Բիզերտե
Բիզերտե (Բիզերտա) (արաբ․՝ بنزرت), քաղաք Թունիսում։ Բնակչություն՝ 114 հազար (2004 թ.)։ Նավահանգիստ Միջերկրական ծովում։ Գտնվում է Բլանկո հրվանդանի մոտ։ Ամենահյուսիսային քաղաքը Թունիսում, ինչպես նաև ամբողջ Աֆրիկայում։ Այն ծովափնյա հանգստավայր է եվրոպական դասի հյուրանոցներով, որոնք գտնվում են ափի երկայնքով։ Հիմնական տեսարժան վայրերն են հին նավահանգիստը, արաբական քաղաքը, 19-րդ դարի վերջի - 20-րդ դարի սկզբի պահպանված ֆրանսիական շինություններով ափը, ինչպես նաև երկու հին ամրոցներ, որոնք բաց են զբոսաշրջիկների համար։ Հին նավահանգիստը Բիզերտեի ամենահմայիչ վայրն է՝ սպիտակ տներով, սրճարաններով և վառ գույներով մեծ նավակներով։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Բիզերտե | ||
 | ||
| Երկիր |  Թունիս | |
| Մակերես | 34 կմ² | |
| ԲԾՄ | 4 մետր | |
| Բնակչություն | ▲142 966 մարդ (2014) | |
| Ժամային գոտի | Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ | |
| Փոստային դասիչ | 7000 | |
| Ավտոմոբիլային կոդ | BI | |
| Պաշտոնական կայք | commune-bizerte.gov.tn(արաբ.) | |
| ||
Պատմություն
Սիդոնի փյունիկեցիները հիմնել են Բիզերտեն՝ Թունիսի հնագույն քաղաքներից մեկը, մ.թ.ա. մոտ 1100 թվականին։ Բիզերտե նավահանգիստը պատմության մեջ կարևոր դեր է խաղացել իր յուրահատուկ աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ։
XVI դ. Բիզերտեն դարձավ Միջերկրական ծովի ծովահենների բազան։
1881 թվականին Ֆրանսիան գրավեց Թունիսը և վերահսկողություն ձեռք բերեց Բիզերտեյի վրա, քաղաքում կառուցեց ծովային մեծ նավահանգիստ։ 1891 թվականից մինչև 1895 թվականը ջրանցք է փորվել՝ ուղղակիորեն կապելով Միջերկրական ծովը Բիզերտե լճի հետ։ Ձևավորված թմբի վրա կառուցվել է ժամանակակից քաղաք։ 1895 թվականին նավահանգիստը բացվեց միջազգային առևտրի համար։
1961 թվականին Ֆրանսիայի և Թունիսի միջև զինված հակամարտություն սկսվեց Բիզերտեյի ծովային ռազմաբազայի շուրջ, որը հայտնի է որպես Բիզերտեի ճգնաժամ։ 1961 թվականի հուլիսին երեք օրվա ընթացքում զոհվեց 700 թունիսցի (1200 վիրավոր), ֆրանսիացիները կորցրեցին 24 մարդ (100-ը վիրավորվեցին)։
ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում հանդիպումները և այլ միջազգային ճնշումները Ֆրանսիային մղեցին համաձայնության. Ֆրանսիացի զինվորականները վերջնականապես լքեցին Բիզերտը 1963 թվականի հոկտեմբերի 15-ին։
Տնտեսություն
Բիզերտեի տնտեսությունը շատ բազմազան է։ Կան մի քանի ռազմակայաններ և շուրջօրյա զբոսաշրջություն։ Որպես զբոսաշրջային կենտրոն, տարածաշրջանը, սակայն, այնքան հայտնի չէ, որքան Թունիսի արևելյան ափը։ Կա արտադրություն (տեքստիլ, ավտոպահեստամասեր, խոհարարական սպասք), ձկնորսություն, մրգեր և բանջարեղեն, ցորեն։
Ժողովրդագրություն
2020 թվականին Բիզերտեի մոտավոր բնակչությունը կազմում է 182,662 մարդ՝ 392,4/կմ² խտությամբ.։ 2014 թվականին արական սեռի ներկայացուցիչները կազմում են բնակչության 50,3%-ը, իսկ կանայք՝ 49,7%-ը ։ Մինչև 60 և ավելի տարեկան բնակչության թիվը հասել է 12,4%-ի, իսկ քաղաքային բնակչությունը կազմում է բնակչության 60,4%-ը։
Կլիմա
Բիզերտեն վայելում է շոգ ամառային միջերկրածովյան կլիման՝ մեղմ, անձրևոտ ձմեռներով և տաք, չոր ամառներով։ Միջերկրական ծովի քամին ամառներն ավելի զով և խոնավ է դարձնում, քան Թունիսի ներքին տարածքներում:
