Ymosodiad Israel Ar Lain Gaza 2014

Yn y cyfamser, lladdwyd 6 o sifiliaid Israelaidd. Cafwyd ymateb rhyngwladol chwyrn - gan mwyaf yn cytuno bod ymateb milwrol Israel yn rhy lawdrwm ("disproportional").

Ymosodiad Israel ar Lain Gaza 2014
Rhan o: Wrthdaro Israelaidd-Palesteinaidd
Ymosodiad gan fyddin Israel ar gartrefi yn ninas Gasa
Dyddiad 8 Gorff. 2014 – presennol Lleoliad Y Llain Gasa Status Yn parhau
Rhyfelwyr
Israel Arfau:  Unol Daleithiau America	Mudiadau Palesteinaidd Hamas PIJ PRC PFLP DFLP al-Aqsa Martyrs' Brigades
Arweinwyr
Benjamin Netanyahu Prif Weinidog Israel Moshe Ya'alon Gweinyddiaeth Amddiffyn Israel)	Ismail Haniyeh Mohammed Deif (Arweinydd brigâd Izz ad-Din al-Qassam) Ramadan Shalah (Arweinydd y PIJ)
Unedau a oedd yn weithredol
Llu Amddiffyn Israel Awyrlu Israel Llynges Israel Shin Bet	Asgell arfog Hamas
Cryfder
176,500 milwr 445,000 wrth gefn	Tua 10,000 o Balesteiniaid arfog
Clwyfwyd neu laddwyd
64 milwr; 6 sifiliad (oedolion) 400 milwr 23 sifiliad wedi'u hanafu	2,145 wedi eu lladd (1,462 yn sifiliaid) (ffynhonnell: Canolfan Iawnderau Palesteina)

Roedd yr ymosodiad hwn gan Israel yn dilyn sawl ffactor gan gynnwys lladd tri bachgen; ac roedd awdurdodau Israel yn beio Hamas. Gwadodd Hamas unrhyw gysylltiad â llofruddiaeth y tri bachgen. Ffactorau cefndirol eraill oedd bod cyflwr bywyd yn y Llain Gaza wedi gwaethygu'n arw ers ei droi'n warchae yn 2005 a methiant cynlluniau Unol Daleithiau America i greu cynllun heddwch derbyniol. Yn y gwrthdaro dilynol lladdodd byddin Israel 8 o Balesteiniaid ac arestiwyd cannoedd o bobl ganddynt. Ymatebodd Hamas drwy ddweud na fyddai'n ymatal hyd nes bod Israel yn rhyddhau'r bobl hyn.

Erbyn y 12fed taniwyd 525 roced o Lain Gaza i gyfeiriad Israel ac ataliwyd 118 ohonynt gan system arfau Iron Dome Israel. Credir bod 22 o sifiliaid Israelaidd wedi derbyn mân-anafiadau.

Yr ymosodiad hwn oedd y mwyaf gwaedlyd yn Gaza ers 1957. Yn Ionawr 2015 cyhoeddwyd y byddai y Llys Troseddau Rhyngwladol yn agor Ymchwiliad i droseddau yn ymwneud ag Ymosodiad Israel ar Lain Gaza 2014.

Cyhoeddodd Amnest Rhyngwladol nad oedd unrhyw dystiolaeth bod sifiliaid wedi cael eu defnyddio fel tariannau i amddiffyn arfau neu bersonél. Cyhoeddodd Human Rights Watch fod ymateb llawdrwm Israel yn "disproportionate" and "indiscriminate".

• 13 Taniodd Israel 1,300 o rocedi i'r Llain Gaza, y rhan fwyaf gan awyrennau isel a thaniwyd 800 roced o'r Llain i gyfeiriad Israel.
• 16 Gorffennaf: Cyflwynodd Hamas a'r Mudiad Jihad Islamaidd ym Mhalesteina gadoediad 10-mlynedd gyda deg prif feincnod.
• 17 Gorffennaf: yn ystod y bore bach, cytunodd y ddwy ochr i argymhelliad y Cenhedloedd Unedig o gadoediad am bum awr a digwyddodd hyn rhwng 10yb a 3.00yp. Am 10.30yh cyhoeddodd yr orsaf deledu IDF fod milwyr traed byddin Israel wedi mynd i mewn i Lain Gaza a chadarnhawyd hyn gan Ysgrifennydd Amddiffyn Israel, Moshe Ya'alon. Mynegodd yr Aifft mai bai Hamas oedd hyn gan iddynt dorri'r cadoediad. Yn ogystal â milwyr traed ceir tystiolaeth o danciau'n saethu at Ysbyty yn Gasa.
• 20 Gorffennaf: byddin Israel yn brwydro eu ffordd i mewn i ran o ddinas Gaza (maestref Shuja'iyya).
• 24 Gorffennaf: 10,000 - 15,000 o Balesteiniaid yn y Lan Orllewinol yn protestio yn erbyn triniaeth eu cydwladwyr Palesteinaidd yn Gaza. Lladdwyd 2 ohonynt ac anafwyd 265 o Balesteiniaid.
• 26 Gorffennaf: cadoediad am 12 awr, ac yna 24 awr arall yn dilyn hynny.
• 28 Gorffennaf: Y Pab Ffransis yn galw ar y ddwy ochr i ymatal, gan ddweud "I think of the children who are robbed of the hope of a dignified life, of a future. Dead children, wounded children, orphans, children who have for toys the debris of war." Ar y diwrnod y dywedodd hyn, amcangyfrifir bod 251 o blant Palesteinaidd wedi'u lladd, a dim un plentyn Israelaidd.
• 5 Awst: Tanciau a milwyr Israel yn gadael y Llain; tridiau o gadoediad yn cael ei gyhoeddi. Hyn yn cael ei ymestyn.

