Білінгвізм
Двухмоўе або білінгвізм (ад лац.: bi «двойчы» і лац.: lingua «мова»): папераменнае карыстанне дзвюма мовамі.
Калі ва ўжытку знаходзяцца тры і больш моваў, прынята гаварыць пра шматмоўе або полілінгвізм.
Білінгвізм як складаная з’ява даследуецца ў розных аспектах, з якіх асноўныя: псіхалагічны, педагагічны, сацыялінгвістычны. Псіхалагічны аспект двухмоўя звязаны з асаблівасцямі псіхалагічнага складу індывіда, з яго разумовымі здольнасцямі, эмацыянальнай прыстасаванасцю, з праблемай пераключэння з аднаго моўнага кода на другі. Педагагічны бок білінгвізму закранае розныя аспекты навучання другой мове, у тым ліку і ўплыў адной мовы на працэс засваення другой. Сацыялінгвістычны аспект двухмоўя ахоплівае кола пытанняў, звязаных з вывучэннем адносін «білінгвізм — грамадства», такіх як: сфера выкарыстання першай і другой мовы; ступень авалодвання мовамі; размеркаванне камунікацыйных функцый паміж мовамі; кантынгент ахопленых двухмоўем членаў соцыуму і шырыня выкарыстання другой мовы, свядомае ўмяшанне грамадства ў моўныя працэсы і г. д.
Пры фармаванні двухмоўя з блізкароднасных моваў, і пры нізкай моўнай кампетэнтнасці білінгва (носьбіта дзвюх моваў), можа ўзнікаць моўная інтэрферэнцыя.
Зноскі
Літаратура
- Беларуская мова. Прафесійная лексіка : дапам. / аўт.-склад. В. В. Маршэўская, І. В. Піваварчык, А. С. Садоўская. — Гродна : ГрДУ, 2006. — 84 с. ISBN 985-417-772-6
- Білінгвізм у Беларусі
- Асноўная літаратура
- Білінгвізм. Архівавана з першакрыніцы 16 чэрвеня 2014. Праверана 14 студзеня 2022.
- Абабурка М. Культура беларускай мовы. Мн.: Вышэйш.шк., 1984.
- Адамовіч Я. М., Клачко А. М. Беларуская мова. Мн.: Вышэйшая школа, 1992.
- Анiчэнка У. В. Асновы культуры маўлення і стылістыкі. Мн.: Універсітэцкае, 1992.
- Антонюк Л. А. Белорусская научная терминология: (Формирование, структура, функционирование). Мн., 1987.
- Асновы культуры маўлення і стылістыкі / Пад рэд. У. В. Анічэнкі. Мн., 1992.
- Беларуская мова: Цяжкія пытанні фанетыкі, арфаграфіі, граматыкі. Мн., 1987.
- Беларуская мова. Энцыклапедыя. Мн., 1994.
- Беларуская мова ў 2-й палове ХХ стагоддзя. Мн., 1998.
- Беларуская мова. Як пазбегнуць памылак руска-беларускамоўнай інтэрферэнцыі / Склад. А. І. Манько, П. І. Малько. Горкі, 1999.
- Бурак Л. У. Пунктуацыя беларускай мовы. 2-е выд. Мн., 1969.
- Бурак Л. У. Сучасная беларуская мова. Мн., 1974.
- Веселов П. В. Современное деловое письмо в промышленности. М., 1990.
- Веселов П. В. Как составить служебный документ. М.: Экономика, 1982.
- Гістарычная лексікалогія беларускай мовы. Мн., 1970.
- Граматыка беларускай мовы. У 2-х т. Мн., 1962—1966.
- Гурскі М. У. Параўнальная граматыка рускай і беларускай моў. 2-е выд. Мн., 1966.
- Дьячков М. В. Проблемы двуязычия (многоязычия) и образования. М., 1991.
- Каўрус А. А. Стылістыка беларускай мовы. Мн., 1992.