| Բիզերտե (1981–2010, extremes 1901–2021)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 27.0 (80.6) | 27.2 (81) | 33.5 (92.3) | 34.2 (93.6) | 40.4 (104.7) | 46.0 (114.8) | 46.6 (115.9) | 48.9 (120) | 45.0 (113) | 40.5 (104.9) | 34.0 (93.2) | 27.2 (81) | 48.9 (120) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 15.6 (60.1) | 16.0 (60.8) | 18.0 (64.4) | 20.4 (68.7) | 25.0 (77) | 29.1 (84.4) | 32.3 (90.1) | 32.8 (91) | 29.6 (85.3) | 25.8 (78.4) | 20.5 (68.9) | 16.8 (62.2) | 23.49 (74.27) |
| Միջին օրական °C (°F) | 11.2 (52.2) | 11.3 (52.3) | 12.8 (55) | 15.1 (59.2) | 19.0 (66.2) | 23.1 (73.6) | 26.0 (78.8) | 26.6 (79.9) | 23.9 (75) | 20.4 (68.7) | 15.7 (60.3) | 12.5 (54.5) | 18.13 (64.64) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 7.0 (44.6) | 6.9 (44.4) | 8.1 (46.6) | 10.1 (50.2) | 13.5 (56.3) | 17.2 (63) | 20.1 (68.2) | 21.0 (69.8) | 19.0 (66.2) | 15.8 (60.4) | 11.4 (52.5) | 8.4 (47.1) | 13.21 (55.78) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −4.2 (24.4) | −1.4 (29.5) | −0.4 (31.3) | 1.0 (33.8) | 3.1 (37.6) | 8.0 (46.4) | 8.0 (46.4) | 10.0 (50) | 8.9 (48) | 4.9 (40.8) | 0.0 (32) | −0.5 (31.1) | −4.2 (24.4) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 88.8 (3.496) | 73.9 (2.909) | 57.6 (2.268) | 50.6 (1.992) | 23.2 (0.913) | 10.6 (0.417) | 2.2 (0.087) | 6.8 (0.268) | 44.3 (1.744) | 61.3 (2.413) | 93.4 (3.677) | 115.2 (4.535) | 627.9 (24.719) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) | 11.3 | 10.3 | 9.6 | 6.5 | 3.9 | 1.6 | 0.6 | 1.1 | 4.0 | 7.8 | 9.5 | 11.4 | 77.6 |
| % խոնավություն | 83 | 80 | 78 | 78 | 75 | 70 | 68 | 69 | 75 | 78 | 83 | 83 | 77 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 142.6 | 163.9 | 217.0 | 237.0 | 303.8 | 330.0 | 384.4 | 356.5 | 267.0 | 207.7 | 153.0 | 133.3 | 2896,2 |
| Միջին օրական արևային ժամ | 4.6 | 5.8 | 7.0 | 7.9 | 9.8 | 11.0 | 12.4 | 11.5 | 8.9 | 6.7 | 5.1 | 4.3 | 7.9 |
| Աղբյուր #1: Institut National de la Météorologie (precipitation days 1961–1990 and extremes 1950–2021) | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Deutscher Wetterdienst (extremes 1901–1992) OGIMET Arab Meteorology Book (humidity and sun) | |||||||||||||
| Հուն | Փետ | Մարտ | Ապր | Մայիս | Հուն | Հուլ | Օգոստ | Սեպ | Հոկ | Նոյ | Դեկ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 14.6 °C (58.3 °F) | 14.0 °C (57.2 °F) | 14.3 °C (57.7 °F) | 15.1 °C (59.2 °F) | 17.2 °C (63.0 °F) | 19.9 °C (67.8 °F) | 23.4 °C (74.1 °F) | 24.9 °C (76.8 °F) | 23.8 °C (74.8 °F) | 21.7 °C (71.1 °F) | 18.8 °C (65.8 °F) | 16.2 °C (61.2 °F) |
Պատկերասրահ
.jpeg)
Նշումներ
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- «Бицерта». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Комитет по сооружению храма в Бизерте. — //Морской журнал. — Прага, 1937, N 1. — С. 16.
- Старые и современные виды Бизерты. Документы и справочные материалы
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բիզերտե» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Բիզերտե, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.