Afonso De Lanzós

No ano 1467, dentro da Gran Guerra Irmandiña, uniuse aos vasalos facendo súas as reivindicacións destes e dirixiu xunto a Pedro Osorio e Diego de Lemos un auténtico exército popular. Lanzós ergueuse contra a casa dos Andrade, aos que servira, por afrontas á súa propia familia. Logrou vencer todas as súas fortificacións, agás a de Moeche, aínda que finalmente foi preso por Fernán Pérez Parragués e rematou nun calabozo dos Andrade.

Afonso de Lanzós
Cabaleiro
Castelo dos Andrade
Nome completo	Afonso de Lanzós e Castro
Outros títulos	Señor da casa e torre de Lanzós e Vilousaz, de Louriñá, Medín, Ois, As Mestas, Vilamourel e Vigo
Nacemento	1420? Betanzos
Falecemento	1480/1492? A Coruña
Rexente	Henrique IV
Cónxuxe/s	Constanza Vázquez de Insua? María de Castro e de Montaos
Descendencia	Da 1ª muller: María de Lanzós Da 2ª: Inés, Leonor, Xoana e Isabel
Proxenitores	Xoán Freire de Lanzós Isabel de Castro
v c e

Afonso de Lanzós era un cabaleiro galego orixinario de Betanzos, un fidalgo modesto que entón tiña vinte homes de a cabalo e catrocentos vasalos. Serviu ao seu curmán Fernán Pérez de Andrade para despois pasar á casa dos Gómez Pérez das Mariñas. En 1465, foi a Castela para solicitar a protección do rei Henrique IV.

Segunda revolta irmandiña (1467 a 1469)

A revolta iniciouse en Santiago de Compostela e estaba formada por 80.000 homes armados e dirixida por:

• Diego de Lemos que asumiu o mando da revolta na zona de Ourense.
• Pedro Osorio levou Santiago de Compostela, Padrón e Pontevedra.
• Afonso de Lanzós asumiu o mando das milicias populares, en Betanzos e Mondoñedo.

Nos inicios a revolta fíxose co territorio destruíndo máis de cen castelos e os nobres fuxiron a Portugal, Asturias e Castela. En 1468, Lanzós derrotou os baróns feudais. En 1469 Pedro Madruga, fuxido nos inicios da revolta, iniciou a ofensiva dende Portugal coa axuda de parentes e amigos da cabalería portuguesa ao mando dun exército armado con arcabuces, e percorreu o traxecto Tui-Pontevedra-Padrón-Santiago, encontrándose con Fonseca e Pimentel cerca de Santiago de Compostela. Un segundo exército dirixido polo arcebispo Fonseca veu dende Salamanca, acompañado de Juan Pimentel, irmán do conde de Benavente, así como de Pedro Vega e outros cabaleiros. Pedro Álvarez xuntouse con eles en Balmalige preto de Santiago. O terceiro exército chega dende Castela, co conde de Lemos, que avanza dende Ponferrada ata Monforte de Lemos con Pedro Pardo de Cela. O exército irmandiño descoñecía as armas de fogo. Empregaban só béstas, ondas e catapultas. Pedro Madruga gaña batalla tras batalla e Afonso de Lanzós tense que retirar cos seus homes ao castelo dos Andrade en Pontedeume. Por entón Pedro Osorio e Diego de Lemos réndense, deixan a revolta e pásanse ao inimigo. Sabedor da crueldade do señor dos Andrade e da imposibilidade de continuar a loita, decide renderse ao bispo de Santiago, Afonso de Fonseca II e entrega Pontedeume. Cando se retiraba foi feito preso e entregado a Fernán Pérez de Andrade en 1470.

Últimos anos

 

Afonso de Lanzós perdeu as súas posesións a mans do conde de Lemos e Diego de Andrade en vinganza:

• A casa forte de Lanzós, e outras
• Os coutos de San Sadurniño, Ferreira, e San Martiño con todos sus vasallos, señorío e jurisdiçión çevil e creminal.
• Os padroados e beneficios de Lanzós, San Sadurniño, O Deveso, San Cristovo de Ferreira, San Xiao de Ferrol, San Xurxo da Mariña, San Xoán de Esmelle, Santa Uxía de Mandiá e San Mateo (actual Narón).

Fixo testamento o 21 de maio de 1480 na cidade da Coruña, na casa do mercador Juan de Dios onde se atopaba recollido e prostrado de enfermidade; mandou ser enterrado no convento de San Francisco da Coruña onde di que descansaban os seus devanceiros. A súa viúva en 1492 preitea pola recuperación dos bens.

Bibliografía

• "Alonso de Lanzós". Gran Enciclopedia Galega (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8. 

Outros artigos

• Pedro Osorio

Ligazóns externas

• González Álvarez, Manuel: "Os Lanzós recuperan San Sadurniño"