Ալֆրեդ Մարշալ
Ալֆրեդ Մարշալ (անգլ.՝ Alfred Marshall հուլիսի 26, 1842(1842-07-26), Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - հուլիսի 13, 1924(1924-07-13), Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն)՝ անգլիացի տնտեսագետ, տնտեսագիտության նեոսդասական տեսության հիմնադիր, ներկայացնում է քեմբրիջյան տնտեսական դպրոցը։
Ալֆրեդ Մարշալ Alfred Marshall | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 26, 1842[…] Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն |
| Մահացել է | հուլիսի 13, 1924[…] (81 տարեկան) Քեմբրիջ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն |
| Գերեզման | Cambridge City Crematorium |
| Բնակության վայր(եր) | Marshall House, Cambridge? |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն |
| Մասնագիտություն | տնտեսագետ, փիլիսոփա և համալսարանի դասախոս |
| Հաստատություն(ներ) | Քեմբրիջի համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | տնտեսագիտություն, տնտեսություն և Նեոդասական տնտեսագիտություն |
| Անդամակցություն | Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Սուրբ Ջոնի քոլեջ, Մերչանթ Թեյլորս դպրոց և Քեմբրիջի համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Արթուր Սեսիլ Պիգու |
| Հայտնի աշակերտներ | Արթուր Պիգու Ջոն Քեյնս |
| Ազդվել է | Վիլֆրեդո Պարետո, Ժուլ Դյուպուի, Հենրի Սիջվիք, Ուիլյամ Սթենլի Ջևոնս և Լեոն Վալրաս |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին(ներ) | Mary Paley Marshall? |
 Alfred Marshall Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
Մարշալը ծնվել է 1842 թ. հուլիսի 26-ին, լոնդոնյան Բերմոնդսի շրջանում։ Սովորել է Իտոնում և Քեմբրիջի համալսարանում, որն ավարտել է 1865 թ., Քեմբրիջում դասավանդել է մաթեմատիկա, Բրիստոլի համալսարանական քոլեջում՝ քաղաքական տնտեսագիտություն։ 1885 թ. մինչև 1908 թ. եղել է իր հարազատ համալսարանի քաղտնտեսության ամբիոնի վարիչը։ Համալսարանում սովորելու տարիներին մեծ հետաքրքրություն է ցուցաբերել փիլիսոփայության և հասարակագիտական առարկաների նկատմամբ։
Մարշալը մահացել է Քեմբրիջի իր տանը 1924 թ. հուլիսի 13-ին, 82 տարեկան հասակում։ Թաղված է Քեմբրիջյան գերեզմանատանը։
Գործունեություն
Մարշալի հիմնական ներդրումը տնտեսագիտության մեջ հանդիսանում է դասական տեսության և մարժինալիզմի միացումը։ Նա կարծում է, որ ապրանքի շուկայական գինը որոշվում է արտադրության ապրանքի սահմանային օգտակարության և սահմանային ծախսերի հավասարակշռության հիման վրա։ Այս դրույթի գրաֆիկական համարժեքը հանդիսանում է գրաֆիկը, որը հայտնի է «Մարշալի խաչ» կամ «Մկրատներ» անվամբ։ Նեոդասական ուղղվածության անվանի ներկայացուցիչ Ալֆրեդ Մարշալը առաջին հերթին հայտնի է որպես շուկայական գնագոյացման տեսության հիմնադիր։ Քեմբրիջի համալսարանում կյանքի մեծ մասը նա նվիրել է տնտեսագիտության տեսությանը։ 1890 թ. լույս տեսավ նրա գլխավոր աշխատությունը՝ «Տնտեսագիտության տեսության սկզբունքները», որը թողարկվեց բավական մեծ քանակով և մի քանի տասնամյակ դարձավ հիմնական դասագիրք ԱՄՆ-ում, Անգլիայում և այլ երկրներում։
Մարշալը տնտեսագիտության տեսության մեջ մտցրեց հետևյալ տերմինները՝ պահանջարկի առաձգականություն, «սպառողական ավելցուկ»։
Ալֆրեդ Մարշալի տեսություն
