Kanada

Kanada

Biografía
Nacemento	século II a. C. Dvārakā (en)
Morte	p. século II a. C.
Datos persoais
Relixión	Hinduísmo
Actividade
Campo de traballo	Filosofía
Ocupación	filósofo

Estímase que viviu nalgún momento entre os séculos VI e II a.C., mais sábese pouco da súa vida. O seu nome tradicional "Kanada" significa "comedor de partículas", e é coñecido por desenvolver os fundamentos dunha achega atomísta á física e á filosofía no texto sánscrito Vaiśeṣika Sūtra. O seu texto coñécese tamén como Kanada Sutras, ou Aforismos de Kanada.

A escola fundada por Kanada explica a creación e a existencia do universo propoñendo unha teoría atómica, aplicando a lóxica e o realismo, e foi unha das primeiras ontoloxías realista e sistemática na historia. Kanada suxeriu que todo pode ser subdividido, mais que esta subdivisión non pode continuar sempre, e ten que haber entidades máis pequenas (parmanu) que non poden ser divididas, que son eternas, que se agregan en diferentes formas para formar substancias complexas e corpos con identidade única, un proceso que involucra a calor, e esta é a base para toda a existencia material. Empregou estas ideas co concepto de Atman (alma, mesmo) para desenvolver un significado non teístico de moksha. Dende o punto de vista da física, as súas ideas implican un papel claro para o observador, independente do sistema estudado.

As ideas de Kanada foron influentes noutras escolas do hinduísmo, e durante a historia foi fortemente asociado coa escola Nyaya da filosofía hindú.

O sistema de Kanada fala de seis propiedades (padārthas) nomeables e coñecibles. Afirma que estas son suficientes para describir todo no universo. Estas categorías son dravya (substancia), guna (calidade), karman (movemento), samanya (universal), visesa (particular) e samavaya (inherencia). Hai nove clases de substancias (dravya), algunhas delas atómicas, outras non atómicas e outras omnipresentes.

As ideas de Kanada abranguen un amplo rango de campos, e influíron non só na filosofía, senón posiblemente en estudosos doutros ámbitos, como Charaka que escribiu un texto médico que se conserva chamado Charaka Samhita.

O século en que viviu Kanada non está claro e foi asunto de longo debate. Nun artigo de 1961, Riepe afirma que Kanada viviu antes do 300 a.C., mais non hai evidencias convincentes para situalo nun século determinado.

O Vaisheshika Sutras menciona a competición de escola de filosofía india como Samkhya e Mimamsa, mais non menciona o budismo, o que levou a algúns estudosos a estimar a súa vida no século VI a.C. O manuscrito do Vaisheshika Sutras consérvase en múltiples versións e o descubrimento de novos manuscritos en diferentes partes da India por Thakur en 1957 e Jambuvijayaji en 1961, seguidos por estudos críticos, suxiren que o texto atribuído a Kanada foi sistematizado e finalizado entre o 200 a.C. e o inicio da era común, coa posibilidade de que as súas doutrinas clave sexan moito máis antigas. Numerosos textos hindús datados nos séculos I e II, como o Mahavibhasa e o Jnanaprasthana do imperio Kushan, citan e comentan as doutrinas de Kanada. As súas ideas tamén se mencionan en textos budistas do mesmo período atribuídos a Aśvaghoṣa.

Na literatura xainista, coñécese como Sad-uluka, que significa "o Uluka que propuxo a doutrina das seis categorías". A súa filosofía Vaisheshika tamén aparece con nomes diversos, como "filosofía Aulukya" derivado do alcume Uluka (literalmente bufo, ou comedor de gran na noite).

Referencias

Bibliografía

• Jeaneane D. Fowler (2002). Perspectives of Reality: An Introduction to the Philosophy of Hinduism. Sussex Academic Press. ISBN 978-1-898723-93-6. 
• Margenau, H. (2012). Physics and Philosophy: Selected Essays. Springer Science. ISBN 978-94-009-9845-2. 
• Matilal, Bimal Krishna (1977). Nyāya-Vaiśeṣika. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN 978-3-447-01807-4. 
• Kak, Subhash (2016). Matter and Mind: The Vaiśeṣika Sūtra of Kaṇāda. Mount Meru Publishing. ISBN 9781988207148. 
• Riepe, Dale Maurice (1961). Naturalistic Tradition in Indian Thought. Motilal Banarsidass (Reprint 1996). ISBN 978-81-208-1293-2. 
• Labuschagne, Bart; Slootweg, Timo (2012). Hegel's Philosophy of the Historical Religions. BRILL Academic. ISBN 90-04-22618-4. 
• Sharma, Chandradhar (2000). A Critical Survey of Indian Philosophy. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0365-7. 

Ligazóns externas

• Early Atomism - Resonance magazine, outubro de 2010
• The Development of the Concept of Atoms and Molecules - Resonance, decembro de 2011
• Scientists of India by Dilip M. Salwi - Children's Book Trust - ISBN 81-7011-318-0, 2007