Альгімонт Гальшанскі (першая палова XIV ст. — паміж жніўнем і кастрычнікам 1393) — літоўскі князь, пачынальнік роду Гальшанскіх.
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | не пазьней за 1350 |
Памёр | 1393 |
Род | Гальшанскія |
Дзеці | Іван |
Дзейнасьць | арыстакрат |
Паводле крыжацкага помніку «Паведамленьні аб літоўскіх дарогах», цэнтар уладаньняў Альгімонта быў у Гальшанах.
Алгемунд, Алгмунд, Алкмунт або Алкемонт (Algemundus, Algmundus, Alchemundo, Alhmunt, Alcmunt, Alchemont) — імя германскага паходжаньня. Іменная аснова -алг- (-алк-, -гэлк-) (імёны ліцьвінаў Альгін, Альгерд; германскія імёны Heligin, Algardus) паходзіць ад гоцкага alhs 'бажніца', германскага helig 'сьвяты', а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць' або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'. Такім парадкам, імя Альгімонт азначае «сьвятая гарлівасьць». Апроч таго, адзначалася германскае імя Augemund (Augemundus, Augemundr) зь першай асновай аўг-, якая паходзіць ад гоцкага augjan 'паказваць, зьяўляцца'.
Адпаведнасьць імя Альгімонт германскаму імю Alhmund сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў.
Варыянты імя князя ў гістарычных крыніцах: Angemunt (1383 год); in Ongemundes hoff Galschan (паміж 1384—1401 гадамі); Olgemont (1385 год); ducis Olgimundi (1387—1394 гады); княз Олгимонтъ (1389—1402 гады); Овгимонта и Братошу (Наўгародзкі чацьверты летапіс і Сафійскі першы летапіс).
У 1383 годзе Альгімонт браў удзел у перамовах вялікага князя Ягайлы з пасламі вялікага магістра, у канцы 1384 году зь іншымі пасламі ён паехаў у Кракаў, дзе 18 студзеня 1385 году прасіў для вялікага князя літоўскага рукі каралевы польскай Ядвігі. Напэўна, у пачатку 1389 года, Альгімонт з Братошам паехаў у Ноўгарад, каб весьці з наўгародцамі перамовы пра прыняцьце на прыгарады князя Лугвена Альгердавіча — брата Ягайлы.
У канцы 1380-х — пачатку 1390-х гадоў князь Альгімонт быў сярод выдаўцоў паручных граматаў за баярына Братошу (1387—1394) і князя Жадзівіда (жнівень — кастрычнік 1393 году).
Памёр не пазьней за кастрычнік 1393 году, калі яго сын князь Іван атрымаў кіеўскае намесьніцтва ад вялікага князя Вітаўта.
Беларуска-літоўскія летапісы XVI ст. называюць Альгімонта намесьнікам Кіеўскім у часы Гедзіміна, але цяпер сам факт захопу Кіева за Гедзімінам лічыцца сумнеўным. У тых жа летапісах Альгімонта часта называюць сынам Міндоўга, а таго сынам легендарнага Гольшы (у Яўрэінаўскім летапісе Альгімонт называецца сынам самога Гольшы).
У Кіеўска-Пячэрскім памяньніку (канец XV — пачатак XVI ст.) зьмяшчаецца запіс «Княз Олгимонта, нареченного в святом крещении Михаила, а в иноцех Евфимия». Аднак гэты ўпамін, запісаны прыкладна праз стагодзьдзе па імавернай сьмерці Альгімонта, нельга лічыць надзейным.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Альгімонт Гальшанскі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.