Աշխեն
Աշխեն (նաև՝ սուրբ Աշխեն, անհայտ, Ալանիա - անհայտ, Գառնու ամրոց), IV դարի վկա, Հայ առաքելական եկեղեցու տոնելի սուրբ, Հայոց թագուհի։ Տրդատ Գ Մեծ թագավորը նրան կնության է առել թագավորական տոհմից (Աշխենը դուստրն էր ալանների թագավոր Աշխադարի) և հռչակել Արշակունի։
| Սուրբ Աշխեն թագուհի | |
|---|---|
 | |
| Ժամանակաշրջան | IV դար |
| Ծնունդ | անհայտ |
| Ծննդավայր | Ալանիա |
| Վախճան | անհայտ |
| Վախճան վայր | Գառնու ամրոց |
| Սրբացված կարգ | սուրբ |
| Հիշատակության օր | Հոգեգալստյան 4-րդ շաբաթ օր |
| Պաշտոն | Հայոց թագուհի |
| Երկիր |  Մեծ Հայք |
| Ուսուցիչ | Գրիգոր Լուսավորիչ |
| Հայր | Աշխադար |
| Ամուսին | Տրդատ Գ Մեծ |
| Զավակներ | Խոսրով Գ, Մահբանու Արշակունի և Սողոմե Արշակունի |
Աշխենը արքայաքրոջ՝ Խոսրովիդուխտի հետ, Գրիգոր Լուսավորչի քարոզչությամբ ընդունել է քրիստոնեություն, վարել առաքինազարդ կյանք։ Արքայի, մեծ օրիորդ սուրբ Խոսրովիդուխտի, ամենայն մեծամեծների և զորաբանակի հետ թագուհին էլ է մկրտվել Եփրատ գետում Գրիգոր Լուսավորչի ձեռքով։ Հայսմավուրքների վկայությամբ, կյանքի վերջին տարիներին, հետևելով ամուսնու օրինակին, հրաժարվել է արքունական ճոխ կյանքից, առանձնացել ու ճգնել։
Ըստ Ագաթանգեղոսի՝ Աշխեն թագուհին, լինելով հավատարիմ ու ամուսնուն նվիրված կին, մասնակցել է Հռիփսիմյանց կույսերի նշխարները հավաքելու և գերեզմաններում ամփոփելու գործին։ Աշխենը, Խոսրովիդուխտը և այլ նվիրյալ հայուհիներ կույսերի վկայարանների համար անուշահոտ խունկ ու յուղեր են բերել, որկերիզ կերպասե հանդերձներ, ծիրանի և ոսկեհուռ դիպակներ։ Թագուհին և Խոսրովիդուխտը 302-303 թթ-ին օժանդակել են Էջմիածնի Մայր Տաճարի կառուցմանը։
Առաքինազարդ թագուհին կյանքի վերջում հետևելով ամուսնուն՝ թողնում է պալատական անհոգ կյանքը և մինչև մահանալը ճգնական կյանքով ապրում է Գառնի ամրոցում։ Հայ Եկեղեցին Տրդատ Գ թագավորի, Աշխեն թագուհու և Սուրբ Խոսրովիդուխտի հիշատակը ոգեկոչում է Հոգեգալստյան 4-րդ շաբաթ օրը։
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Յայսմավուրք, ԿՊ, 1730, էջ 323։
- Գալուստյան Շ., Հայազգի սուրբեր, 3 հրտ., Երևան, 1997։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո:  |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Աշխեն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.