 

Gwledydd eraill

Mae'r ymateb o du gwledydd eraill yn amrywio o'r naill begwn i'r llall. Er enghraifft ar 9 Gorffennaf 2014, ffoniodd Canghellor yr Almaen Angela Merkel Benjamin Netanyahu i gollfarnu "without reservation rocket fire on Israel". Ymateb Gweinidog Materion Tramor Iwerddon drwy ddweud, "(We are) gravely concerned at the escalating violence and civilian casualties" a'i fod yn collfarnu'r ddwy ochr yn gyfartal ac apeliodd am gadoediad." Condemniodd Llywodraeth Pacistan (ar 9 Gorffennaf) y trais a'r lladd yn Gasa a achoswyd gan ffyrnigrwydd Israel.

Ymddiswyddodd Baronness Warsi fel Gweinidog gan ddweud na fedrai gytuno â Pholisi Llywodraeth Prydain ac, “It appals me that the British government continues to allow the sale of weapons to a country, Israel, that has killed almost 2,000 people, including hundreds of kids, in the past four weeks alone. The arms exports to Israel must stop.” Ymatebodd y Prif Weinidog David Cameron drwy ddweud, “I understand your strength of feeling on the current crisis in the Middle East – the situation in Gaza is intolerable.”.

Mudiadau rhyngwladol

• Human Rights Watch: "Palestinian rocket attacks on Israel appear to be indiscriminate or targeted at civilian population centers, which are war crimes, while Israeli attacks targeting homes may amount to prohibited collective punishment."

Mae sawl mudiad dyngarol e.e. Amnesty Rhyngwladol, B'Tselem a Human Rights Watch wedi datgan bod Israel yn gyfrifol am dorri deddfau rhyfel o dan cyfreithiau rhyngwladol dry ladd sifiliaid a dinistrio cartrefi sifiliaid. Mynegodd Uwch Gomisiynydd Hawliau Iawnderau Dynol y Cenhedloedd Unedig hefyd fod yna "bosibilrwydd cryf" bod Israel wedi torri deddfau rhyngwladol "in a manner that could amount to war crimes". Mae'r C.U. hefyd wedi condemnio Hamas o anelu ei rocedi at sifiliaid Israelaidd a chydnabyddodd Navi Pillay, Llysgennad Palesteina yng Nghyngor Hawliau Dynol y C.U. fod Hamas wedi torri deddfau rhyngwladol drwy wneud hyn.

Protestiadau

 

Ymosodwyd ar rai o'r prostestwyr heddychlon fu'n mynychu'r protest yn erbyn y rhyfel yn Tel Aviv gan eithafwyr Israelaidd adain-dde. Ar 21 Gorffennaf caewyd stryd fawr Nazareth yn llwyr wrth i fusnesau a thrigolion y dref uno gyda phrotest cyffredinol yn erbyn ymosodiad pythefnos oed gan Israel ar y Palesteiniaid yn Gaza. Arestiwyd dros 700 o gan heddlu Israel. Cafwyd protestiaidau tebyg drwy Israel.

Cynhaliwyd hefyd sawl protest o blaid Israel yn yr UDA ond roedd mwyafrif helaeth y protestiadau, mewn llawer o wledydd ledled y byd, yn erbyn gweithredoedd Israel gan gynnwys:

• Abertawe, gydag Edwina Hart yn bresennol, a Chaerdydd.
• 3,000 yn Oslo
• 3,000 yn Nulyn ac eraill yn Derry, Galway, Corc a Limerick.
• 2,000 yn Tunis.
• yn Llundain casglodd 'milioedd' y tu allan i Lysgenhadaeth Israel, rhai ar ben bysiau deulawr.

•  
  Map o Gaza
•  
  System amddiffynnol Israel, Iron Dome yn atafaelu roced gan adain filwrol Hamas
•  
  Gweddillion corff plentyn wedi'i fomio gan fyddin yr Israeliaid
•  
  Cartref y teulu Palesteinaidd Kware, a fomiwyd gan awyrlu Israel 8 Gorffennaf 2014

• Cyflafan Jenin
• Gwrthdaro Arabaidd-Israelaidd
• Ymosodiad Israel ar Lain Gaza 2008–2009
• Ymosodiad Israel ar lynges ddyngarol Gaza 2010

• Timelines of the first Archifwyd 2014-07-20 yn y Peiriant Wayback. and second Archifwyd 2014-07-22 yn y Peiriant Wayback. phases of operation. Israel Defense Forces. Retrieved 23 July 2014.
• "The Toll in Gaza and Israel, Day by Day". The New York Times. Cyrchwyd 23 July 2014.
• "Operation Protective Edge". The Jerusalem Post. Cyrchwyd 23 July 2014.
• "Gaza Blog Live". Al Jazeera English. Cyrchwyd 23 July 2014.
• "Gaza-Israel conflict: What is the fighting about?". BBC News Online. Cyrchwyd 23 July 2014.
• "Gaza Crisis". United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-07-25. Cyrchwyd 23 July 2014.
• Channel-4 Israel-Gaza crisis 2014 story so far Archifwyd 2014-07-31 yn y Peiriant Wayback.

 

Mae gan Gomin Wiki
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Operation Protective Edge