Էլդար Ալեքսանդրովիչ Ռյազանով, (ռուս.՝ Эльдар Александрович Рязанов, նոյեմբերի 18, 1927(1927-11-18), Սամարա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 30, 2015(2015-11-30), Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային կինոռեժիսոր, սցենարիստ, բանաստեղծ, դրամատուրգ, մանկավարժ, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1984), ԽՍՀՄ պետական մրցանակի (1977) և Վասիլև եղբայրների անվան ՌՍՖՍՀ պետական մրցանակի (1979) դափնեկիր։
Էլդար Ռյազանով ռուս.՝ Эльдар Александрович Рязанов | |
---|---|
Ծնվել է | նոյեմբերի 18, 1927[…] |
Ծննդավայր | Սամարա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մահացել է | նոյեմբերի 30, 2015 (88 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Ռուսաստան |
Մայրենի լեզու | ռուսերեն |
Կրթություն | Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ (1950) |
Մասնագիտություն | կինոռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան, գրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ, հաղորդավար, հեռուստահաղորդավար, մանկավարժ, ուսուցիչ և պրոդյուսեր |
Աշխատավայր | Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Անդամություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն և ԽՍՀՄ կինեմատոգրաֆիստների միություն |
Կայք | eldar-ryazanov.ru |
Ստորագրություն | |
Eldar Ryazanov Վիքիպահեստում |
Էլդար Ռյազանովը ծնվել է Սամարայում (որտեղ ապրում էին մոր ծնողները) Թեհրանում առևտրական ներկայացչության աշխատակից Ալեքսանդր Ռյազանովի և Սոֆիա Շուստերմանի ընտանիքում։
Հոր աշխատանքի պատճառով ընտանիքը տեղափոխվել է Մոսկվա։ 1930-ականների առաջին կեսին ծնողները բաժանվել են և մայրը ապագա կինոռեժիսորին յոթ տարեկանից դաստիարակաել է խորթ հոր՝ ճարտարագետ Լև Կոպի հետ։ Հայրը ամուսնացել է երկրորդ անգամ, ունեցել է դուստր։ 1938 թվականին նրան ձերբակալել են և դատապարտել հինգ տարվա ազատազրկման ուղղիչ-աշխատանքային ճամբարում։ Նա փախել է, և բռնվելուց հետո, ընդհանուր առմամբ աքսորում անցկացրել է 17 տարի։ Որդուն գտել է 1960-ական թվականներին, երբ Էլդարը արդեն ճանաչված ռեժիսոր էր։
Էլդար Ռյազանովը մանկուց սիրել է գրականությունը, ցանկացել է գրող դառնալ, երազել է ճանապարհորդությունների մասին։ Տասնամյա կրթությունն ավարտելուց հետո, պատերազմի տարիներին դիմել է Օդեսայի ծովագնացության ուսումնարան, բայց պատասխան չի ստացել։
Նա ուսանել է ՎԳԻԿ-ում՝ Գրիգորի Կոզինցևի մոտ, ապա զբաղվել փաստագրական ֆիլմերով՝ վավերագրական ֆիլմերի Կենտրոնական ստուդիայում։ Իր առաջին՝ «Գարնանային ձայներ» ֆիլմը նկարահանել է 1955-ին, իսկ մեկ տարի անց նկարահանվեց «Կառնավալային գիշեր»-ը։ Ռյազանովի լավագույն ֆիլմերից է «Զգուշացիր ավտոմեքենայից»-ը (1966)։ Մեծ ժողովրդականություն են վայելում նաև նրա հետևյալ ֆիլմերը՝ «Գուսարական բալլադ», «Իտալացիների անհավանական արկածները Ռուսաստանում», «Ծերունի ավազակները», «Ճակատագրի հեգնանք կամ բաղնիքդ անուշ», «Ծառայողական սիրավեպ»։
Մահացել է 89 տարեկանում՝ Մոսկվայում։ Մահվան պատճառը սրտի անբավարարությունն էր։
1950 թվականին Էլդար Ռյազանովը գերազանց ավարտում է համալսարանը։ Այնուհետև Ռյազանովը հինգ տարի աշխատում է փաստագրական ֆիլմերի կենտրոնական ստուդիայում։ Նա տարբեր կինոամսագրերի համար նյութեր է նկարահանում։ 1955 թվականին Ռյազանովը ընդունվում է «Մոսֆիլմում» որպես ռեժիսոր և նկարահանում « Ձայներ» խորհրդային առաջին լայնէկրան ֆիլմը։
Շուտով Էլդար Ռյազանովը սկսում է նկարահանել կատակերգություններ ինչպիսին են՝ «Անհասցե աղջիկը» (1957) լիրիկական կատակերգությունը,, «Հուսարական բալլադ»(1962) հերոսային կատակերգությունը, «Իտալացիների անհավանական արկածները»(1973) էքսցենտրիկ կատակերգությունը և այլն։ Ռյազանովի որոշ ֆիլմերի շնորհիվ հայտնի դարձան շատ խորհրդային դերասաններ։
Ռյազանովի հայտնի գորրծերից է «Զգուշացիր ավտոմեքենայից» (1966) Չնայած ֆիլմը ավտոմեքենա առևանգողի մասին է, բայց և տեսանելի են կենսական բախումներ, բնավորություններ, երկխոսություններ։
Նրա ամենաշատ դիտված ֆիլմերն են․ «Բախտի զիգզագը», «Ծերունի ավազակները», «Իտալացիների անհավանական արկածները Ռուսաստանում» (1973), «Ճակատագրի հեգնանքը» (1975) և այլն։
2002 թվականին Ռյազանովը դարձավ Ռուսական կինոարվեստի ակադեմիայի նախագահ 2005 թվականի հունվարի 23-ին բացվեց Էլդար Ռյազանովի կինոակումբը։ Ռյազանովի կինոակումբը դարձավ հայրենական կատակերգության կենտրոն։ Այն ունի երեք դահլիճ, որոնցից ամենամեծը նախատեսված է 500 հոգու համար, այնտեղ ցուցացադրվում են ֆիլմեր, անցկացվում են հանդիպումներ և համերգներ։
Էլդար Ռյազանովը դասավանդել է ռեժիսորների և սցենարիստների բարձրագույն դասընթացներ։ 1990 թվականին հիմնված Ռուսաստանի կինոռեժիսորների միության անդամ էր, իսկ 2010 Ռյազանովը դարձել է «КиноСоюз»-ի հիմնադիրներից մեկը։
2010 և 2011 թվականներին Ռյազանովը սրտի վիրահատություն է տարել՝ ժամանակի մեծ մասն անցկացնելով հիվանդանոցներում։ 2014 թվականին Ռյազանովի մոտ հայտնաբերվեց ուղեղի արյան շրջանարության սուր խանգառում, իսկ 2015 թվականին Ռյազանովը կաթված ստացավ։ 2015 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Ռյազանովը հոսպիտալացվեց՝ տեղափոխվելով վերակենդացման բաժին։ Տարեդարձը ռեժիսորը նշեց տանը՝ նոյեմբերի 18-ին, իսկ նույն ամսի 21-ին նորից հոսպիտալացվեց։ Ռյազանովը մահացել է սրտի անբավարարությունից նոյեմբերի 30-ի գիշերը՝ Մոսկվայում, 88 տարեկան հասակում։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլդար Ռյազանով» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Էլդար Ռյազանով, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.