Catai

Orixinalmente "Catai" ou "Cataio" era o nome empregado polos europeos e os asiáticos occidentais e centrais para o norte da China, é dicir, a propia China, onde comezou a civilización chinesa e a etnia Han. O termo estendeuse rapidamente en Europa despois da publicación do libro de Marco Polo que se refería ao sur da China como Manji.

Unha forma do nome Cathai aparece nun documento uigur maniqueísta de arredor do ano 1000. O nome rapidamente fíxose igualmente coñecido na Asia Central islámica ; cando, en 1026, a corte dos Ghasnevid (en Gasni, no actual Afganistán), foi visitada por enviados do gobernante Liao e foi descrito como un Qata Khan ( Qatā Ḫan ), é dicir, o gobernante de Qaha; Cata ou Quita (Qitā ) aparece tamén nos escritos de Al Biruni e Abu-said Gardezí nas décadas seguintes. O erudito e administrador persa Nizan Almulque (1018–1092) menciona a Quita e a China no seu Libro sobre a Administración do Estado, ao parecer como dous países distintos, (presumibelmente referíndose aos imperios Liao e Songue, respectivamente).

A forma do nome no mundo islámico sobreviviu finalmente á substitución da dinastía Liao Quitai pola dinastía Jin, de orixe jurchem, a principios século XII. Ao describir a caída do Imperio Jin ante os mongois (1234), a historiografía persa describiu o país conquistado como Khitāy ou Djerdaj Khitāy (é dicir, "o Cathay jurchém"). Os propios mongois, na súa Historia Secreta (século XIII), falan tanto de Quitals como de Karakital.

Cando os viaxeiros europeos e árabes comezaron a chegar ao Imperio Mongol, describiron o norte da China controlado polos mongois como "Catai" (tamén "Cathay" e varias outras variantes). O nome apareceu nos escritos de Xoán de Plano Carpini (c. 1180 - 1252) (como Kitaia ), Guillerme de Rubruck (c. 1220 - c. 1293) (como Cataya ou Cathaia ). Rashidadim de Hamadan, Ibn Batuta e Marco Polo referíanse ao norte da China como Cathay, mentres que a parte sur do territorio chamábase Mangi, Manzi, Chin ou Sin.

Nalgunhas linguas, especialmente o ruso, Cathay (Китай, Kitai ) aínda é o nome moderno de China.

Esta é a progresión etimolóxica que sufriu o termo ao ser usado en territorios occidentais:

• Mongol / Mongol clásico : Khyatad (Хятад) / Kitad
• Uigur (China Occidental): خىتاي, Xitay
• Casaco : قىتاي, Қытай, Qıtay
• Tártaro de Kazán ( Rusia Central): Qıtay
• Ruso : Kitay (Китай)
• Búlgaro : Kitay (Китай)
• Latín medieval : Cataya, Kitai
• Castelán : Catay
• Italiano : Catai
• Portugués : Cataio
• Inglés, alemán, holandés, idiomas escandinavos : Cathay

Bibliografía

• Wittfogel, Karl A. e Chia-Sheng, Feng. History of Chinese Society: Liao (907-1125). en Transactions of the American Philosophical Society (vol. 36, Part 1, 1946). Dispoñible en Google Books.