Դարդանելի Օպերացիա

Դարդանելի օպերացիա (Գալիպոլիի մարտ; Չանաքքալեի ճակատամարտ, թուրքերեն՝ Çanakkale Savaşı, անգլ.՝ Gallipoli Campaign), մասշտաբային զինված օպերացիա, որը տեղի է ունեցել Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում։ Օպերացիան սկսվել է Ուինսթոն Չերչիլի նախաձեռնությամբ Անտանտի կողմից՝ հատկապես նրա մաս կազմող Բրիտանական կայսրության։ Օպերացիայի նպատակը Ստամբուլի գրավումն էր, Թուրքիայի պատերազմից դուրս գալը և դեպի Ռուսաստան ծովային ճանապարհի բացումը։ Արդյունքում Օսմանյան կայսրությունը հաղթանակ տարավ։

Ֆոտոհատվածներ Չանաքքալեի մոտ տեղի ունեցած մարտերից
Ֆոտոհատվածներ Չանաքքալեի մոտ տեղի ունեցած մարտերից

Գործողության սկիզբը

1915 թ-ի փետրվարի 19-ին անգլո-ֆրանսիական նավատորմը (6 գծանավ՝ линейный корабль - линкор, 1 գծային հածանավ) սկսեց հարվածել օսմանյան ռազմական ամրոցներին, սակայն թուրքական կողմին դաշնակիցները էական վնասներ չպատճառեցին։

Փետրվարի 25-ին դաշնակիցները ճնշեցին թուրքական մի քանի մարտկոցների և սկսեցին ականազերծումը նեղուցի երկայնքով։ Սակայն նրանց նկատմամբ սկսեցին կրակ բացել, որի արդյունքում նրանք նահանջեցին։

Մարտի 18-ին նշանակվեց Դարդանելի վրա հարձակման գլխավոր փորձը։ Կարդեն Սեքվիլին փոխարինեց ծովակալ Ջոն դե Ռոբեքը։ Դաշնակիցները ստացան համալրում և արդյունքում ունեցան նավերի 3 դիվիզիա։ Սակայն թուրքական նավատորմը նույնպես ամրապնդվեց, և ավելացավ ականների քանակը նեղուցի ամբողջ երկայնքով։

Մարտի 18-ի հարձակում

Դարդանելի Օպերացիա 
Խորտակվող «Իրրեզիսթըբլ» նավը:

Մարտի 18-ին ժամը 10:30 րոպեին դաշնակիցների նավերը մտան նեղուց։ Թուրքերը թույլ տվեցին, որ հակառակորդը մոտենա և բարձրադիր լեռներից բացեցին հրետանային կրակ։ «Սուֆֆրեն» լինքորները և «Agamemnon» նավը ստացան ծանր վնասներ, «Gaulois», «Bouvet», «Ocean», «HMS Irresistible» տիպի նավերը պայթեցին ականների վրա, որոնք նախորդ օրը տեղադրվել էին թուրք սակրավորների կողմից։ Ժամը 18:00-ին բրիտանացի ծովակալ Ջոն դե Ռոբեքը հրաման արձակեց դադարեցնել օպերացիան։ Թուրքերը ունեցան փոքր կորուստներ (վերացվել էր 8 հրետանային թնդանոթ)։ Հետագայում օպերացիան շարունակություն ունեցավ, սակայն ամբողջ գործողության արդյունքում հաղթանակը կրեց Օսմանյան կայսրությունը։

Կորուստներ ընդհանուր օպերացիայի ընթացքում

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

Դարդանելի Օպերացիա Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դարդանելի օպերացիա» հոդվածին։

Tags:

Դարդանելի Օպերացիա Գործողության սկիզբըԴարդանելի Օպերացիա Մարտի 18-ի հարձակումԴարդանելի Օպերացիա Կորուստներ ընդհանուր օպերացիայի ընթացքումԴարդանելի Օպերացիա ԾանոթագրություններԴարդանելի Օպերացիա Արտաքին հղումներԴարդանելի ՕպերացիաԱնգլերենԱնտանտԱռաջին համաշխարհային պատերազմԲրիտանական կայսրությունԳալիպոլիԹուրքերենԹուրքիաՈւինսթոն ՉերչիլՉանաքքալեՌուսաստանՍտամբուլՕսմանյան կայսրություն

🔥 Trending searches on Wiki Հայերեն:

ՎաղարշապատԱվագ շաբաթԷպիլեպսիաՍեբորեային մաշկաբորբՈւսուցման մեթոդներ և հնարներԼուիզա ՆերսիսյանԽաչակրաց արշավանքներԴավիթ ԲեկԱղմուկ ականջներումԳեղարդի վանքԴերբայԱֆրիկաԴեքսամետազոնԴիլիջանՄեջքի ցավԿանոնավոր եռանկյունՌևմատոիդ արթրիտCOVID-19 համավարակԱվստրալիաՄոնթե ՄելքոնյանՖարինգիտԾաղկազարդԲառակապակցությունԱբովյան (քաղաք)Գրիգոր ԶոհրապԵրուսաղեմՀայաստանի քաղաքներըՔաղցկեղՀարցական նշանՀայաստանի Կարմիր գրքում գրանցված սողունների ցանկՔրիստոնեության ընդունումը ՀայաստանումԶատիկը ՀայաստանումՕլիմպիական սպորտաձևերՏաղավար տոներՏուբերկուլոզՋրծաղիկԱսիաԼոռու մարզԱրցախյան ազատամարտԲնական թիվՓոխպատվաստագիտությունՀայկական իժԽտությունԵվրատեսիլ 2023 երգի մրցույթՈղնաշարՄիքայել ՆալբանդյանՍև անգղՍրտի կծկումների հաճախականությունՎիժում (հղիության կրելախախտ)ԿրոնՄուրացանՎայոց ձորի մարզԾաղիկԿոկորդի քաղցկեղՀայաստանի լեռներԱվշային հանգույցների բորբոքումՄաշկ (մարդու)ՉինաստանԿաթնասուններԽոսրովի անտառ պետական արգելոցՎատիկանԴեն ՍյաոպինԱղիների բորբոքային հիվանդությունԱրաբական Միացյալ ԷմիրություններԱրեգակնային համակարգՀունաստանԱռնանդամի գլխիկԴանթեական առասպելՏյառնընդառաջՊարագաներՈւկրաինաՀամբարձում (տոն)Հարրի Փոթեր (վիպաշար)ԱրտաշեսյաններՀայաստանի թռչունների ցանկ🡆 More