- Каўрус А. А. Дакумент па-беларуску. Мн., 1994.
- Кривицкий А. А., Михневич А. Е., Подлужный А. И. Белорусский язык для говорящих по-русски. 3-е изд., Мн., 1972.
- Культура устной и письменной речи делового человека: Справочник-практикум. М.: Наука, 1997.
- Лепешаў У. Я., Малажай Г. М., Панючыц К. М. Практыкум па беларускай мове. Мн., 1980.
- Лепешаў У. Я. Асновы культуры мовы і стылістыкі. Практыкум. Мн., 1969.
- Ляшчынская В. А. Беларуская мова. Тэрміналагічная лексіка. Мн.: РІВШ БДУ 2001.
- Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклапедычны даведнік. Мн., 1995.
- Падлужны А. І. Мова і грамадства., Мн., 1997.
- Праблемы беларускай навуковай тэрміналогіі. Матэрыялы першай нацыянальнай канферэнцыі. Мн., 1995.
- Практыкум па беларускай мове: Вуч. дапаможнік для нефілал. вну / Пад рэд. Г. М. Малажай. Мн., 1993.
- Пытанні культуры пісьмовай мовы / Пад рэд. А. І. Падлужнага. Мн., 1991.
- Рахманин Л. В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов: Учебное пособие. М., 1997.
- Руска-беларускі слоўнік сельскагаспадарчай тэрміналогіі / М. В. Бірыла і інш. Мн.: Ураджай, 1994.
- Русско — белорусский политехнический словарь. В 2-х т. / Бурак И. Л., Орешонкова А. В., Люштик В. В. Мн.: Беларуская навука, 1997.
- Сарока У. А., Мальцава Т. М. Беларуска-рускі слоўнік справаводчай і архіўнай тэрміналогіі // Русско-белорусский словарь делопроизводственной и архивной терминологии / В. А. Сорока и др. — Мн.: Полымя, 1997.
- Слоўнік іншамоўных слоў. У 2-х т. / А. М. Булына Мн.: Беларуская энцыклапедыя, 1999.
- Сямешка Л. У., Шкраба У. Р., Бадзевич З. У. Курс беларускай мовы. Мн., 1996.
- Янкоўскі Ф. М. Гістарычная граматыка беларускай мовы. Мн., 1989.
- Яўневіч М. С. Беларуская мова. Мн.: Вышэйшая школа. 1991.
- Дадатковая літаратура
- Бірыла М. В. Беларуская антрапамія: Уласныя імёны — мянушкі, імёны па бацьку, прозвішчы. Мн., 1966.
- Красней В. Стылістычныя рэсурсы лексікі // Роднае слова. 1990. № 11-12.
- Лаўрэль Я. Мова -найважнейшы сродак зносін // Роднае слова. 1996. № 3. С. 110—121.
- Малажай Г. Лінгвістычны аналіз тэксту // Роднае слова. 1998. № 3. С. 70-72.
- Мартынаў В. У мовы роднай — моцнае карэнне. Беларуская мова сярод іншых славянскіх моў // Роднае слова. 1993. № 1-2.
- Міхневіч А. Чалавек, які гаворыць // Роднае слова. 1996. № 9. С.120-127.
- Наркевіч А. Моўны стандарт і штамп. Характар сувязі і праяўленняў // Роднае слова. 1997. № **
- Станкевіч С. Русіфікацыя беларускай мовы ў БССР. Мн., 1994.
- Цыхун Г. Беларуская мова і моўная экалогія // Полымя. 1994. № 11. С.176-182.
- Шакун Л. Карані нашай мовы // Роднае слова. 1996. № 9. С.108-119.
- Шчэрбін В. Факты і міфы. Рэформа беларускага правапісу 1933 г. // Роднае слова. 1989. № 9. С.14.
- Яновіч А. Беларуская граматыка Браніслава Тарашкевіча // Роднае слова. 1990. № 9. С.16-17.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Білінгвізм, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.