Σκανδιναβία: Περιοχή

Ο όρος σκανδιναβικές χώρες αναφέρεται στη Δανία, στη Νορβηγία και στη Σουηδία. Κάποιες φορές αναφέρονται κι η Φινλανδία, η Ισλανδία και τα Νησιά Φερόες, αλλά καθαρά για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. Οι Φινλανδοί αποτελούν μια ξεχωριστή γλωσσική και εθνική ομάδα, έχοντας φινοουγγρικές ρίζες κι έχοντας ενσωματώσει στοιχεία τόσο της ανατολικής όσο και της δυτικής Ευρώπης. Υπάρχουν και οι Σαάμι, επίσης φινοουγγρικής καταγωγής.

Η Σκανδιναβία κι η Σκάνια (Skåne) θεωρείται ότι έχουν την ίδια ετυμολογία. Πρώτος ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρεται στο όνομα Σκανδιναβία στο έργο του Naturalis Historia τον 1ο αιώνα μ.Χ.. Επίσης, αναφέρονται στην περιοχή και αρκετοί άλλοι όπως ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, ο Πομπώνιος ο Μέλας και ο Τάκιτος.

Ο Πλίνιος πιθανότατα χρησιμοποίησε τον όρο Σκανδιναβία, εννοώντας την περιοχή Σκάνια. Σύμφωνα με ειδικούς, η γερμανική ρίζα προέρχεται από το *Skaðan-, που σημαίνει κίνδυνος, ενώ το δεύτερο τμήμα της λέξης, *awjo, σημαίνει νησί. Το όνομα Σκανδιναβία λοιπόν σήμαινε επικίνδυνο νησί και μπορεί να αναφερόταν στις αμμώδεις ακτές γύρω από την περιοχή Σκάνια.

Η Σκανδιναβική Χερσόνησος περιλαμβάνει τη Σουηδία και τη Νορβηγία, καθώς κι ένα μικρό βορειοδυτικό κομμάτι της Φινλανδίας. Ωστόσο, λόγω της περιοχής Σκάνια στη νότια Σουηδία, η οποία ανήκε στη Δανία, για ιστορικούς λόγους θεωρείται και η Δανία αδιάρρηκτο τμήμα της Σκανδιναβίας. Επίσης, επειδή οι κάτοικοι της Ισλανδίας κατά 97% κατάγονται από τους Βίκινγκς και η Ισλανδία ιστορικά θεωρείται σκανδιναβική χώρα. Τέλος, λόγω της ανακάλυψης και της κατάκτησης της Γροιλανδίας από τους Δανούς η Γροιλανδία θεωρείται σκανδιναβικό έδαφος. Στο σύνολο τους αυτά τα κράτη αποτελούν τις Νορδικές χώρες.

Οι σκανδιναβικές γλώσσες χωρίζονται στις ανατολικές σκανδιναβικές (Δανικά και Σουηδικά) και στις δυτικές σκανδιναβικές (Νορβηγικά, Ισλανδικά και γλώσσα των νήσων Φερόες).

Τόσο οι επίσημες γλώσσες όσο και διάφορες διάλεκτοι των δανικών, νορβηγικών και σουηδικών είναι κατανοητές στους Σκανδιναβούς μεταξύ τους. Σχετίζονται με τις υπόλοιπες Βόρειες γερμανικές γλώσσες, όπως τα ισλανδικά, οι οποίες προέρχονται από τα αρχαία σκανδιναβικά.

Από το Μεσαίωνα, τα δανικά, τα σουηδικά και τα νορβηγικά έχουν επηρεαστεί σε διαφορετικό βαθμό από τα γερμανικά, εν μέρει ως αποτέλεσμα της οικονομικής δραστηριότητας της Χανσεατικής Ένωσης.

Ως γλωσσική οικογένεια, οι σκανδιναβικές γλώσσες δεν έχουν σχέση με τα φινλανδικά και τα εσθονικά, που ως Φιννοουγγρικές γλώσσες έχουν μακρινές κοινές ρίζες με τα ουγγρικά.

 

Η γεωγραφία της Σκανδιναβίας είναι πολυποικίλη. Αξιοσημείωτα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Σκανδιναβίας είναι τα νορβηγικά φιόρδ, τα Σκανδιναβικά Όρη που καλύπτουν μεγάλο μέρος της Νορβηγίας και τμήματα της Σουηδίας, οι επίπεδες, χαμηλές περιοχές στη Δανία και τα αρχιπελάγη της Φινλανδίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας. Η Φινλανδία και η Σουηδία έχουν πολλές μικρές λίμνες, οι οποίες είναι απομεινάρι της εποχής των παγετώνων, η οποία τελείωσε πριν από περίπου δέκα χιλιετίες.

Η νότια Σκανδιναβία έχει εύκρατο κλίμα. Οι περισσότεροι Σκανδιναβοί ζουν στο νότιο τμήμα της γεωγραφικής αυτής περιοχής. Η Σκανδιναβία έχει ένα σημαντικό μέρος το οποίο βρίσκεται βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Γενικά το κλίμα της Σκανδιναβίας είναι σχετικά ήπιο για την τοποθεσία της λόγω των επιρροών που ασκεί το ρεύμα του Κόλπου. Οι σκανδιναβικές οροσειρές, κατά κύριο λόγο στα υψηλότερα υψόμετρα, παρουσιάζουν κλίμα αλπικού τύπου.

