Մելբուռն (անգլ.՝ Melbourne /ˈmɛlbə(r)n/, տեղական արտասանության ձևն է նաև ˈmælbən, -bn̩), Ավստրալիայի երկրորդ խոշոր քաղաքը, Վիկտորիա նահանգի մայրաքաղաքը, որը գտնվում է Պորտ Ֆիլիպ ծովածոցի շուրջը։ Քաղաքի բնակչությունը արվարձանների հետ միասին կազմում է 4 246 345 մարդ (2013 թվականի դրությամբ)։ Մելբուռնն աշխարհի ամենահարավային քաղաք-միլիոնատերն է։
Քաղաքը համարվում է Ավստրալիայի հիմնական առևտրային, արդյունաբերական և մշակութային կենտրոններից մեկը։ Մելբուռնը շատ հաճախ անվանում են նաև երկրի «մարզական և մշակութային մայրաքաղաք», քանի որ այնտեղ են անցկացվում Ավստրալիայի բազմաթիվ մարզական և մշակութային իրադարձությունները։ Քաղաքը հայտնի է իր վիկտորիանական և ժամանակակից ճարտարապետությունների համադրությամբ, բազմաթիվ զբոսայգիներով և այգիներով, բազմադեմ և բազմազգ բնակչությամբ։ 1956 թվականին Մելբուռնում են անցկացվել ամառային Օլիմպիական խաղերը, իսկ 2006 թվականին՝ Համագործակցության խաղերը։ 2015 թվականին The Economist ամսագիրը հինգերորդ անգամ անընդմեջ Մելբուռն քաղաքը ճանաչել է բնակվելու համար երկրագնդի ամենահարմարավետ քաղաքը։
Մելբուռնը հիմնադրվել է ազատ նորաբնակների կողմից 1835 թվականին, որպես գյուղատնտեսական բնակավայր։ Վիկտորիայում ոսկե տենդի շնորհիվ քաղաքը արագորեն վերածվել է մետրոպոլիայի և 1865 թվականին դարձել է Ավստրալիայի ամենախոշոր և կարևոր քաղաքը։ Սակայն XX դարի սկզբին այն իր տեղը զիջեց Սիդնեյին։
1901 թվականից սկսած, երբ ձևավորվել է Ավստրալիայի Դաշնությունը, մինչև 1927 թվականը, երբ երկրի մայրաքաղաք է դարձել Կանբերրան, Մելբուռնում էին տեղակայված ավստրալիական կառավարական հաստատությունները։
Մելբուռնը գտնվում է Ավստրալիա մայրցամաքի հարավարևելյան ծայրամասում։ Քաղաքի արևելյան հատվածը գտնվում է Յարրա գետի ափերին և նրա հովտի երկայնքով, որը ձգվում է Պորտ Ֆիլիպ ծոցի ափերից մինչև Դանդենոնգ և Յարրա լեռները։ Հյուսիսային ուղղությամբ քաղաքը ձգվում է հովտի երկայնքով, որը ձևավորել են Յարրա գետի վտակները։ Հարավային և հարավարևելյան ուղղությամբ Մելբուռնը ձգվել է Պորտ Ֆիլիպ ծոցի և Դանդենոնգ լեռների երկայնքով։ Այնուհետև քաղաքային շրջանները թեքվում են դեպի հարավ և հասնում մինչև Փաթերսոն Ռիվեր գետը և Մորնինգթոն թերակղզին։
Համաձայն Կյոպենի կլիմայի դասակարգման, Մելբուռնը գտնվում է բարեխառն ծովային կլիմայական գոտում և հայտնի է եղանակի հաճախակի և անսպասելի փոփոխություններով : Դա պայմանավորված է նրանով, որ Մելբուռնը հիմնականում գտնվում է հարթավայրում, որը մի կողմից շրջապատված է Դանդենոնգ լեռներով, իսկ մյուս կողմից ողողվում է Պորտ Ֆիլիպ ծոցի ջրերով։
Մելբուռնի ձմեռային ջերմաստիճանը, որպես կանոն, ավելի ցածր է, քան Ավստրալիայի մնացյալ քաղաքներում։ Բացարձակ նվազագույն ջերմաստիճանը գրանցվել է 1869 թվականի հուլիսի 21-ին, երբ այն կազմել է -2,8 °C: Այնուամենայնիվ, Մելբուռնում ձյուն երբեմն է տեղում։ Նախալեռնային շրջաններում ձյուն ավելի հաճախ է տեղում։ Վերջին ձյունը Դանդենոնգ լեռների շրջանում գրանցվել է 2005 թվականի օգոստոսի 10-ին, 2006 թվականի նոյեմբերի 15-ին և 2006 թվականի դեկտեմբերի 25-ին։ Ավելի հաճախ քաղաքում կարելի է տեսնել եղյամ և մառախուղ։
Մելբուռնի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 45.6 (114.1) | 46.4 (115.5) | 41.7 (107.1) | 34.9 (94.8) | 28.7 (83.7) | 22.4 (72.3) | 23.3 (73.9) | 26.5 (79.7) | 31.4 (88.5) | 36.9 (98.4) | 40.9 (105.6) | 43.7 (110.7) | 46.4 (115.5) |
Միջին բարձր °C (°F) | 25.9 (78.6) | 25.8 (78.4) | 23.9 (75) | 20.3 (68.5) | 16.7 (62.1) | 14.1 (57.4) | 13.5 (56.3) | 15.0 (59) | 17.3 (63.1) | 19.7 (67.5) | 22.0 (71.6) | 24.2 (75.6) | 19.9 (67.8) |
Միջին ցածր °C (°F) | 14.3 (57.7) | 14.6 (58.3) | 13.2 (55.8) | 10.8 (51.4) | 8.7 (47.7) | 6.9 (44.4) | 6.0 (42.8) | 6.7 (44.1) | 8.0 (46.4) | 9.6 (49.3) | 11.2 (52.2) | 13.0 (55.4) | 10.2 (50.4) |
Ռեկորդային ցածր °C (°F) | 5.5 (41.9) | 4.5 (40.1) | 2.8 (37) | 1.5 (34.7) | −1.1 (30) | −2.2 (28) | −2.8 (27) | −2.1 (28.2) | −0.5 (31.1) | 0.1 (32.2) | 2.5 (36.5) | 4.4 (39.9) | −2.8 (27) |
Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 46.8 (1.843) | 48.0 (1.89) | 50.1 (1.972) | 57.3 (2.256) | 55.7 (2.193) | 49.5 (1.949) | 47.5 (1.87) | 50.0 (1.969) | 58.0 (2.283) | 66.0 (2.598) | 60.3 (2.374) | 59.0 (2.323) | 648.3 (25.524) |
Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 0.2mm) | 8.3 | 7.5 | 9.4 | 11.8 | 14.6 | 15.4 | 16.1 | 16.1 | 14.9 | 14.2 | 11.8 | 10.4 | 150.5 |
% խոնավություն | 47 | 48 | 49 | 52 | 59 | 63 | 61 | 56 | 53 | 50 | 49 | 47 | 53 |
Միջին ամսական արևային ժամ | 279.0 | 234.9 | 210.8 | 168.0 | 120.9 | 108.0 | 114.7 | 145.7 | 171.0 | 195.3 | 210.0 | 232.5 | 2190,8 |
աղբյուր: Bureau of Meteorology" |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մելբուռն» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Մելբուռն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.