)	87 °F (31 °C) 67 °F (19 °C)	81 °F (27 °C) 60 °F (16 °C)	71 °F (22 °C) 49 °F (9 °C)	61 °F (16 °C) 41 °F (5 °C)	50 °F (10 °C) 32 °F (0 °C)

Բնակչություն

Ըստ 2011 թվականի հուլիսի 11-ի ԱՄՆ մարդահամարի բյուրոյի տվյալների` նահանգի բնակչությունը կազմել է 5,828,289 մարդ, համեմատած 2010 թվականի տվյալների` բնակչությունն աճել է 0.95%-ով։ Բնակչության հիմնական մասը ապրում է նահանգի կենտրոնական մասում, Բալթիմոր և Վաշինգտոնի մետրոպոլիայի տարածքում։ 2006 թվականի տվյալներով նահանգում ապրող 645 744 մարդ ծնվել է Միացյալ Նահանգներից դուրս։ Նրանք հիմնականում Լատինական Ամերիկայի և Ասիայի տեղաբնիկներն են։ Մերիլենդը կորեական սփյուռքի մեծ տունն է։ Ռասայական կազմը հետևյալն է.

սպիտակամորթներ (66,99 %),
աֆրոամերիկացիներ (29,02%),
ասիացիներ (4,53 %),
բնիկ ամերիկացիներ (0,76 %),
օվկիանիացիներ (0,12 %)։

Սպիտակամորթների հիմնական մասը կազմում են գերմանացի, իռլանդացի, անգլիացի և իտալացի գաղթականները։ Բնակչության 82 %-ը դավանում է քրիստոնեություն, 4%-ը` հինդուիզմ 0,1%—ը` իսլամ, 1%—ը` այլ կրոններ, իսկ 11%-ը իրենց հայտարարել են ոչ կրոնականներ։

Բնակչության դինամիկա

1940- 1 821 244 մարդ
1950- 2 343 001 մարդ
1960- 3 100 689 մարդ
1970- 3 922 399 մարդ
1980- 4 216 975 մարդ
1990- 4 781 468 մարդ
2000- 5 296 486 մարդ
2010- 5 773 552 մարդ

Տնտեսություն

Ըստ բյուրոյի տնտեսական վերլուծության, ՀՆԱ-ն Մերիլենդում 2005 թվականի տվյալներով կազմել է 246 մլրդ դոլար (15-րդ տեղում է ԱՄՆ նահանգներում)։ Մերիլենդի այսօրվա տնտեսությունը մեծապես կախված է ծառայության ոլորտից։ Տրանսպորտը, շինարարությունը և տեղեկատվական տեխնոլոգիաները մեծապես ազդում են պետական կապիտալի և խոշոր նավահանգիստների գործունեության վրա։ Բացի այդ, Մերիլենդում տեղակայված են բազմաթիվ դաշնային կազմակերպություններ, ինչպիսիք են՝ ՆԱՍԱ-ն, Ազգային անվտանգության գործակալությունը (ԱՆԲ), որոնք գտնվում են Ֆորթ Մեյդում։ Սպառողական ապրանքների անվտանգության հանձնաժողովի կողմից է հսկվում պարենը և դեղամիջոցները (FDA):

Նահանգն ունի ածուխի զգալի պաշարներ, բայց դրա արտադրությունն էապես նվազել է սկսած XX դարի սկզբից։ Գոյություն ունեն քար և ավազ արտադրող ընկերություններ։ Գյուղատնտեսության զարգացումը մասնավորապես կախված է ծխախոտից։

Տրանսպորտ

Բալթիկտիկծովյան մետրոպոլիտեն
Վաշինգտոնյան մետրոպոլիտեն

Առավել հայտնի ուսումնական հաստատություններ

Մերիլենդի համալսարան (Քոլեջ Պարկ)
Ջոն Հոփքինսի համալսարան

Պատկերասրահ

Քաղաքականություն

Քրիս Վան Հոլլեն. Մերիլենդի ներկայացուցիչների պալատի անդամ

Ընտրություններ

Նախագահական ընտրությունների արդյունքները

Gubernatorial election results
Տարի	Դեմոկրատական	Հանրապետական
1950	42.7% 275,824	57.3% 369,807
1954	45.5% 319,033	54.5% 381,451
1958	63.6% 485,061	36.5% 278,173
1962	55.6% 428,071	44.4% 341,271
1966	40.6% 373,543	49.5% 455,318
1970	65.7% 639,579	32.3% 314,336
1974	63.5% 602,648	36.5% 346,449
1978	71.0% 718,328	29.0% 293,635
1982	62.0% 705,910	38.0% 432,826
1986	82.4% 907,291	17.6% 194,185
1990	59.8% 664,015	40.2% 446,980
1994	50.2% 708,094	49.8% 702,101
1998	55.1% 846,972	44.8% 688,357
2002	47.7% 813,422	51.6% 879,592
2006	52.7% 942,279	46.2% 825,464
2010	56.2% 1,044,961	41.8% 776,319
2014	47.3% 818,890	51.0% 884,400

Presidential election results
Year	Դեմոկրատական	Հանրապետական
1952	43.8% 395,337	55.4% 499,424
1956	40.0% 372,613	60.0% 559,738
1960	53.6% 565,808	46.4% 489,538
1964	65.5% 730,912	34.5% 385,495
1968	43.6% 538,310	41.9% 517,995
1972	37.4% 505,781	61.3% 829,305
1976	53.0% 759,612	47.0% 672,661
1980	47.1% 726,161	44.2% 680,606
1984	47.0% 787,935	52.5% 879,918
1988	48.2% 826,304	51.1% 876,167
1992	49.8% 988,571	35.6% 707,094
1996	54.3% 966,207	38.3% 681,530
2000	56.6% 1,145,782	40.2% 813,797
2004	55.9% 1,334,493	42.9% 1,024,703
2008	61.9% 1,629,467	36.5% 959,862
2012	62.0% 1,677,844	35.9% 971,869
2016	60.3% 1,677,928	33.9% 943,169

Since before the Civil War, Maryland's elections have been largely controlled by the Democrats ^[փա՞ստ]

Լեզու

Իսպաներենը (այդ թվում` իսպանական կրեոլը) համարվում է Մերիլենդի երկրորդ լեզվուն՝ անգլերենից հետո։ Երրորդ և չորրորդ ամենաշատ խոսակցական լեզուները ֆրանսերեն (այդ թվում Patois և Cajun) և չինարեն լեզուներն են։ Խոսակացական լեզուներ են նաև գերմաներենը, ռուսերենը, իտալերենը, պարսկերենը, վիետնամերենը, հնդկերենը, արաբերենը, չինարենը և այլն։

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

Maryland.gov – Պաշտոնական կայք
U.S. Census Bureau Արխիվացված 2015-02-07 Wayback Machine (ԱՄՆ-ի մարդահամարի բյուրո)
Maryland Authors and Literature Արխիվացված 2012-07-18 Wayback Machine
Catholic Encyclopedia article
Jewish Encyclopedia article

ԱՄՆ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մերիլենդ» հոդվածին։

This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Մերիլենդ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.