Ανάλογα με την περιοχή, το κλίμα της Σκανδιναβίας ποικίλει αρκετά: στη Δανία, αλλά και στα νοτιότερα τμήματα της Σουηδίας και τη δυτική ακτή της Νορβηγίας υπάρχει ένα ωκεάνιο κλίμα, σαν αυτό της δυτικής Ευρώπης. Κάποιες, αλλά λίγες περιοχές, στη δυτική Νορβηγία καταγράφουν βροχοπτώσεις που ξεπερνούν τα 5.000 χιλιοστόμετρα το έτος. Η κεντρική Σκανδιναβία (συγκεκριμένα μια ζώνη που καλύπτει μια περιοχή από το Όσλο έως τη Στοκχόλμη) έχει ένα υγρό ηπειρωτικό κλίμα. Βορειότερα αυτής της ζώνης κυριαρχεί το υποαρκτικό κλίμα ενώ κατά μήκος της βορειοδυτικής ακτής της Σκανδιναβίας κυριαρχεί ένα δροσερό ωκεάνιο κλίμα. Μια μικρή περιοχή κατά μήκος της βόρειας ακτής ανατολικά του Βόρειου Ακρωτηρίου έχει κλίμα τούνδρας, επειδή βρίσκεται σε μια τόσο βόρεια τοποθεσία σε βαθμό που ακόμη και τα καλοκαίρια είναι ψυχρά. Τα Σκανδιναβικά Όρη εμποδίζουν τη μεταφορά των υγρών και ήπιων αέριων μαζών που προέρχονται από τη Νορβηγία και τον Ατλαντικό. Επομένως η βόρεια Σουηδία και το οροπέδιο Φίνμαρκσβιντα στη Νορβηγία δέχονται λίγες βροχοπτώσεις και έχουν κρύους χειμώνες. Στις σκανδιναβικές οροσειρές πολλές περιοχές έχουν κλίμα αλπικού τύπου.

Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ σε σκανδιναβικό έδαφος είναι οι 38 βαθμοί Κελσίου τον Ιούνιο του 1947 στη Μολίλα της Σουηδίας. Η χαμηλότερη θερμοκρασία που κατεγράφη ποτέ σε σκανδιναβικό έδαφος ήταν στο Βουογκατιώλμε στο Άριεπλουγκ της Σουηδίας στις 2 Φεβρουαρίου 1966. Ο ψυχρότερος μήνας στη σκανδιναβική ιστορία ήταν ο Φεβρουάριος του 1985, όταν η μέση θερμοκρασία στο Βίτανγκι, πάλι στη Σουηδία, ήταν -27.2 βαθμοί Κελσίου τον ίδιο μήνα.

Οι νοτιοδυτικοί άνεμοι που ενισχύονται από τους ανέμους φούεν μπορεί να δώσουν ζεστές θερμοκρασίες σε στενά νορβηγικά φιόρδ το χειμώνα. Έχει υπάρξει Ιανουάριος με 17.9 βαθμούς Κελσίου στο Τάλφιουρδ και 18.9 βαθμούς Κελσίου τον Φεβρουάριο στο Σούνταλ.

Οι οικονομίες των χωρών της Σκανδιναβίας συγκαταλέγονται στις ισχυρότερες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Υπάρχει ένα μεγάλο και εκτεταμένο σύστημα πρόνοιας στη Σουηδία, τη Δανία, τη Νορβηγία και τη Φινλανδία.

Τουρισμός

Υπάρχουν διάφορα ταξιδιωτικά πρακτορεία σκανδιναβικών συμφερόντων στις Ηνωμένες Πολιτείες (όπως το Αμερικανοσκανδιναβικό Ίδρυμα, το οποίο ίδρυσε ο δανοαμερικανός βιομήχανος Νιλς Πόουλσεν το 1910) τα οποία εξυπηρετούν την προώθηση των εμπορικών συμφερόντων και του τουρισμού στην περιοχή. Σήμερα, οι πέντε αρχηγοί κρατών των Σκανδιναβικών χωρών ενεργούν ως προστάτες του οργανισμού και σύμφωνα με την επίσημη δήλωση του οργανισμού, αποστολή του είναι «να προωθήσει τη Σκανδιναβία στο σύνολό της, αυξάνοντας παράλληλα την προβολή της Δανίας, της Φινλανδίας, της Ισλανδίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας στη Νέα Υόρκη και τις Ηνωμένες Πολιτείες». Η Σκανδιναβική Τουριστική Επιτροπή αποτελεί τον διακρατικό οργανισμό συνεργασίας των εθνικών τουριστικών φορέων των σκανδιναβικών κρατών. Το 1986 ξεκίνησε η συνεργασία των εθνικών τουριστικών φορέων των σκανδιναβικών κρατών. Τότε ο σουηδικός εθνικός φορέας τουρισμού ξεκίνησε τη συνεργασία με τον δανικό για να συντονίσει τη διακυβερνητική προώθηση των δύο χωρών στην Ασία, με στόχο την αύξηση των Ασιατών τουριστών στις δύο χώρες. Η κυβέρνηση της Νορβηγίας εισήλθε στο δανοσουηδικό σχήμα το 1987. Οι πέντε σκανδιναβικές κυβερνήσεις συμμετέχουν στο Σκανδιναβικό Συμβούλιο Τουρισμού της Βόρειας Αμερικής με στόχο την αύξηση των αμερικανών τουριστών στη Σκανδιναβία.

•   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Scandinavia στο Wiki Commons