Ալֆրեդ Մարշալի կարծիքով՝ որևէ արդյունքի արժեքը (գնահատականը) կախված է ոչ միայն սպառողի, այլև արտադրողի վարքագծից։ Նույն բարիքի արժեքը պետք է մի կողմից՝ դիտարկել սպառողի, իսկ մյուս կողմից՝ արտադրողի տեսանկյունից։ Սպառողին հետաքրքրում է բարիքի կամ արդյունքի օգտակարությունը, այսինքն՝ թե դա ինչ չափով է բավարարում նրա այս կամ այն պահանջմունքը։ Թե ինչ ծախսերի արդյունքում է ստեղծվել այդ բարիքը, սպառողին չի հետաքրքրում։ Դա կարևոր է արտադրողի համար։ Արտադրողի տեսանկյունից՝ տվյալ բարիքի օգտակարությունը կախված է համապատասխան եկամուտ ապահովելու հատկությունից։ Այդ բարիքի արտադրությունը պահանջում է որոշակի ծախսեր։ Դրանք հիմնականում հանդես են գալիս արտադրության գործոնների (կապիտալի, աշխատանքի, հողի կամ բնական ռեսուրսների) օգտագործման հետևանքով։ Արտադրողի համար այդ բարիքի օգտակարությունը ծախսերի փոխհատուցման արդյունքում անհրաժեշտ եկամտի ապահովումն է։ Այդ երկու սուբյեկտների (սպառողի և արտադրողի) կամ պահանջարկի և առաջարկի փոխհարաբերության արդյունքում ձևավորվում է բարիքի արժեքը։ Մարշալի կարծիքով՝
 | «Մենք կարող ենք հավասար հիմքով վիճարկել, թե արդյոք արժեքը կարգավորվում է օգտակարությա՞մբ, թե՞ արտադրության ծախսերով»։ |  |
Սպառողի և արտադրողի (կամ պահանջարկի և առաջարկի) փոխհարաբերության արդյունքում այդ երկու կողմերը գալիս են համաձայնության և որոշում, թե ինչ համամասնությամբ պետք է փոխանակվեն իրենց բարիքները։ Սա նշանակում է, որ բարիքի արժեքը պայմանավորված է բազմաթիվ գործոններով։ Սպառողի պահանջարկը կախված է նրա հակումներից, նախասիրություններից, եկամտի չափից, բարիքի սահմանային օգտակարությունից և այլն։
Մարշալը սահմանել է նաև կատարյալ մրցակցության տեսությունը որպես շուկայի մոդել։ Նա ամփոփել է կապիտալի սոցիալական ու տարածական շարժը, աշխատուժի շարժը, մոնոպոլիաների բացակայությունը։
Մարշալը շարադրել է նաև ձեռնարկության հիմնական սկզբունքները։ Նա ապացուցել է, որ ազատ մրցակցության պայմաններում երբ ֆիրման չի կարող ազդել շուկայի վրա, նրա նպատակը մնում է առավելագույն շահույթի ստացումը։
Ըստ Մարշալի կապիտալը չունի իրային ձև, բայց սերտորեն կապված է իրերի հետ։ Կապիտալի շարքն է դասել նաև ոչ նյութական բարիքները, գիտելիքները, կազմակերպումը, ինչպես նաև ձեռներեցի ներուժը։
Մարշալյան միություն
1927 թ. Քեմբրիջի համալսարանի աշխատակիցները Մարշալի աշխատանքների ուսումնասիրության համար հիմնեցին Մարշալյան միություն։ Միության առաջին անդամներն էին անգլիացի հայտնի տնտեսագետներ Քեյնսը, Կալդորը, Ռոբինսոնը։
Ներկա պահին միությանն անդամակցում են ինչպես Քեմբրիջի համալսարանի դասախոսները, այնպես էլ ուսանողները։ Միությունն ամեն տարի իրականացնում է տարբեր միջոցառումներ, այդ թվում՝ դասախոսություններ, սեմինարներ, հանդիպումներ միջազգային փորձագետների հետ, ինչպես նաև ամենամյա բարեգործական ճաշկերույթ (Marshall Society Charity Dinner)։
Միությունը թողարկում է «The Cambridge Economist» ամսագիրը։
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- The pure theory of foreign trade and the pure theory of domestic values, L., 1879,
- «Экономика промышленности» (The Economics of Industry,1879, в соавторстве с женой Мэри Пэйли (Paley)),
- «Принципы экономической науки» (Principles of Economics, 1890—1891) Արխիվացված 2014-05-31 Wayback Machine,
- «Элементы экономики промышленности» (Elements of the Economics of Industry, 1892),
- «Промышленность и торговля» (Industry and Trade, 1919),
- «Деньги, кредит и торговля» (Money, Credit and Commerce, 1922).
Արտաքին հղումներ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալֆրեդ Մարշալ» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ալֆրեդ Մարշալ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.