Բյալա Պոդլյասկա

Բյալա Պոդլյասկա
Բնակավայր
	Բյալա Պոդլյասկա
	բելառուս․՝ Белая
Դրոշ	Զինանշան
	Սուրբ Ծննդյան եկեղեցի
Երկիր	Լեհաստան
Հիմնադրված է	1345 թ.
Մակերես	49,4 կմ²
ԲԾՄ	137±1 մետր, 142 մետր
Բնակչություն	▼55 429 մարդ (մարտի 31, 2021)
Ժամային գոտի	կենտրոնաեվրոպական ամառային ժամ, UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	83
Փոստային դասիչ	21-500, 21-501, 21-502, 21-506, 21-527
Ավտոմոբիլային կոդ	LB
Պաշտոնական կայք	bialapodlaska.pl
	Բյալա Պոդլյասկա (Լեհաստան)
	Բյալա Պոդլյասկա (Լեհաստան)
	Բյալա Պոդլյասկա Վիքիպահեստում

Աշխարհագրություն

Քաղաքը գտնվում է Հարավպոդլյանսկի սարահարթի ու Արևմտյան Պոլեսիեի կցվածքում։ 2009 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ քաղաքի մակերեսը 49.4 կմ² է, և այն Հարավային Պոդլեսիեի ամենամեծ քաղաքն է։

Քաղաքով հուսում են մի քանի գետեր, որոնցից խոշորագույնը Կշնան է` Բուգի ձախ վտակը, ինչպես նաև նրա վտակները` Կլյուկովկան ու Ռուդկան։

Պատմություն

Քաղաքի մասին առաջին հիշատակությունները վերաբերում են 1345 թվականին։ 16-րդ դարում բնակավայրը հիշատակվում է Բելայա Ռաձիվիլովսկա (լեհ.՝ Biała Radziwiłłowska) կամ Բելայա Կնյաժեկա (լեհ.՝ Biała Książęca) անվանումներով։ 1569 թվականին այն որպես ժառանգություն Իլյինիչներից անցել է Ռաձիվիլներին` ի դեմս Նիկոլայ Սիրոտկայի։

1933 թվականին Ալեքսանդր Լյուդվիգ Ռաձիվիլը իր նստավայրը Նեսվիժսկի ամրոցից տեղափոխել է Բյալա, որն ավելի մոտ էր Վարշավային։ Ամրոցի շինրարությունը շարունակվել է ամբողջ 17-րդ դարի ընթացքում։ Բյալայի ամրոցն իր վերջնական տեսքը ստացել է 18-րդ դարի կեսերին Հիերոնիմ Ֆլորիանի և Մախաիլ Կազիմիր Ռաձիվիլների օրոք։ Ռեչ Պոսպոլիտայի շրջանում քաղաքը մտել է Բրեստի վոևոդության մեջ։ 1837-1841 թվականներին այն ընդգրկվել է Պոդլյասի նահանգի, ապա Սեդլեցկի նահանգի մեջ։

1890 թվականի քաղաքի բնակչությունը 10.029 մարդ է եղել։ Այստեղ աշխատել են օճառի արտադրության, երկու կաշեգործական և գարեջրի գործարաններ, արական գիմնազիա, երկու մանկատուն, երկու ուսումնարան և հիվանդանոց։

1919-1939 թվականներին քաղաքն ընդգրկվել է Լյուբլինի վոևոդության մեջ։ Երբ 1939 թվականին նացիստական Գերմանիան ներխուժել է Լեհաստան, քաղաքն ընդգրկվել է գեներալ-նահանգապետության մեջ։

1944 թվականին՝ խորհրդային զորքերի մուտքից հետո, կատարվել են օդանավակայանի ընդարձակման աշխատանքներ։

1946-1975 թվականներին մտել է Լյուբլինի վոևոդության մեջ։ 1975-1998 թվականներին քաղաքը համարվել է Բյալոպոդլյասկի վոևոդության կենտրոն։

Տեսարժան վայրեր

Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի եկեղեցի
Ռաձիվիլների պալատական համալիր
Էկլեկտիկ ոճի բնակելի տներ (19-րդ դար - 20-րդ դարի սկիզբ)
Սուրբ Աննայի եկեղեցի (1572)
Սուրբ Անտոնիոսի եկեղեցի (1672)
Յու. Կրաշևսկու հուշարձան (1928)
Հարավային պոդլյասի թանգարան
Փայտե վիլլաներ Նարուտովիչի, Կոլեյով փողոցներում
Հրեական դամբարան (18-րդ դար)
Աուստերիա
Մագիստրոսի շենք (1935)
Առաջին համաշխարհային պատերազմում զոհված գերմանացի և ավստրիացի զինվորների դամբարան

Ժողովրդագրություն

Նշանավոր բնակիչներ

Յուլիան Բարտոշևիչ (1821—1870) — լեհ պատմաբան, մանկավարժ
Քսենիա Դենիկինա (1892—1973) — ռուս զորավար Անտոն Դենիկինի կինը
Պավել Կորոլ (1890 — ?) — լեհ բժիշկ, III հավաքի Սեյմի պատգամավոր (1928—1930).
Ջեք Տվորկով (1900—1982) — ծագումով լեհ ամերիկացի նկարիչ, աբստրակտ իմչեսիոնիստ
Վլադիսլավ Հոլևինսկի (1834—1919) — լեհ իրավաբան, քաղաքացիական իրավունքի պրոֆեսոր
Ալեքսանդր Ճիժևսկի (1897 —1964) — ռուս գիտնական բանաստեղծ, գյուտարար, փիլիսոփա
Լեոնիդ Չիժևսկի (1861 —1929) — գեներալ, գյուտարար-հրետանավոր

Քույր քաղաքներ

Պատկերասրահ

Գլխավոր հրապարակ
Ազատության հրապարակ
Սուրբ Աննայի եկեղեցի, 1572
Միքայել Հրեշտակապետը կռվում է վիշապների դեմ
Երկաթուղային կայարան

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

Քաղաքի պաշտոնական կայք
Բյալա Պոդլյասկա և շրջակայք, ֆոտոալբոմ
«Бела, город». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
«Бела, уездный город». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հրեական հանրագիտարան: In 86 Volumes (82 Volumes and 4 Additional Volumes). St. Petersburg. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բյալա Պոդլյասկա» հոդվածին։

This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Բյալա Պոդլյասկա, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.