Angóla

Angóla, héra tee niko Tavakuairetã Angóla (peroñe'ẽme, República de Angola), ha'e peteĩ tetã hekosãsóva ojajuhúva Áfrika vorekue yvyvoguápe ha oñohembe'ýva Namíviare ñemby gotyo, Sámbia ñemby kuarahyresẽ ngotyo, Kóngo Jekopytyjoja Retã yvate gotyo ha Tavakuairetã Kóngo yvate kuarahyreike gotyo, paraguasu Atlántiko rembe'y katu ojejuhu kuarahyreike gotyo.

Itavusu hína Luánda ha ko tetã okápe yvate gotyo ojejuhu yvy vorekue hérava Kavínda.

Angola
Tetã oĩva Áfrika Joajúpe

Angóla
Poyvi
Angóla
Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Virtus Unita Fortior
(Latinañe'ẽ: «Tekoporã ijoajúva imbareteve»)
Tetã Momorãhéi: Angola Avante
(portugués: 'Angóla, tenonde gotyo')
Angóla
Tavusu
(ha táva tuichavéva)
Luánda
Ñe'ẽ tee Peroñe'ẽ
 • Cooficiales Kikongo, Chokwe, Umbundu, Kimbundu, Nganguela, Kwanyama ha Angóla ñe'ẽnguéra
Tetãygua réra Angoleño, -ña
Tekuái reko Mburuvicharape
 • Mburuvicha João Lourenço
 • Omyengoviáva Esperança da Costa
Tetã Amandaje Asamblea Nacional de Angola
Sãso
 • Ñemosãso
 • Tetarã Retã
 • Tavakuairetã
Poytugágui
25 jasyrundy 1974
11 jasypateĩ 1975
25 jasypoapy 1992
Yvy apekue Ñemoĩha 23.º
 • Opaite 1 246 700 km²
 • Y (%) 0
Tembe'y 5369 km
Y rembe'y 1600 km
Yvyty yvatevéva Morro do Moco
Ava hetakue Ñemoĩha 42.º
 • Estimación 36684212 hab. (2023)
 • Typy'ũ (est.) 28,5 hab./km²
PIB (PPA) Ñemoĩha 64.º
 • Opaite (2017) 193.935 millones dólares
 • Per cápita 6.881 dólares
PIB (nominal) Ñemoĩha 63.º
 • Opaite (2019) 92 191 millones dólar
 • Per cápita 3.793 dólar
IDH (2021) Decrecimiento 0,586 (148.º) – Medio
Viru Kwanza (AOA)
Ára UTC -1 a + 1
ISO Jehero 024 / AGO / AO
Tetã renda tee Ñandutíme .ao
Tetã pumbyry papapy +244
Tetã puhoe papapy D2A-D3Z
COI Jehero ANG
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Umíva Poytuga pegua omopu'ã va'ekue hekoharã Angóla rembe'y paraguasúpe sa'ary XVI guive ha upépe oiko umi Angóla ypykuévandi. Sa'ary XIX pukukuévo, umi Poytugagua ipu'akave Angólape ha oikepa tetã mbytépe, upéicha ojapo hikuái ikolónia, jepémo ndaikatúi ipu'akaite ohenonde'a peve umi Mbundakuérare ary 1920 jave ha omoinge rire ka'irãime imburuvichavete Mwene Mbandu Kapova I.

Angóla oñemosãso Poytuga poguýgui ára 11 jasypateĩ 1975, oiko rire ñorairõ mbuku vaíva (ojepysóva 1961 guive amo 1975 peve). Jepémo, isãsopa rire, ko tetã ojehecha jey ñorairõ guasúpe oikokuévo Angóla retãygua ñorairõ, oñepyrũ ary 1975 ha opa 2002 jave, ombojetu'u va'ekue ko ñorairõme umi ipiretĩva Yvyáfrika apartheid pegua oporomboykéva ipiresa'ýre ha upe dictador Mobutu Sese Seko tetã Sáire pegua. Angóla yvy guýpe henyhẽmba kuarepotígui ha itakyrágui, imba'ehetave arykuéra 1990 guive, tuichaitépe opa rire ñorairõ guasu.

Mandu'apy


Áfrika

Angola | Arhélia | Cháde‎ | Ehíto | Erityréa | Eswatini | Etiopía | Gámbia‎ | Gána | Gavõ‎ | Ginéa | Ginéa Ekuatogua‎ | Ginéa Mbisáu‎ | Jimbúti‎ | Kamerũ | Kávo Véyde‎ | Kéña‎ | Komóra‎ | Lesóto‎ | Livéria‎ | Lívia | Maláui‎ | Mali | Mandagaka | Marfil Rembe'y‎ | Marruéko‎ | Maurísio‎ | Mauritáña‎ | Mosambíke | Mbenĩ‎ | Namívia‎ | Nihéria | Níher‎ | Rruánda‎ | Sámbia | Santo Tome ha Príncipe‎ | Séichele‎ | Senegal | Siérra Leõ‎ | Simbávue | Somália | Sudano | Tavakuairetã Kóngo | Tãsáña | Tetã Jekopytyjoja Kongo | Tetã Mbyteafrikagua | Tógo | Tunísia | Ugánda | Votusuana | Vukína Fáso | Vurundi | Yvyáfrika‎ | Yvy Sundã

Tags:

Kóngo Jekopytyjoja RetãNamíviaParaguasu AtlántikoPeroñe'ẽSámbiaTavakuairetã KóngoTetãÁfrika

🔥 Trending searches on Wiki Avañe'ẽ:

Google ChromeAugusto Roa Bastos9 jasypakõiMoskuÑorairõ Guasu Mokõiha Oñoirũvakuéra2 jasyrundyMarruékoTetãnguéra árave ha Israel ñombohováiTerereUruDakóta Yvategua1929Gallégo ñe'ẽMbaretekueAmérika ÁraMbaretepyteEloy Fariña NúñezKambyrujereJu’iAmérika Retãvorekuéra JoajuHovyTembiasagua'uMbo'ehaoYvóra hypy'aAdolf Hitler19192013Tembi'ukuaaKorean Broadcasting System13 jasypateĩOre Remiandu Ñe'ẽAo aoLóndyreSanta CatarinaÑe'ẽpoty GuaranímePara para'iDakóta ÑembyguaÑe'ẽriregua GuaranímeSyry'ýpeYpa'ũnguera BalearesUEFA Champions LeagueVikiñe'ẽndyIngyatérraMbopiOscar Safuan1946Yvy ÁraKa'aUruguáiTaiuãJulio CésarÑe'ẽteja GuaranímeMbo'ehára ÁraÑati'ũLivériaKáukaso mboypýriSeviañe'ẽUEFAÁypeMbarakajaTúva ÁraMiguel de CervantesÁfrikaUS$Apiru'aTávaKoreaTáva Nueva YorkTailándia4 jasyteĩ🡆 More