ئۆریگامی

ھونەری پێچانەوەی کاغەزە، کە بە زۆری بە کلتووری ژاپۆن بەستراوەتەوە. لە بەکارھێنانی نوێدا، وشەی "origami" وەک چەمکێک بۆ ھەموو کردارەکانی پێچانەوە، بەبێ گوێدان بە کلتوورە بنەڕەتییەکەیان بەکارھاتووە. ئامانجەکە ئەوەیە پەڕەیەکی چوارگۆشەی تەخت لە کاغەز بە ڕێگاکانی داتاشین و پێچانەوە بگۆڕدرێت بۆ پەیکەرۆکەیەکی تەواوکراو. بەگشتی پیشەکارە ئۆریگامییە نوێیەکان بێھیوان لە بەکارھێنانی بڕینەکان، کەتیرەکان، یان دیاریکردنەکانی سەر کاغەزەکە. بەزۆری پێچەرەکانی ئۆریگامی وشە ژاپۆنییەکە (کاریگامی) بەکاردەھێنن تا ئاماژە بە نەخشەکان بکات کە بڕینەکان بەکاردەھێنن، ھەرچەندە بڕین پتر تایبەتمەندیی کاردەستییە کاغەزییە چینییەکانە.^{[ژێدەرێکی پشتڕاستکراو نییە]}

ژمارەیەکی بچووک لە پێچانەوە بنەڕەتییەکانی ئۆریگامی دەتواندرێت بە ڕێگا جۆراوجۆرەکان تێکەڵبکرێن تا نەخشە ئاڵۆزەکان دروست بکرێن. ناسراوترین نموونەی ئۆریگامی قوڵینگی کاغەزە ژاپۆنییەکەیە. بە گشتی، ئەم نەخشانە بە پەڕەیەکی چوارگۆشە لە کاغەز دەست پێ دەکات ئەوەی کە دەشێت تەنیشتەکانی ڕەنگی جیاواز، چاپی جیاواز، یان شێوەی جیاواز بێت. شێوازی کۆنی ئۆریگامیی ژاپۆنی، لەوەتەی سەردەمی ئیدۆ (١٦٠٣–١٨٦٧) ڕاھێنانی لەسەرکراوە، بەزۆری دەربارەی ئەم نەریتانە کەمتر پتەوە، ھەندێ جار بە بڕینی کاغەزەکە یان بەکارھێنانی شێوە ناچوارگۆشەیییەکان دەستی پێ دەکرێت. ھەروەھا بنەماکانی ئۆریگامی لە ئەستوونەکان، پاکەتەکان و جێبەجێکردنەکانی تری ئەندازیاری بەکارھاتوون.

ئەم وێنانە نموونەی چەشنی جۆراوجۆر لە ئۆریگامی پیشان دەدەن.

•  
  دۆلارێکی گەڵاڵە کراو لە شێوەی فیلێک، نموونەیەکی مەنیگامی
•  
  گوڵەباغی کاواساکی بە بەکارھێنانی پێچاندنی بادراو، لەلایەن تۆشیکازو کاواساکی داھێنراوە. کاسەکە بەجیا دروستکراوە.
•  
  شەشپاڵووی کاواساکی، نموونەیەکی باوی ئیسۆ-ڕووبەر
•  
  گامێشێکی شێداری پێچراوە
•  
  وەشانە نیگارۆکەیەکی ئۆریزورو
•  
  دوو نموونەی ئۆریگامیی یەکەیی
•  
  نموونەیەکی ئۆریگامیی بۆنسای
•  
  بۆمبی ئاویی درەوشاوە بە بەکارھێنانی کاغەزی بازنەیی و پێچانەوە چەماوەیییەکان
•  
  فلامێنکۆ سەماکەرەکان بە بەکارھێنانی لوولپێچێکی شێدار و شێوازی بادان/گرێدان دروستکراوە