Pilar Vázquez Cuesta: Escritora e filóloga galega

Filla de Daniel Vázquez Campo, deputado nas constituíntes de 1931 pola ORGA, dedicou a súa vida ao ensino. A súa tía Luisa Cuesta Gutiérrez xa fora profesora da Universidade de Santiago antes da guerra e a súa nai, Modesta Cuesta, foi a primeira muller Licenciada en Farmacia pola Universidade de Santiago de Compostela. Criouse en Chantada ata os cinco anos en que a familia marchou a Madrid.

Despois de terminado o Bacharelato, matriculouse na Facultade de Filosofía e Letras na Universidade Complutense de Madrid e licenciouse en 1946. En 1976 acadou, por oposición, a praza de agregada de Lingua e Literatura Portuguesas na Universidade de Salamanca da que foi catedrática até 1988. En 1988 volveu a Galiza cando se creou a Cátedra de Portugués na Facultade de Filoloxía de Santiago de Compostela que detentou ata a súa xubilación en 1991, momento en que foi nomeada Profesora Emérita de Filoloxía Galega e Portuguesa na Universidade de Santiago de Compostela.

Estudosa da cultura portuguesa e brasileira e á súa difusión en España, elaborou numerosos estudos, traballos de investigación e traducións ao castelán de autores portugueses e brasileiros, destacando a súa gramática portuguesa en español con Maria Albertina Mendes da Lus.

Publicou estudos sobre Eduardo Pondal, Rosalía de Castro, M. Curros Enríquez, Ramón Cabanillas, Castelao, Otero Pedrayo, Blanco Amor, Luís Seoane, Álvaro Cunqueiro, Lamas Carvajal...

Ensaio

• Gramática portuguesa (1949). Con Mendes da Lus, María Albertina (en castelán). Gredos. Madrid. Reeditada. II vols.
• A poesía portuguesa actual (1976). Editora Nacional. Madrid. Ed. bilingüe castelán-portugués. 406 páxs. ISBN 9788427603318.
• A língua e a cultura portuguesas no tempo dos Filipes (1988). Europa-América. En portugués. 152 páxs.
• O que um falante de português deve saber acerca do galego (2002). Colibri. Cátedra de Estudos Galegos da Universidade de Lisboa. En Portugués.

Obras colectivas

 

• Problemática das línguas sen normalizar. Situación do galego e alternativas, 1980, AS-PG/Xistral.
• Situación e perspectivas do Galego, en Congresso sobre a situação da língua portuguesa no mundo, 1985, ICALP, Lisboa.
• Escritores galegos contemporáneos. Participantes no encontro de escritores galegos e portugueses en Compostela, (setembro 1991) (1991, Xunta de Galicia). Coordinación con Henrique Monteagudo e Fernando Dacosta.

Obras sobre a autora

• Homenaxe á profesora Pilar Vázquez Cuesta (1996). Universidade de Santiago. 834 páxs. ISBN 9788481214765.

Obras colectivas

• Literatura Gallega, en Historia de las literaturas hispánicas no castellanas, 1980, Taurus, Madrid.
• A nosa literatura: unha interpretación para hoxe, 1982, Xistral.

• Foi investida Doutora Honoris Causa pola Universidade de Lisboa.

• En 1996 foi Medalla Castelao

Bibliografía

• "Vázquez Cuesta, Pilar". Dicionario biográfico de Galicia 3. Ir Indo Edicións. 2010-2011. p. 291. 
• "Vázquez Cuesta, Pilar". Gran Enciclopedia Galega (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8. 
• Fernández del Riego, F. (1992) [1990]. Diccionario de escritores en lingua galega (2ª ed.). Do Castro. p. 448. ISBN 84-7492-465-0. 
• Marco, Aurora (2007). Dicionario de Mulleres Galegas [Das orixes a 1975]. Edicións A Nosa Terra. pp. 444–446. ISBN 978-84-8341-146-9. 

Ligazóns externas

• Lembranza emocionada de Pilar Vázquez Cuesta Arquivado 08 de marzo de 2019 en Wayback Machine., nese enorme silencio… López Foxo, Manuel (2013)