Буршты́н, янтар (ад ням.: bernstein; лац.: electrum, стар.-грэч.
τò ήλεκτρον) — мінерал, арганічнае злучэнне, выкапнёвая акамянелая смала хвойных дрэў верхнемелавога-палеагенавага перыядаў.
Бурштын | |
---|---|
Беларускі бурштын, знойдзены каля Пінска падчас меліярацыі | |
Формула | C10H16O |
Колер | Мядова-жоўты, аранжавы, чырвона-аранжавы |
Бляск | Смаляны |
Празрыстасць | Ад празрыстага да непразрыстага |
Цвёрдасць | 2-2,5 |
Шчыльнасць | 1,05-1,3 г/см³ |
Паказчык пераламлення | 1,538-1,543 |
Аморфны вуглевадарод, прыкладная хімічная формула C10H16O4. Трапляецца ў выглядзе зерняў, жаўлакоў і пласцін памерам ад некалькіх міліметраў да 50 см у папярэчніку. У прыродзе звонку мае непразрыстую скарынку прадуктаў акіслення. Колер жоўты і карычневы розных адценняў, аранжавы, малочна-белы, зеленаваты і інш. Празрысты або замутнены. Бляск шкляны або смалісты. Цвёрдасць 2-3, шчыльнасць 1,1 г/см³. Дыэлектрык. Плавіцца пры тэмпературы 250—300 °C.
Бурштын утвараецца ў працэсе акамянення смалы і наступнага пераадкладання і пахавання ў прыбярэжных морах, лагунах, дэльтах рэк.
Каштоўны камень, выкарыстоўваецца ў ювелірнай справе, для мастацкіх вырабаў. Частка ўзораў бурштыну мае ўключэнні насякомых і раслінных рэшткаў — такія экзэмпляры высока цэняцца.
Асноўныя радовішчы бурштыну на берагах Балтыйскага мора: Расія (Калінінградская вобласць), Польшча, Германія. Вядомы радовішчы і за межамі гэтага рэгіёну.
На Беларусі найбольш перспектыўны на бурштын раён — заходняя частка Палесся. Адклады бурштыну знаходзяцца на глыбіні 15-80 м.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Бурштын, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.