Sydney: Siudad idiay Australia

Daytoy ket mabirukan idiay abagatan a daya nga aplaya ti Baybaya Tasman ti Australia . Manipud idi Hunio 2010, ti kalatakan a metropolitano a lugar ket adda ti agarup a populasion ti 4.6 a riwriw a tattao. Dagiti agtataeng ti Sydney ket tinawtawgan a kas dagiti Sydneysiders wenno taga-Sydney, a mangbukel ti kosmopolitano ken internasional a populasion.

Sydney Baro nga Abagatan a Gales
Ti Kamara ti Opera ti Sydney ken ti Sydney CBD iti sumipnget manipud idiay Kalsada Jeffrey, Kirribilli
Sydney
Populasion:	4,627,345 (Umuna)
• Densidad:	2058/km² (5,330.2/kd mi) (2006)
Nabangon:	26 Enero 1788
Nagsasabtan:	33°51′35.9″S 151°12′40″E / 33.859972°S 151.21111°E / -33.859972; 151.21111 151°12′40″E / 33.859972°S 151.21111°E / -33.859972; 151.21111
Kalawa:	12144.6 km² (4,689.1 kd mi)
Sona ti oras:  • Kalgaw (DST)	AEST (UTC+10) AEDT (UTC+11)
Lokasion:	881 km (547 mi) AD ti Melbourne 938 km (583 mi) B ti Brisbane 286 km (178 mi) AD ti Canberra 3970 km (2,467 mi) D ti Perth 1406 km (874 mi) D ti Adelaide
LGA:	nadumaduma (38)
Kondado:	Cumberland
Estado/teritorio:	nadumaduma (49)
Pederal a panakabingbingay:	nadumaduma (24)
Kangato ti kalalainganna a temp Kababa ti kalalainganna a temp Tinawen a panagtudtudo 21.7 °C 71 °F 13.8 °C 57 °F 1,212.8 mm 47.7 in

Daytoy a lugar ket isu ti immuna a Britaniko a kolonia idiay Australia, ti Sydney ket nabangon idi 1788 idiay Luek ti Sydney babaen ni Arthur Phillip, komodoro ti Umuna a plota a kas maysa a penal a kolonia. Ti siudad ket naipatakder kadagiti turturod a napakalikmutan ti Puerto Jackson a sapasap a naamammoan a kas ti Sangladan ti Sydney, nga adda idiay ti ikonoko a Kamara ti Opera ti Sydney ken ti Rangtay ti Sangladan ket prominente a nailanglangaan. Ti kalikudan a lugar ti metropolitano a lugar ket napalikmutan babaen dagiti nailian a parke, ken dagiti aplaya a rehion ket mangipakpakita kadagiti adu a luek, karayan, waig ken dagiti aplaya a mairaman ti nadayeg a Aplaya Bondi ken Aplaya Manly. Iti kaunegan ti siudad ket adda dagiti naindayegan a parke, a mairaman ti Parke Hyde ken ti dagiti Naarian a Botaniko a Hardin.

Ti Sydney ket kankanayon a nangato a nairangranggo kadagiti pagiranggoan t siudad iti lubong. Daytoy ket nagisangaili kadagiti nangruna mga pasamak ti internasional nga ay-ayam, a mairaman ti Dagiti Ay-ayam ti Britaniko nga Imperio ti 1938 ken ti Kalgaw nga Olimpiada ti 2000. Ti kangrunaan nga eropuerto nga agserserbi ti Sydney ket ti Eropuerto ti Sydney ken ti kangrunaan a puerto ti siudad ket ti Sangladan ti Sydney.

Ti Radio karbon a panagipetsa ket mangisingasing a ti rehion ti Sydney ket nataenganen babaen dagiti patneng nga Australiano kadagiti 30,000 a tawtawen.

Dagiti tawidan a patneng nga agtataeng ti Look Sydney ket dagiti Cadigal a tattao, a dagiti dagada ket gumay-at idi manipud iti abagatan ti Puerto Jackson aginggana idiay Petersham. Bayat a dagiti karkulo ti populasion sakbay ti isasangpet ti Immuna a Plota idi 1788 ket agtultuloy a naisuppiatan, agarup a 4,000–8,000 nga Aborihen a ttao ket nagtaengda idiay rehion ti Sydney sakbay ti immuna a panakaiyasideg dagiti Britaniko a nagtataeng. Ti Britaniko ket tinawtawaganda dagiti patneng a tattao ti "Eora", gapu no damagen ti naggapuanda, ti sungbat dagitoy a tao ket: "Eora", a kayatna asaoen ket "ditoy", wenno "manipud iti daytoy a lugar" iti pagsasaoda. Adda idi dagiti taalo a grupo ti pagsasao idiay rehion ti Sydney, a dagitoy ket nabingbingay kadagiti dialekto nga insasao dagiti basbassit a sankaputotan. Dagiti kangrunaan a pagsasao idi ket ti Darug (ti Cadigal, dagiti kasisigud a nagtaeng iti Siudad ti Sydney, ket nagsasaoda ti aplaya adialekto ti Darug), Dharawal ken Guringai. Ti tunggal sankaputotan ket addaanda ti teritorio, ti lokasion ti tunggal maysa ateritorio ket maikeddeng kadagiti magun-od a rekurso. Urayno ti urbanisasion ket kaaduan a nakadadael kadagiti ebidensia kadagitoy a pagtaengan a kas dagiti kontsa ti pagibellengan ti rugitan, dagiti bilang dagiti kinitikit ti bato ti Sydney, dagiti gedged ken bato nga arte ket agtultuloy a makitkita idiay Hawkesbury a gubang ti labneng ti Sydney.

 

Idi 1770, ti Britaniko a kapitan ti baybay a ni Teniente James Cook ket simmanglad idiay Luek Botaniko idiay Kurnell Peninsula. Ditoy ti immuna a nakaiyasidegan ni Cook ti maysa nga Aborihen a komunidad a naamammoan a kas ti Gweagal. Babaen ti panagiblin ti Britaniko a gobierno, ti pagtaengan dagiti napabasul ket binangon idi babaen ni Arthur Phillip, wa simmangpet idiay Luek Botaniko kadagiti plota ti 11 a barko idi 18 Enero 1788. Daytoy a sitio ket naikeddeng idi a saan a nasayaat a pagtaengan, gapu ti nakamlat a daga ken ti kaawan pagalaan ti mainum a danum. Ni Phillip simmaruno a binagonna ti kolonia manipud iti maysa nga adadayo a look iti aplaya, aidiay Look Sydney idiay Puerto Jackson idi 26 Enero 1788. Ti opisial a panangirangarang ti pannakabangon ken panagnagan ti Sydney ket napasamak idi gangani a dua alawas idi 7 Pebrero 1788. Ti kasisigud a nagan ket naikeddeng a kas ti Albion, ngem ni Phillip ket ninagananna ti pagtaengan manipud iti Britaniko a Sekretario ti Kamara, a ni Thomas Townshend, Apo Sydney, iti panakabigbigan ti papel ti Sydney ti panagited ti dokumento a bilin a mangipalubos kenni Phillip a mangbangon ti kolonia.